Kỳ thật, không cần Lư Đông Ly giải thích Phong Kính Tiết cũng hiểu, nguyên nhân y không đồng ý đơn giản đến cực điểm.

Người nắm giữ binh quyền, không nên tham gia tranh đấu đích thứ. Binh là lợi khí quốc gia, quân là nanh vuốt quốc gia. Nanh vuốt sắc bén này, vốn là để đối phó thù ngoài. Chuyện trữ quân, một tướng lĩnh có binh quyền, một Nguyên soái đã khống chế quân đội, cho dù có cách nhìn cách nghĩ của mình, cũng không nên công khai biểu đạt, huống chi là ngầm kết bè đảng, nhận chủ quân riêng, khiến binh tướng trong tay trở thành cương đao đối phó người nhà!

Mọi người mỗi khi nghe đến, là giai thoại danh tướng anh tài phụ tá vị vương tử nào đó, trải qua một phen tranh đấu, đoạt được đế vị, cuối cùng thành tựu một đời danh quân. Những truyền kỳ cố sự được ưa chuộng đó, khiến mọi người vì những biến đổi bất ngờ, đấu trí đấu dũng trong hết cố sự này đến cố sự khác mà tin phục, hưng phấn truyền xướng những thần tử khôn khéo giỏi giang đó, cược đúng như thế nào, những quân vương anh vũ quả quyết, trở thành chí tôn như thế nào. Việc này huy hoàng biết mấy, sảng khoái biết mấy.

Thế nhưng, những người chân chính thân trong đó, ai lại thật sự không nhìn thấy, con đường đoạt đích, máu chảy lênh láng! Ai lại thật sự không biết, quốc gia bởi vì đoạt đích mà diệt vong, nhiều hơn xa vì đoạt đích mà cường thịnh. Ai lại thật sự không nhớ, Lý Tư hủy Thái tử nhân hậu nhất, tướng quân kiệt xuất nhất Tần quốc, khiến một nhánh quân xuất sắc nhất mất đi sức chiến đấu, mới phù một Hồ Hợi giết hết huynh đệ, gián tiếp tạo thành Tần quốc diệt dưới gót sắt Lưu Hạng, mà Lý Thế Dân đã đoạt vị, đối mặt với con trai có gì học nấy, đồng dạng muốn đoạt vị của y, từng buồn bã thần thương thế nào. Những thần tử khôn khéo giỏi giang đó, đã cược đúng canh bạc, dùng máu thịt lót đường, phù Vương gia thứ tử lên ngôi đế vương, lại có bao nhiêu, cuối cùng chẳng qua dung tài!

Sau những khẩu hiệu đường hoàng vì nước vì dân, nâng đỡ anh chủ đó, phần đa là tìm kiếm chủ nhân tốt nhất, thành tựu tâm tư tham lam có công theo rồng. Chỉ là, lịch sử người thắng viết, có thể dễ dàng chuyển đổi những ly kinh phản đạo, máu chảy thành sông lúc đầu đó, thành quầng sáng vinh diệu xán lạn. Chỉ cần ngươi chọn đúng người để theo, ngươi sẽ có thể phong phong quang quang, danh lưu, sử, xanh.

Lập đích lập trưởng, không tùy tiện phế lập, quy củ như vậy, rõ ràng là không hoàn mỹ, không công bằng. Nhưng tại thời đại mà quân chủ là trời, đây cũng là phương thức tốt nhất cam đoan chính quyền bình ổn quá độ, để quốc gia không đến mức rối ren. Vị trí đó, quá mê người. Mê người đến mức nếu không có quy củ, các vương tử vì tranh đoạt vị trí này, có thể hy sinh mọi thứ họ nắm được trong tay. Mà khi họ đã nắm giữ đao binh, lực lượng của họ sẽ hung mãnh bành trướng, họ có thể dễ dàng kéo cả một quốc gia, vô số lê dân xuống vực sâu khổ nạn. Họ có thể chỉ huy vô số người lót chân cho mình, có thể bức bách vô số người chôn cùng họ.

