Thí sinh chỉ được mang theo một tấm nệm mỏng cùng giỏ tre đựng bút mực, nghiên, giấy thi do trường thi phát. Lần này, số lượng quan sai khám xét tăng từ hai lên bốn, tám con mắt dò xét kỹ càng.
Tuy thời tiết nóng bức, áo quần mặc mỏng manh, nhưng để tránh gian lận, sĩ tử vẫn phải vào phòng cởi đồ, từng món một để kiểm tra. Quần áo chỉ được mặc một lớp duy nhất.
Cảnh tượng cả đám thư sinh trong phòng lột đồ cũng khá… hùng tráng. May mà đều là người đọc sách thánh hiền, hiểu lễ nghĩa, biết “phi lễ chớ nhìn”.
Sau khi kiểm tra xong xuôi, Đỗ Hành bước vào trường thi, nhận được tấm thẻ bài mang chữ “Hồng”. Trường thi ở phủ thành được sắp xếp theo thứ tự chữ trong bài Thiên Tự Văn: “Thiên địa huyền hoàng, vũ trụ hồng hoang…”, nghĩa là phòng thi của hắn khá gần cổng chính.
Chia tay Tần Chi Phong, Đỗ Hành thong thả tìm đến phòng thi của mình. Vừa định bước vào, hắn ngẩng đầu lên, bắt gặp một tòa lầu cao sừng sững giữa sân. Nhìn kỹ hơn, thì ra trường thi có bốn toà lầu như vậy, nằm ở bốn hướng đông, tây, nam, bắc.
Trên lầu có người đứng gác, quan sát nhất cử nhất động của thí sinh bên dưới. Đó là lầu canh gác, dùng để giám sát.
Dù bản thân không có ý đồ mờ ám gì, nhưng bị một cặp mắt nhìn chằm chằm từ trên cao như vậy, cũng khiến người ta lạnh sống lưng.
Đỗ Hành bước vào phòng thi. Đúng là phủ thành, dù quy chế phòng thi giống nhau, nhưng trường thi ở đây, cả bên ngoài lẫn bên trong, đều khang trang hơn hẳn trường thi ở huyện, ít nhất là không có cảnh tường dột, góc phòng mọc rêu mốc.
Trước đó nghe Mục Tiệp nói Tề Khai Thắng rất coi trọng khoa cử, nay vào trường thi mới thấy quả đúng như vậy.
Khoa thi chính thức bắt đầu vào ngày mồng chín tháng Tám, hôm nay có thể vào làm quen trước với môi trường.
Nhưng nói làm quen, thực ra cũng chỉ loanh quanh trong phạm vi một gian phòng thi này. Vào trường thi rồi thì không được tự ý đi lại, cũng không được lớn tiếng ồn ào.
Tuy có chút “nhân tính hoá” ở chỗ nhà xí nằm cuối ngõ, không phải giải quyết nỗi buồn ngay trong phòng thi rồi chịu đựng mùi xú uế, nhưng muốn đi vệ sinh cũng phải báo cáo trước, có người canh gác đi theo đến tận cửa nhà xí, lại còn không được nấn ná lâu.
Tuy nhiên, Đỗ Hành thấy thế này vẫn tốt hơn kỳ thi Viện, ít nhất khi ngồi trong phòng thi đến tê cứng chân tay, có thể ra nhà xí thư giãn gân cốt, hít thở không khí trong lành.
Đêm tháng Tám không lạnh, Đỗ Hành trải nệm lên tấm ván, đắp tạm chiếc áo khoác ngoài, rồi chìm vào giấc ngủ.
Ngày hôm sau, trời vừa hửng sáng, khoảng cuối giờ Mão, tiếng mõ vang lên, sau đó là một hồi xôn xao, các sĩ tử lần lượt thức dậy.
Các quan coi thi bắt đầu phát giấy.
Sau khi phát giấy xong, kỳ thi Kinh nghĩa bắt đầu.
