Vào cái ngày mùa xuân Nhật Bản đầu hàng, lòng người dân trong nội thành Thượng Hải bồn chồn thấp thỏm, ai cũng sợ quân Đồng Minh đánh vào nội thành Thượng Hải, Từ Ngọc Lan từng đóng phim cho Nhật nên giờ rất sợ hãi, song vốn cô cũng chẳng phải người Thượng Hải, chẳng thể nhờ vả được ai nên cuối cùng cũng dọn về quê sống ngay bên cạnh anh.

Sang tháng Tám, có người đồn quân Mỹ ném bom nguyên tử xuống Nhật, ấy quả là một tin kinh hoàng, nhưng bên Thượng Hải lại chẳng thấy có chút động tĩnh nào. Phó Ngọc Thanh ở dí ở dưới quê, mù tịt tin tức nên vô cùng sốt ruột, anh rất ít khi uống rượu, vậy mà khoảng thời gian ấy quá nhiều phiền muộn trong lòng nên đâm ra cũng muốn uống một ít, Mạnh Thanh can chẳng nổi.

Anh bảo Mạnh Thanh rằng, nếu tới nước đó rồi mà Nhật vẫn còn chưa chịu đầu hàng thì người Trung Quốc cũng chẳng có hy vọng gì đâu.

Rốt cuộc mãi đến tận khi chiếu thư của Thiên hoàng được đưa ra, mọi chuyện mới sáng tỏ. Vừa hay tin Nhật Bản đầu hàng, kháng chiến thắng lợi, Phó Ngọc Thanh đã không kìm được niềm sung sướng, anh mượn ngay xe của Từ Ngọc Lan chở Mạnh Thanh với Xuân Bình về nội thành. Anh nhất quyết đòi tự lái, Mạnh Thanh bạo gan ngồi cạnh nhìn anh lái. Phải mấy năm rồi anh chưa về Thượng Hải chứ chớ nói là lái xe, đường từ nông thôn về anh thậm chí còn chẳng biết, phải để Mạnh Thanh chỉ dường cho anh.

Đến lúc vào tới nội thành, bỗng dưng anh lại thấy quen thuộc như thể mình chưa bao giờ rời đi. Con xe băng qua từng đoạn đường thân quen ngày xưa, hai mắt anh thoáng cái đỏ hoe, anh mới cười bảo Mạnh Thanh, lâu lắm hai đứa mình chưa xem hí rồi, hôm nào phải xem cho bõ mới được.

Mạnh Thanh rất hiếm khi thấy anh phấn khởi thế này nên đâm ra cũng bị lây theo, đáp chẳng đắn đo: “Được, em sẽ mời tam gia ăn cơm Tây.”

Bọn họ nhớ lại những chuyện hồi trước, Phó Ngọc Thanh càng vui, như một đứa bé con được nhận tiền lì xì, anh cười khì: “Thế thì tôi sẽ ăn kem!”

Mạnh Thanh lập tức ra chiều tiếc nuối mà đổi ý: “Món đó lạnh lắm, không ăn được đâu.”

Phó Ngọc Thanh bắn liên thanh lên án hắn, bảo là người giang hồ như hắn mà lại không biết giữ chữ tín, không tuân theo lời hứa như vậy. Mạnh Thanh sao nói lại được anh, nhìn thấy thằng bé rao báo qua cửa xe, hắn bỗng nhanh trí bảo: “Tam gia, mua tờ báo đọc đi.” Thế mới thoát được một kiếp.

Đám nhóc rao báo trong nội thành vui như mở cờ, báo như thể miễn phí, đứa nào đứa nấy cũng phải mấy chồng. Khắp Thượng Hải toàn quân lính và kiều bào, đủ loại biểu cảm, nói tóm lại là một sự hòa thuận khó thể mô tả.