Nếu đã có đích trưởng tử làm trữ quân, mà trữ quân không hề thất đức, vậy thì với quốc gia mà nói, y chính là người kế thừa tốt nhất để chọn. Cho dù trữ quân thất đức, người kế thừa cũng nên do quân chủ và trọng thần nghị định công khai, mà tuyệt không phải do các vương tử lén kết văn thần võ tướng, bằng so đảng, đấu đá lẫn nhau, thậm chí do đao thương kiếm kích đi tranh đoạt. Khi trữ quân đã định, vương tử và đại thần, nhất là võ tướng nắm giữ binh quyền, lén kết giao, mưu đồ trữ vị. Kỳ thật, bản thân đã là bất trung với nước với vua.

Tự nhiên, những quy tắc luật pháp này, những vương tử thầm ôm dã tâm, thần tử một lòng bám rồng đó, luôn có thể tìm được lý do vô cùng chính nghĩa để không tuân theo. Mà có lý do gì, lại thuận tiện hơn, cảm động hơn, dễ nghe hơn khẩu hiệu vì nước vì dân bồi dưỡng anh chủ như thế. Trong thời đại tương lai, trải qua bao nhiêu tẩy lễ đẫm máu ngàn năm, mọi người cuối cùng sẽ công nhận: Không can dự chính trị, là thiên chức của một quân nhân. Mọi người cuối cùng học được, dùng biện luận, dùng thỏa hiệp, dùng chứng thực, để kiên trì thi hành mọi thứ mình cho là chính xác, hoặc cho là có lợi cho mình. Mà người ý đồ dùng đao kiếm, dùng súng ống, dùng cường quyền thực thi ý chí của mình, sẽ bị mọi người phỉ nhổ, sẽ khiến mọi người hăm hở phản kích, vô luận lý do của y thoạt nghe cao thượng cỡ nào, đầy đủ cỡ nào.

Nhưng cho dù là thời đại cổ xưa này, cũng luôn có vài người, sẽ giữ vững đến cùng chức trách nghĩa vụ của mình, vô luận thế nào đều không chịu từ bỏ. Tỷ như Lý Tĩnh không chịu trợ giúp Lý Thế Dân đoạt vị, tỷ như… Lư Đông Ly.

Lư Đông Ly ánh mắt trông phương xa, khẽ nói: “Đương kim Thái tử là đích tử hoàng hậu sinh, cũng là trưởng tử của bệ hạ, tính tình nhu thiện thuần hậu, từ khi phụ quốc đến nay, tuy không có thành tích thành tựu lớn, dù sao cũng không thất đức, Thụy vương mưu đồ đại vị, muốn lật đổ Thái tử hiện giờ, nếu không thi triển thủ đoạn âm quỷ, tất không thể thành.”

Ánh mắt Phong Kính Tiết vừa sắc vừa lạnh: “Thái tử lại há là dễ đối phó. Những điều khác không nói, chỉ một chi ngoại thích của hoàng hậu kia, dây mơ rễ má, nhân số đông đảo, quan viên môn sinh thuộc hạ đông cung lại thêm người nhà của họ, liên lụy ra… Còn có các thái phó thái sư phụng mệnh phụ tá đông cung. Những chính nhân quân tử, hồng nho uyên bác đạo đức đoan chính đó, tuy nói nếu Thái tử phạm chút sai lầm, họ mắng còn hung dữ hơn bất kỳ ai, nhưng nếu có người muốn lật Thái tử, họ cũng nhất định lấy tính mạng bảo vệ. Thụy vương muốn thành sự, âm mưu thủ đoạn, hãm hại trong triều, ám sát trong tối, đủ các cách không thể gặp người đều nhất định phải dùng đến. Nếu y thành công, từ trên xuống dưới, kẻ bị chết, bị đánh, bị biếm, bị lưu đày, không thể trốn thoát kết cục thê thảm, chỉ sợ phải có mười vạn người. Cho dù không thành công, trường tranh đấu đoạt vị này, người chết trên tay y, hoặc là bị y liên lụy, cũng tuyệt đối không thể ít. Đương nhiên, trong đó không thể thiếu được sẽ có rất nhiều chính nhân quân tử bị liên lụy, rất nhiều người vô tội bị giết hại, bất quá…”

Y đột nhiên đổi ngữ khí: “Ngươi không cần quá chú ý những việc này. Thụy vương phải biết tính ngươi, cho dù ngươi thật sự đầu quân, y cũng sẽ không phái ngươi đi làm loại chuyện này. Mà cho dù ngươi không gia nhập, những việc này Thụy vương sớm muộn phải làm, người cần đối phó, Thụy vương cũng sẽ không vì lựa chọn của ngươi mà chần chừ buông tha.”