Tuy trời đã sáng, nhưng những phòng thi khuất nắng vẫn còn khá tối, có sĩ tử đã phải thắp nến.
Phòng thi của Đỗ Hành ở vị trí tốt hơn, khá sáng sủa. Nhưng tấm ván nằm ngủ trong phòng quá chật chội, cả đêm nằm co quắp không duỗi thẳng người được, khiến hắn ngủ dậy đau nhức vai và chân.
Thật ra không chỉ riêng hắn, nhiều thí sinh khác cũng vì điều kiện thiếu thốn, lại thêm lo lắng cho kỳ thi nên gần như cả đêm không ngủ được, sáng dậy mặt mũi sưng húp, người mệt mỏi rã rời.
Nhưng khi bắt tay vào làm bài, mọi ưu phiền đều bị gạt sang một bên, tâm trí chỉ tập trung vào nghiền ngẫm đề bài.
Số lần Đỗ Hành thực sự tham gia khoa cử không nhiều bằng những thí sinh lặp đi lặp lại nhiều lần, nhưng tính cả những lần thi thử lớn nhỏ, cũng đã hơn mười lần rồi.
Quy trình làm bài vẫn như mọi khi: làm bài nháp trước, rồi mới chép lại.
Trên bản nháp, trước tiên hắn tìm xem đề bài trích từ bài văn nào, sau đó suy nghĩ ý nghĩa của nó, tìm ra ý chính, rồi kết hợp với quan điểm, kiến thức của bản thân, viết thành một bài văn trôi chảy.
Tuy “vạn biến bất ly kỳ tông”, nhưng so với những kỳ thi trước, Đỗ Hành cảm nhận rõ ràng đề thi Hương khó hơn một bậc.
May mà Hướng phu tử thường xuyên cho học trò luyện tập đề thi Hương, lại còn biên soạn thành sách, tổng hợp gần năm đề thi Hương gần nhất cùng bài thi của ba người đứng đầu, ghi chú tỉ mỉ những câu văn hay, ý tưởng độc đáo…
Đỗ Hành đã nghiền ngẫm cuốn sách đó, nghiên cứu kỹ ba kỳ thi đầu tiên, nắm được “lối ra”, còn hai kỳ thi sau, hắn không xem bài văn mẫu mà tự mình làm bài.
Bài làm được đưa cho Hướng phu tử chấm, thầy vuốt râu, chỉ nói một câu: “Tạm được”.
Ngày thi đầu tiên kết thúc vào lúc hoàng hôn. Nộp bài xong, Đỗ Hành ra khỏi trường thi. Ngày thi tiếp theo diễn ra vào ngày mười một, nhưng vẫn phải vào trường thi trước một ngày, nghĩa là có thể nghỉ ngơi hai ngày ở ngoài.
Phòng thi của Đỗ Hành gần cổng, vừa ra khỏi trường thi, hắn đứng ở một góc đợi Tần Chi Phong.
Các thí sinh lần lượt ôm đồ đạc ra về, vẻ mặt ai nấy đều mệt mỏi, như vừa làm xong một ngày việc nặng nhọc, bị rút kiệt tinh thần.
Cũng có người làm bài tốt, ra khỏi cổng đã vội vàng bàn luận về đề bài và cách giải quyết của mình.
Đây cũng là cảnh tượng thường thấy sau mỗi kỳ thi.
“Đỗ Hành.”
Tần Chi Phong vừa ra khỏi trường thi đã thấy hắn đứng đợi, vội vàng ôm đồ chạy tới.
Người đánh xe của nhà họ Tần đến đón, nhận lấy đồ đạc của hai người.
Cả hai lên xe ngựa. Trong không gian kín, cả hai đều ngửi thấy mùi mồ hôi trên người đối phương. Tháng Tám oi bức, ngồi lì trong phòng thi chật hẹp như mai rùa, người không khỏi toát mồ hôi, lại không được tắm rửa, thật là một cực hình với những người đọc sách vốn ưa sạch sẽ.
