Vào lần gặp gỡ cuối cùng, ông dặn, trước khi đi hẳn khỏi Lâm Viễn, em hãy tìm về Xuân Mai. Thăm viếng cố hương không còn tồn tại, coi như thay tôi hoàn thành nhiệm vụ mà tôi đã hứa với em.

Cô tra lộ trình. Trước tiên đi máy bay, sau lại ngồi tàu hỏa, xe khách, rồi xe buýt nhỏ địa phương. Quay cuồng trên đường. Diện mạo càng lúc càng xơ xác, dần dần mất hết sức sống. Dọc đường trông thấy dãy núi bị chẻ làm đôi vì động đất, vết thương trắng hếu trần trụi trông thật kinh hồn. Đất xiêu núi lở, địa tầng phải chỉnh trang sắp xếp lại. Một sức mạnh hoàn toàn áp đảo loài người. Cô không tìm thấy nơi chốn nào tên là Xuân Mai. Xe buýt nhỏ chở cô luồn lách lòng vòng khắp những con đường hẹp dài qua đồng qua núi, cuối cùng vẫn loanh quanh. Bốn bề là những thửa ruộng mùa đông trải xa tít tắp, đen xám một màu. Cỏ cây se sắt.

Sau rốt, xe dừng ở một cánh đồng ngút mắt, đằng xa là dãy núi nứt gãy và bị thương. Người trong vùng nói, đây là địa hình thay đổi sau trận động đất, không còn tìm được dấu tích của thôn xưa. Ngay cả những viên gạch nhỏ nhoi cũng bị chôn vùi hết rồi. Cô tiến bước trong gió rít, mỗi bước mỗi xa. Cuối cùng ở giữa nơi đồng dã, cô trông thấy một hồ nước xanh biêng biếc im lìm lạ thường.

Hình bầu dục hoàn hảo. Những hơi hướm và dấu tích cho thấy nơi này từng ấp ủ con người và thế tục đều đã bị quét sạch bong. Ngỗng xám dừng nghỉ trên mặt hồ, cất tiếng kêu dài rời rạc. Thấy có người lại gần, bầy chim lớn rào rào vỗ cánh bay đi như một cơn cuồng phong, lao vút lên vòm không xa ngái.

Bất chợt, cô nhận ra chỗ trũng trầm lặng trong tâm hồn mình. Cô chưa bao giờ trông thấy cố hương Xuân Mai. Nhưng giờ thì cô biết, nó chưa hề đi xa. Nó là xương thịt trong cơ thể cô. Nó sẽ không biến mất. Sự tồn tại của cô là bằng chứng hiện diện của Xuân Mai trên thế giới này, và đang nối dài, tiếp tục.

Cô tuốt chiếc nhẫn kim cương của Trinh Lượng khỏi ngón tay vẫn đeo bấy nay, thả xuống nước. Đứng đó, chụp một tấm ảnh cái hồ xa cách nhân gian hình thành nhờ động đất. Xong xuôi quay mình cất bước.

Từ đó, cô không trở lại đây thêm một lần nào.