“Người không phải ta tự tay giết chết thì ta không có trách nhiệm sao? Bởi vì có ta hay không, y sớm muộn đều sẽ làm những việc này, vậy ta hiện tại cứ đứng bên y là chính đáng sao?” Lư Đông Ly nhàn nhạt hỏi lại.

Có rất nhiều chuyện, không phải nói mình không tự tay làm là không liên quan, có rất nhiều tội, không phải nói cứ giả như mình không hề biết là có thể phủi sạch.

Chỉ cần lựa chọn đứng bên kia, chẳng khác nào chấp nhận mọi hành vi của y, chẳng khác nào thừa nhận tính hợp lý của loại thủ đoạn này, chẳng khác nào gia tăng thế lực của y, chẳng khác nào cho y càng nhiều đảm lượng càng nhiều quyết đoán, thực thi giết chóc và tiến công sớm hơn.

Nguyên tắc sở dĩ là nguyên tắc, chính bởi vì nó không thể thỏa hiệp, không thể nhượng bộ.

Phong Kính Tiết cười ha ha: “Lư Đông Ly ơi Lư Đông Ly, ngươi chính là tích cực thái quá, quá ưa đâm đầu vào ngõ cụt, cho nên ngươi nhất định cả đời không thể thăng quan vùn vụt, công lao theo rồng hộ giá, chắc chắn vô duyên với ngươi.”

Lư Đông Ly cười cười cay đắng, ánh mắt thủy chung ưu sầu.

Phong Kính Tiết cười nói: “Lư nguyên soái của chúng ta đã đại nghĩa lẫm liệt đưa ra lựa chọn, không phải nên bất kể họa phúc đều thản nhiên đối mặt à, sao còn cả ngày trưng ra vẻ đưa đám?”

Lư Đông Ly trầm giọng nói: “Ta không biết, ta rốt cuộc đã làm đúng, hay là làm sai.”

Phong Kính Tiết khẽ a một tiếng, hơi nhướng mày.

“Thuyết khách nọ, nói với ta rất nhiều chuyện, về các loại tệ chính của quốc gia, các loại kiến giải của Thụy vương, bụng dạ hành động của y, các loại thiết tưởng của y với tương lai quốc gia…”

“Thế nào, ngươi cảm thấy y là anh chủ nhân quân?” Phong Kính Tiết tựa tiếu phi tiếu hỏi.

Lư Đông Ly nhíu mày: “Ngươi ta đều biết, Triệu quốc hiện giờ, nhìn như an nhưng thực chất là nguy. Hiện tại văn võ hưởng lạc, chỉ mong yên vui, quân đội không thể tác chiến, quan viên chỉ lo tham ô, mà xu hướng trọng văn khinh võ lại ngày một thịnh. Thái tử tuy không có chỗ thất đức, nhưng nhìn nhiều loại hành động giám quốc lý chính, cũng chỉ là người thủ thành, tương lai kế vị chẳng qua là mặc cho mọi chuyện tiếp tục mà thôi. Thế nhưng Thụy vương lại dường như rất có hùng tâm, y nói y muốn sửa quốc chế, quét tham quan, chỉnh quân ngũ. Nếu y có thể thành công, quả là ích cử phú quốc lợi dân. Vậy thì ta hiện giờ kiên quyết khước từ, với quốc gia này, rốt cuộc là đúng hay sai?” Lư Đông Ly hoang mang.

Phong Kính Tiết lại buồn cười, có chính khách nào khi dự tuyển không hô hào khẩu hiệu rung trời. Thế nhưng sau khi chân chính cầm quyền, mấy ai có thể thiết thực làm được. Vẫn nói đi xuống một đại lão gia, đi lên một đại thiếu gia, dù là đời sau, đối với chính gia quan viên đã trúng tuyển, thời điểm hãm chân khá nhiều đều là như thế, huống chi là thời đại thiên tử một lời thành pháp luật hôm nay.