“Đường huynh có kinh nghiệm thi Hương, huynh thấy đề thi lần này thế nào?”
“Người ra đề đã kết hợp với tình hình thời sự, chiến loạn biên cương, hỏi về sách lược quân sự. Những năm trước chưa từng khảo vấn mảng này, e rằng năm nay không ít sĩ tử sẽ ngã ngựa.”
Đỗ Hành gật đầu. Hắn đã làm qua đề thi của những kỳ thi Hương trước, đúng là các đề bài liên quan đến sách lược quân sự rất hiếm. Thí sinh sống trong thời bình, lại cách xa biên giới, tự nhiên không am hiểu về sách lược quân sự, viết cũng cứng nhắc.
Nhưng đây không phải là khó khăn của riêng ai, nhìn phản ứng của các thí sinh khi ra về, có lẽ hầu hết đều lo lắng.
Hai người không bàn luận kỹ về đề bài. Đây mới chỉ là ngày thi đầu tiên, không thể vì một kỳ thi mà đánh mất niềm tin, như vậy hai ngày thi sau sẽ càng khó khăn hơn.
Cùng nhau trở về tắm rửa, nghỉ ngơi cho lại sức, chuẩn bị tinh thần cho hai ngày thi tiếp theo.
Ngày mười một, khi đến trường thi, trời bắt đầu đổ mưa nhỏ. Thời tiết xấu đi, đến tối mưa càng lớn hơn, mang theo sự dữ dội của mưa mùa hạ, rơi lộp độp trên mái nhà.
Đỗ Hành co chân nằm trên tấm ván cứng, gối đầu lên quần áo, than thở điều kiện ở đây còn tệ hơn cả cái giường Tiểu Mãn cho hắn ngủ nhờ ngày xưa.
Những viên ngói mỏng manh nằm ngay trên đầu, tiếng mưa rơi ồn ào không nói, hắn còn lo lắng những giọt mưa dày đặc sẽ làm vỡ ngói rơi xuống mặt.
Đỗ Hành khó khăn trở mình, nằm nghiêng.
Ngày hôm sau, khi phát giấy thi, giấy hơi ẩm. Sợ mực nho bị nhòe, Đỗ Hành giữ lại hai tờ làm giấy nháp, lấy một tờ gấp lại, đặt vào trong lớp áo lót, áp sát vào ngực, dùng hơi ấm cơ thể hong khô tờ giấy.
Trong lúc làm bài, hắn liên tục nghe thấy tiếng ho. Có lẽ cơn mưa đêm qua đã khiến những thí sinh vốn đã uể oải nay lại đổ bệnh, quả thực là “tuyết rơi vào đầu mùa hè”.
Đỗ Hành nhíu mày, trời không chiều lòng người là một chuyện, nhưng sức đề kháng của bản thân cũng cần phải cải thiện.
Nếu không phải do danh tiếng cứ liên tục bị bôi nhọ, vì lòng tự trọng mà âm thầm rèn luyện thân thể, thì với điều kiện này, chắc hắn cũng bị cảm mạo rồi.
Nghĩ đến đây, hắn không khỏi nhìn ra ngoài cửa sổ, không biết ở huyện có mưa to gió lớn như thế này không.
…
“A cha, cha bao giờ mới về ạ?”
Thằng bé nằm bò trên quầy hàng, nghiêng đầu nhìn những ngón tay trắng hồng của mình.
Ban đầu, cứ ngủ một đêm là nó lại bẻ cong một ngón tay để đếm xem cha còn bao nhiêu ngày nữa mới về.
Nhưng đếm mãi, đếm mãi, nó quên mất mình đã bẻ cong mấy ngón tay rồi. Nó cố gắng nhớ lại, nhưng dù xoay sở những ngón tay mũm mĩm thế nào cũng không ra được đáp án chính xác.
Lúc này, nó chỉ còn cách cầu cứu cha nhỏ. Đứa bé hay quên, vừa hỏi xong lại quên mất mình đã hỏi gì, nên một ngày nó hỏi cha nhỏ không dưới mười lần.