Tình hình ở Thượng Hải cũng rất lằng nhằng, nghe nói quân Bát lộ[1] muốn vây đánh Thượng Hải, quân Nhật vẫn đang giữ thành phố, quân lính khắp nơi, rào chắn với lưới kẽm vẫn còn, thoạt nhìn trông như chẳng có gì thay đổi. Trái lại, rất nhiều thành phần trong chính phủ bù nhìn Uông Tinh Vệ bỗng xoay ngoắt, nhất là Chu Phật Hải[2] tai tiếng đó giờ tự dưng thành sĩ quan thu nhận[3] của chính phủ Quốc Dân, bắt đầu lần lượt thu nhận, rất nhiều người thầm oán giận rằng rõ ràng là Hán gian mà lại thành người có công, song rốt cuộc chỉ oán thầm chứ không dám nói ra.

3.

Đến lúc quân Đồng Minh đổ bộ, đâu đâu cũng rặt lính Mỹ, Phó Ngọc Thanh không như những người ở Trùng Khánh luôn ôm niềm hy vọng nhiệt thành đối với Mỹ, song nói tới cùng thì quân Đồng Minh đã đánh bại Nhật, anh chỉ nói trộm với Mạnh Thanh rằng rốt cuộc giờ quân Nhật cũng phải rút rồi, chỉ mong là đừng ai khác tới nữa.

Mạnh Thanh không ngờ anh lại nghĩ lung thế, hắn bèn trấn an anh: “Không đâu, Mỹ thèm Trung Quốc làm gì cơ chứ?”

Phó Ngọc Thanh ngẫm nghĩ rồi cũng cười, đúng thế, Trung Quốc lớn như vậy, qua tám năm kháng chiến đã bị hút cạn máu mỡ rồi, nào còn cái gì đâu?

Phó Ngọc Thanh đã cho người dọn dẹp biệt thự Phó, chỉ mong gia đình được quay về đoàn tụ ở Thượng Hải. Ngày nào Mạnh Thanh cũng ở bên anh, thấy anh tất bật thì sợ anh mệt, nhưng thấy tinh thần anh khá hơn hẳn vì người nhà sắp về thì cũng dung túng anh.

Chẳng ai đoán được căn nhà trong nội thành của anh lại bị coi là tài sản của Hán gian rồi bị quốc hữu hóa, sau đó, vì thân thiết với Từ Ngọc Lan nên lại có người tố cáo rằng Từ Ngọc Lan là vợ kháng chiến của anh, anh lén lút từ Trùng Khánh quay về Thượng Hải là vì Từ Ngọc Lan, lại còn anh đã làm Hán gian từ rất sớm rồi, tố là anh thường xuyên qua lại với tên Hán gian Hà Ưng Mẫn. Cái mác Hán gian này quá nghiêm trọng, anh bị giam giữ chờ xét xử, chỉ là số Hán gian cần thẩm vấn qua đông, còn khướt mới tới lượt anh, anh chỉ còn nước chịu vạ trong tù.

Hứa Trác Văn rất khôn ngoan, thấy quân Nhật sắp toi thì ba chân bốn cẳng vét tiền chạy sang Hồng Kông ngay. Từ Ngọc Lan tính sai một bước nên chưa kịp chạy. Cô bị dân chúng Thượng Hải chỉ trích lên án dữ dội, trước đây cô là bà hoàng điện ảnh, là đại minh tinh, làm sao cô có thể chịu đựng thấu? Cuối cùng, trong cơn tuyệt vọng, cô đã tự sát ở nhà trọ.

Trong tù toàn lũ Hán gian bán nước, anh nào có làm sai chuyện gì mà phải nhập chung một chỗ với bọn chúng? Song anh đang ở trong tù, dù có oan cũng chẳng có chỗ nào để phân trần, bệnh dạ dày của anh sau khi được chăm sóc ở quê đã khởi sắc lên đôi phần, lúc này lại phát tác, trận bệnh nặng này gần như lấy mạng anh.