“Y sẽ thực sự làm những việc này, có thể làm được hay không, vẫn là một vấn đề. Hơn nữa, cho dù y thật sự nói là làm, tương lai thật có thể phú quốc cường binh, trước khi đạt đến mục đích, cũng nhất định sử dụng thủ đoạn đê tiện vô sỉ, chắc chắn giết hại quân tử chính trực mà chưa từng đụng chạm. Ngươi không thể ủng hộ cách làm này, nhưng đồng dạng không thể xác định việc mình không ủng hộ là chính xác, đúng chứ?”

Lư Đông Ly cười khổ. Kỳ thật, hoang mang thế này, đâu chỉ mình y. Trăm ngàn năm qua, bao nhiêu danh nho triết sĩ đều từng suy nghĩ, chuyện gọi là tổn một người mà lợi thiên hạ kiểu này, rốt cuộc có chính đáng hay không.

Đương nhiên, tự cổ chí kim, những người chưởng chính luôn sẽ hợp lý hóa lựa chọn này, đều sẽ nói vì quốc gia, vì bách tính, vì thiên hạ, vì lý do vĩ đại này kia, hy sinh người nọ, là tuyệt đối chính xác, tuyệt đối nên làm. Nếu ngươi là người bị hy sinh đó, vậy ngươi tuyệt đối không nên có bất cứ lời gì oán thán, thậm chí ngươi phải rất có nghĩa vụ, đập vỡ đầu để tranh thủ loại quang vinh này. Nhưng mà tất cả khẩu hiệu đường hoàng, chỉ có lúc hy sinh người khác, mới có thể hô vang rung trời.

Từ xưa đến nay, có bao nhiêu người quyết sách chịu nhập mình vào bên nên hy sinh kia. Những người cảm thấy đương nhiên phải hy sinh thiểu số đó, lại có mấy ai không cảm thấy mình là an toàn đứng ở bên “đại đa số” này. Phải qua bao nhiêu ngàn năm, qua bao nhiêu giáo huấn, mọi người mới nghiêm túc, sau quy tắc thiểu số phục tùng đa số như thế, tự nguyện thêm nghĩa vụ đa số bảo vệ thiểu số.

Lư Đông Ly lại là một kẻ dị loại, nếu là vì nước vì dân, để bản thân y hy sinh, y sẽ không hề cân nhắc, thế nhưng nếu muốn y đi hy sinh những người khác, vô luận lý do có chính đại quang minh cỡ nào, y cũng không cách nào làm được.

“Kính Tiết, ta cảm thấy, để những người vô tội ấy, vì cuộc chiến thiên gia mà chết, là quá không công bằng, thế nhưng mấy ngày nay ta lại luôn nghĩ, nếu Thụy vương cầm quyền, thật có thể khiến dân giàu nước mạnh, thật có thể cho bách tính đều có cuộc sống tốt nhất, để quân đội không còn mệt mỏi vô lực, vậy thì cái công chính cỏn con mà ta cứ kiên trì kia phải chăng quá cổ hủ.”