Nó ngẩng đầu, nhìn về phía cửa hàng với vẻ mong chờ, hy vọng mỗi lần ngẩng lên sẽ thấy cha đứng đó gọi nó là “bảo bối”.
“A cha, thư!”
Tần Tiểu Mãn đang mải mê tính toán trên bàn tính, nghe tiếng con trai gọi mơ màng, không hiểu nó nói gì, ngẩng đầu lên nhìn thì thấy một người đưa thư đứng ở cửa.
“Có thư của ta sao?”
Tần Tiểu Mãn vòng ra khỏi quầy. Vừa thấy cha nhỏ đi ra cửa, Thừa Ý cũng trượt khỏi ghế, lẽo đẽo theo sau như cái đuôi nhỏ.
Thừa Ý đã lớn, Đỗ Hành lại đi thi không có nhà, Tần Tiểu Mãn thường xuyên dẫn con đến cửa hàng hơn.
Nhưng cậu trông chừng con rất kỹ, cứ cách một lúc lại gọi nó, dặn dò nó không được chạy lung tung, phần lớn thời gian đều ở quanh quầy hàng.
Thừa Ý ngoan ngoãn nghe lời, sau khi cậu dọa rằng nếu chạy lung tung sẽ bị người ta bắt cóc, nó càng không dám chạy nhảy lung tung nữa.
Những lúc Tần Tiểu Mãn bận rộn, nó sẽ ngồi trên ghế, nằm bò trên quầy nghịch những hạt bàn tính, hoặc ôm quả cầu thêu bảy sắc cầu vồng mà cha nó làm cho nó hồi nhỏ.
Khách hàng ra vào thấy một đứa trẻ bụ bẫm ngoan ngoãn ngồi ở quầy, thỉnh thoảng đều thích lại gần trêu đùa nó.
“Thư của ai vậy a cha?”
Thừa Ý kéo vạt áo Tần Tiểu Mãn, ngẩng đầu hỏi.
“Ngoài cha con ra, còn ai viết thư cho ta nữa.”
Tần Tiểu Mãn cúi xuống bế con trai lên, trở lại quầy hàng ngồi xuống. Thằng bé ngoan ngoãn ngồi trên đùi cậu, chăm chú nhìn Tần Tiểu Mãn mở thư.
“Tiểu Mãn, ta đã đến phủ thành, mọi việc đều tốt. Ở nhà đừng làm việc quá sức, việc gì chưa quyết định được thì cứ để ta về rồi tính…”
“Cha sao không nhắc đến Thừa Ý vậy?”
Nghe Tần Tiểu Mãn đọc thư được một lúc, thằng bé nhíu mày, quay lại nhìn cậu với vẻ sốt ruột.
“Đến rồi, đến rồi. Nghe kỹ này!”
Thừa Ý mở to mắt, vội vàng nhìn lại tờ giấy, mặc dù một chữ cũng không biết, nhưng vẫn nhìn chăm chú như thể thực sự có thể đọc được thư.
“Ý nhi có ăn cơm ngoan không? Buổi tối ngủ có ngon không?”
Tần Tiểu Mãn nói: “A, ta phải viết thư trả lời cha con rồi. Có đứa trẻ nào đó, cứ đến giờ ăn cơm là lại đòi uống một bát lớn nước đường, no căng bụng rồi thì không chịu ăn cơm; tối tắm rửa ham chơi nước lạnh, tắm xong không chịu lên giường, còn không chịu đắp chăn ngủ nữa chứ.”
Thừa Ý mím môi, hoảng hốt nắm lấy tay Tần Tiểu Mãn lắc lắc, vẻ mặt đáng thương: “A cha đừng viết thư kể cho cha biết.”
Tần Tiểu Mãn nói: “Nhưng con nít không phải đều như vậy sao? Cha nhỏ đâu có nói sai.”