“Sao bây giờ ngay cả công chính cũng chia lớn nhỏ rồi à?” Phong Kính Tiết khoan thai cười nói: “Ta từng nghe một câu chuyện, rất lâu trước kia có hai quốc gia tương lân, Giáp quốc phái người từ nơi man hoang mua bắt cướp đến rất nhiều nô lệ, cũng định ra đủ loại pháp luật, để nô lệ làm việc cho họ, tạo ra tài phú cho họ. Rất nhiều người Ất quốc nhìn thấy, rất hâm mộ, cũng mua hàng loạt nô lệ, giao hết những việc khổ cực cho nô lệ làm. Thế nhưng pháp luật Ất quốc lại chưa bao giờ cho phép chế độ nô lệ, trên pháp luật mọi người đều có nhân thân tự do. Rốt cuộc có một nô lệ Ất quốc trốn thoát từ chỗ chủ nhân, chạy đến quan phủ tố cáo chủ nhân giam cầm y làm công trái phép. Vụ kiện này đã chấn động cả quốc gia, lúc ấy Ất quốc đã có mấy chục vạn nô lệ, vô số người bỏ giá cao mua những nô lệ này làm công. Một khi nô lệ này được phán tự do, tất cả nô lệ ở Ất quốc đều sẽ tự động giành được thân tự do, tài sản mua nô lệ của vô số người vứt uổng không được hồi báo, ngay cả hoạt động của quốc gia cũng sẽ bị ảnh hưởng. Mọi người đều hô hào vụ kiện này phải phán nô lệ thua, nhưng vị quan viên thẩm án này, gánh áp lực mạnh mẽ, phán nô lệ kia tự do. Vì tố cáo của một nô lệ dị quốc con con, chỉ trong một đêm, Ất quốc đã chịu tổn thất cực lớn. Mọi người chửi té tát quan viên nọ không suy nghĩ cho cả quốc gia. Mà quan viên nọ bình tĩnh nói, ta là người chấp pháp, với ta mà nói, công chính chính là công chính, công tác của ta chính là để công chính có thể thực hiện, về phần cái giá thực hiện công chính, không phải việc ta cần suy xét.”

Lư Đông Ly thoáng chấn động, lẩm bẩm: “Công chính, chính là công chính…”

Công chính của một nô lệ dị quốc nhỏ nhoi, so với công chính của một quốc gia, kỳ thật chẳng khác gì nhau.

Công chính, công đạo, và cả giá trị của sinh mệnh. Hết thảy, nên được xưng cân luận lạng để so sánh, để lựa chọn sao?

Khi chúng thật sự được xưng cân luận lạng, vậy công chính phải chăng còn là công chính, công đạo phải chăng còn là công đạo, sinh mệnh con người, phải chăng còn có giá trị?

Công chính chính là công chính, phải được bảo vệ, phải được thực hiện.

Y ngẩng đầu, trông thái dương phương xa đang dần ngả về tây, khe khẽ nói: “Kỳ thật ta không hề thật sự cho rằng lựa chọn của bản thân là không đúng, ta chỉ…”

“Ngươi chỉ là có quá nhiều sầu muộn, quá nhiều lo lắng với tương lai của quốc gia này, cho nên sau khi bỏ Thụy vương, mới bàng hoàng mê mang, ngươi cần kỳ thật chỉ là một người ngươi tín nhiệm có thể cho ngươi biết rằng ngươi không hề sai.”

Phong Kính Tiết nhàn nhạt nói: “Kỳ thật Thụy vương người này, rốt cuộc liệu có thật sự thay đổi thể chế cũ quốc gia hay không cũng chưa biết được. Tầm mắt y có thể nhạy bén hơn các vương tử khác đôi chút, kiến thức có thể cao minh hơn Thái tử một chút, nhưng vẫn còn thiếu nhiều lắm. Muốn trở thành một quân vương tốt, muốn cải biến tệ chính các triều, cần đảm thức và đảm đương nhiều hơn nữa. Quét tham và chỉnh binh, hai việc này đều sẽ đụng chạm lợi ích của rất nhiều người, cực có khả năng dẫn đến sự đối kháng của cả tập đoàn văn quan. Trước khi đoạt được đại vị, hô hào khẩu hiệu vang leng keng, làm cho tất cả những người ưu quốc ưu dân tụ tập chung quanh y, việc này không tính là gì. Thế nhưng sau khi đăng đại vị, đối mặt với trùng trùng lực cản, đối mặt với đế vị quyền bính ngày càng dao động, còn có thể kiên trì đến cùng, không phải người có đại trí đại dũng đại đảm đương, thì không thể làm được.”

Trong mắt Phong Kính Tiết dần dần lại lộ ra ý cười như chế nhạo: “Tự cổ chí kim, bao nhiêu quốc gia cải cách chính trị hòng mong lớn mạnh, cuối cùng đều nửa chừng bỏ dở. Quân vương cải cách chính trị nào không phải muốn dân giàu nước mạnh, nhưng tiếc là nhiệt huyết tuổi trẻ đó, trong quá trình chiến đấu với đám quan liêu cổ hủ vốn có, sau từng lần thất bại, luôn sẽ dần nguội lạnh, luôn sẽ dần nhận thức được, hóa ra quân vương là cùng sĩ phu chung thiên hạ, mà không phải là cùng thứ dân chung thiên hạ, vì thế việc cơm áo ấm lạnh, sinh tử an nguy của bách tính, cũng dần dần buông ra, không để ý nữa, trước mắt có rất nhiều người cuộc sống an nhàn, nhảy múa mù bụi, hô to Hoàng thượng vạn tuế vạn tuế vạn vạn tuế, tội gì lại tìm việc không thoải mái cho mình.”

Y nghiêng đầu lạnh lùng nhìn Lư Đông Ly: “Thụy vương chỉ phái một thuyết khách đi gặp ngươi, lại đích thân tới gặp ta, sau khi bị ngươi cự tuyệt, cũng không dùng hành động khác nữa, ngay từ lúc bắt đầu, y đã không thật sự muốn thu ngươi dưới trướng. Ngươi đã đắc tội quá nhiều người, y cố kỵ Cửu vương gia sẽ mất hứng. Người trông thấy nhân tài, lại không thể vì nhân tài đi đảm đương, không có lòng tin kiên định bảo vệ thuộc hạ, ta rất hoài nghi sau khi tại vị, liệu y có đủ đảm sắc và nghị lực đi thực thi tân chính hay không.”

Trên mặt Lư Đông Ly dần lộ ra vẻ thê lương: “Theo như ngươi nói, vô luận thế nào quốc gia này nhất định phải một khắc không ngừng bước về đổ nát và hủy diệt. Quan viên tham ô, quân đội không có sức chiến đấu, văn võ an nhàn, hết thảy hết thảy, đều sẽ chỉ ngày càng nghiêm trọng…”

Phong Kính Tiết lãnh khốc nói: “Thế sự vốn như vậy, Lư Đông Ly, sách ngươi đọc đều phí cả. Tự cổ chí kim, bao nhiêu quốc hưng, bao nhiêu quốc diệt, nào có quốc gia trường thịnh không suy, gọi là muôn đời thái bình, chẳng qua là mấy chữ suông trên sách thôi. Vận mệnh Triệu quốc cũng như vô số quốc gia khác, có hưng sẽ có suy, đến lúc bách bệnh nan y, có lẽ chỉ có sụp đổ, mới có thể hồi sinh.”

Có lẽ sắc trời càng lúc càng muộn, cho nên Lư Đông Ly cắn răng thình lình quay đầu, lại cảm thấy có phần không nhìn rõ vẻ mặt Phong Kính Tiết giữa chiều hôm mông lung.

“Chúng ta không thể làm gì hết sao?” Thanh âm của y có một loại đau đớn kiềm chế, “Mắt thấy hết thảy không công chính, chúng ta đành bó tay, mắt thấy hết thảy tai ách, chúng ta không thể làm gì cả sao?”

Phong Kính Tiết cười khẽ: “Lư Đông Ly, chúng ta hiện tại đang làm gì? Ngươi nỗ lực ngần ấy năm, đã làm những gì? Chúng ta ở Định Viễn quan, đổ ngần ấy mồ hôi và máu, lại đang làm gì? Chúng ta vẫn đang làm mà…”

Dưới tịch dương, mắt y sáng lên như sao: “Chúng ta vẫn đang làm, làm hết năng lực của chúng ta, ở nơi tay chúng ta có thể với đến, ở nơi mắt chúng ta có thể trông thấy, chúng ta chưa từng ngừng làm việc nên làm. Ở nơi chúng ta không nhìn thấy, không biết, cũng nhất định sẽ có rất nhiều rất nhiều người giống chúng ta, vẫn đang nỗ lực. Dù rằng, trong một thế giới tăm tối như thế, mọi người chúng ta nỗ lực hơn, khả năng chỉ là một bọt nước bé nhỏ giữa biển cả mênh mông, chẳng có ảnh hưởng gì lớn với đại cục, nhưng chúng ta quả thật đang tận sức lực của chúng ta, làm chuyện chúng ta nên làm. Biết đâu cho dù chúng ta dùng hết lực, chảy hết máu, bỏ ra cả sinh mệnh rồi, thậm chí để hậu bối của chúng ta cũng vì thế mà bỏ ra, thế giới tốt đẹp chúng ta hằng chờ mong, chúng ta vẫn không thể nhìn thấy, nhưng chúng ta đã làm mọi chuyện chúng ta có thể làm, khi tử vong đến, chúng ta có thể thản nhiên nói, không thẹn lòng này, không phụ kiếp này.”

Thanh âm của y nhẹ nhàng, ngữ khí của y bình hòa. Thế nhưng, Lư Đông Ly chỉ ngơ ngẩn nghe y nói. Dần dà, tiếng vó ngựa, tiếng gió, tiếng bước chân người đi đường, tiếng đối thoại, tiếng chim hót xa xa, thậm chí tiếng tim mình đập, tiếng hít thở, đều đã thấp thoáng không thấy, giữa đất trời, chỉ còn lại thanh âm bình hòa yên định kia của Phong Kính Tiết.

“Đông Ly, ngươi tin ta chứ, rồi có một ngày, rồi có một ngày, công bình chân chính, sẽ có thể thực hiện. Không còn hôn chủ, không còn bạo quân, người đứng trên điểm cao nhất của quốc gia, tất nhiên là người hiền năng nhất, được mọi người hy vọng nhất. Quan viên không thể tùy tiện hà hiếp bách tính, mà bách tính lại có thể quang minh chính đại chỉ trích sự thất trách của quan viên. Bách tính có thể an cư lạc nghiệp, quốc gia có thể phú hữu cường thịnh. Nhưng mà, ánh sáng như vậy, phải trải qua tăm tối rất rất lâu, mới có thể nhìn thấy, ngày này, phải trải qua rất rất nhiều đấu tranh, mới có thể đến. Đông Ly, hết thảy những điều này, không phải dựa vào một hai thanh quan, hai ba anh hùng là có thể làm được, việc này cần sự tranh thủ nỗ lực của vô số người, vô số năm vô số đời, cho dù những chuyện mọi người làm vì mưu cầu công bình công chính trong cả thế giới chỉ nhỏ như hạt bụi, nhưng vô số hạt bụi tích tụ một chỗ, chính là tháp cao không thể lay động. Việc này cũng cần tất cả bách tính tất cả dân chúng đi đổ máu, đi bị thương, chỉ có đau đớn, mới làm người ta dần tỉnh ngộ, chỉ có thương đau, mới khiến họ chầm chậm, từng đời đi phản tỉnh, đi thực hiện, chỉ có thất bại, mới làm người ta tôi luyện ra chí khí và đảm sắc thực hiện công bình có gan đấu tranh… Đông Ly, hết thảy rồi có một ngày sẽ đến, e rằng chúng ta không nhìn thấy, nhưng chúng ta từng dùng sinh mệnh của chúng ta, thêm lên tòa tháp cao kia một hạt cát, cho nên, Đông Ly chúng ta chưa từng không làm gì cả.”

Thái dương lặng lẽ im tiếng lặn xuống ngọn núi phương tây, một đường tịch dương cuối cùng phía chân trời cũng dần dần tan hết huy hoàng. Phong Kính Tiết nói với Lư Đông Ly, ánh mắt lại trông phương hướng xa xôi vô hạn kia, quang huy khác thường lẳng lặng lập lòe trong mắt y.

Lư Đông Ly chỉ ngơ ngẩn nhìn y, thân không thể động đậy, não không thể suy nghĩ, hoàn toàn mặc ngựa không bị khống chế đi về phía trước, qua rất lâu, rất lâu, mới từ từ thở ra một hơi, nhẹ nhàng nói: “Kính Tiết, cảm ơn.”

Ngần ấy năm tháng sinh tử sóng vai, bao nhiêu lần trong nguy nan thủ nhau hộ nhau, y và người kia, vốn đã sớm không cần một câu cảm ơn, song hôm nay, y thân bất do kỷ mà khẽ nói như thế: “Cảm ơn.”

Phong Kính Tiết không trả lời, y vẫn nhìn phương xa, nhìn về phía tận cùng của thời gian và không gian vô hạn.

Ở nơi đó, có một học sinh tên Phong Kính Tiết, vì sinh mệnh quá sức dài lâu, cho nên tâm linh lạnh như hoang mạc, với tất cả những thứ tốt đẹp, đều dùng trái tim lãnh khốc vô tình nhất đi hoài nghi.

Tại sao trên sách sử lại có nhiều trung thần liệt sĩ đến vậy, tại sao họ phải dùng sinh mệnh đi làm những đấu tranh vô vị, tại sao họ vứt bỏ tất cả những tốt đẹp trong cuộc sống, đi trao đổi những thứ căn bản chẳng hề gì ấy?

Trên đời này ở đâu ra người tốt như vậy.

Y lựa chọn trung thần làm luận đề, liên tiếp mấy đời y đều đang dùng những thân phận bất đồng làm người tốt, làm trung thần, ngay cả giáo sư cũng thừa nhận nỗ lực của y, mọi người đều biết đời này kết thúc, luận văn của y nhất định qua.

Bản thân y hiểu rõ, y căn bản không biết, cái gì mới là trung thành chính trực, cái gì mới là trung thần nghĩa sĩ, cái gì là cao thượng, cái gì là thiện lương, những nghi vấn ấy đang cắn tâm linh y như rắn độc.

Luận văn nhà trường quy định y có thể qua, thế thì nghi vấn y tự mình đưa ra cho mình, đang thời thời khắc khắc khảo tra tâm linh, y lại chẳng tìm ra nửa câu để có thể trả lời.

Cho đến giờ khắc này, cho đến một phen y thuần túy chỉ vì khuyên giải an ủi Lư Đông Ly mà thuận miệng nói ra này.

Nhưng mà y không biết, kẻ chợt phá trừ mê chướng, rốt cuộc là Lư Đông Ly, hay là bản thân y.

Y cảm thấy máu đang dần dần sôi trào trong cơ thể, y cảm thấy thứ ấm áp dần dần tuôn lên trong ngực, y cảm thấy vươn tay ra bàn tay không còn trống rỗng nữa, mà là đã thiết thiết thực thực nắm được gì đó. Y mới đột nhiên phát hiện rằng hóa ra ngần ấy lần sinh tử kề vai, ngần ấy bận cùng nắm tay nhau, y đã chân chân chính chính tìm được trong sinh mệnh có gì đáng quý trọng đáng lưu tâm. Y đã chân chân chính chính tìm được nghi vấn sâu trong nội tâm ngàn năm không ngừng kia.

Trung thành là gì, chính trực là gì, trung thần nghĩa sĩ là gì, tất cả chấp nhất là vì cái gì, tất cả không hối là bởi cái gì, trăm ngàn vạn năm qua, ánh sao vạch qua đêm trường đằng đẵng, vĩnh hằng bất diệt kia, rốt cuộc là vì cái gì mà sáng lóa như hoa.

Kỳ thật, chẳng qua là một hạt cát.

Y ngửa đầu, buông tiếng cười to.

Bên tai truyền đến tiếng kêu kinh hãi của Lư Đông Ly: “Kính Tiết, ngươi sao thế?”

“Ta ngộ rồi, Đông Ly, ta ngộ rồi.” Phong Kính Tiết đột nhiên thét dài một tiếng, thanh lãng tuấn bạt, xông thẳng lên trời cao, khiến mấy con nhạn phương xa sợ hãi vỗ cánh bay vút, quanh quẩn rất lâu ở cuối trời.

“Đông Ly, cảm ơn ngươi, ta ngộ, ta ngộ rồi.” Tiếng kêu như điên như cuồng của y, trong bóng đêm đang dần buông xuống, truyền rất xa rất xa.

Sinh mệnh chưa bao giờ dư dật như thế, tâm linh chưa bao giờ yên tĩnh như thế.

Đông Ly, ta ngộ ra rồi, cảm ơn ngươi.

Sinh mệnh gần như vĩnh hằng kia của ta, vì ngươi mà đã có ý nghĩa.