Thừa Ý do dự một chút, vội vàng đảm bảo: “Con sẽ không uống nước đường trước khi ăn cơm nữa, buổi tối tắm rửa xong sẽ đắp chăn của a cha ngủ.”
Tần Tiểu Mãn nhướn mày: “Thật không? Không phải đang lừa cha nhỏ đấy chứ?”
Thừa Ý lắc đầu: “Không ạ.”
“Vậy được rồi, nếu tiểu bảo bối ngoan ngoãn, cha nhỏ sẽ không nói với cha con nữa.”
Thừa Ý vui mừng ôm chầm lấy Tần Tiểu Mãn: “A cha thật tốt!”
Tần Tiểu Mãn cẩn thận gấp lá thư lại, bỏ vào phong bì. Cậu nhìn ra ngoài trời quang mây tạnh, tính toán ngày tháng. Hôm nay đã là ngày thi cuối cùng, tối nay Đỗ Hành sẽ ra khỏi trường thi.
Không biết hắn thi thế nào, chuyến đi này có thuận lợi không.
Tần Tiểu Mãn suy nghĩ một hồi, quyết định ngày mai tranh thủ thời gian rảnh rỗi đi chùa thắp hương khấn Phật, không cầu Đỗ Hành đỗ đạt, chỉ mong hắn bình an vô sự.
Ngày mười lăm, khi Đỗ Hành thi xong ngày cuối cùng, bước ra khỏi trường thi thì trời đã xế chiều. Ánh tà dương rải xuống, phủ lên những bậc thang trước cổng trường thi một lớp bụi vàng lấp lánh, như thể những thí sinh bước ra từ trường thi cũng được dát một lớp kim quang.
Phải rồi, chẳng bao lâu nữa, trong số những sĩ tử này sẽ có người khoác lên mình hào quang rực rỡ.
“Đỗ Hành, ở đây!”
Nghe tiếng gọi, Đỗ Hành ngẩng đầu lên, thấy Tần Chi Phong đã đứng đợi trước xe ngựa. Kỳ thi cuối cùng này, hắn bốc được phòng thi ở phía trước.
“Thế nào? ổn chứ?”
Đỗ Hành mỉm cười: “Cũng tàm tạm.”
Rõ ràng Tần Chi Phong cũng thoải mái hơn hẳn so với hai kỳ thi trước, không hẳn là vì làm bài tốt, mà là sau khi trải qua chuỗi ngày căng thẳng suốt tám, chín ngày, giờ cuối cùng cũng có thể thở phào nhẹ nhõm.
Bất kể kết quả thi cử ra sao, thì bây giờ lo lắng cũng chỉ là một kết quả đó, thoải mái cũng vẫn là kết quả đó. Mọi việc đã rồi, không thể thay đổi được nữa.
Tần Chi Phong đề nghị: “Về tắm rửa sạch sẽ, tối nay chúng ta ra ngoài ăn một bữa nhé?”
Đỗ Hành gật đầu. Đến phủ thành đã hơn nửa tháng rồi mà hắn chưa đi dạo đâu cả. Ăn tối xong tiện thể mua ít quà cho người nhà mang về.
Thí sinh sau khi rời khỏi trường thi có thể ở lại phủ thành ăn chơi, chè chén say sưa. Nhưng các vị quan coi thi thì bận rộn hơn nhiều.
Kỳ thi Hương không phải chuyện đùa, thường được gọi là “Đại bỉ”. Theo lệ thường, càng lên cao, số lượng thí sinh càng ít, nhưng trường thi lại chuyển từ huyện lên phủ thành, phạm vi thí sinh mở rộng, nên số lượng nhìn chung vẫn khá nhiều.
Tuy nhiên, kỳ thi chọn lựa rất khắt khe, hàng nghìn thí sinh chỉ lấy vài chục người làm cử nhân.
Chỉ có ở Thuận Thiên phủ, nơi chân long thiên tử, nhân tài kiệt xuất, mới có cơ hội lấy đến hàng trăm cử nhân.
Do số lượng trúng tuyển ít, việc chấm thi cũng rất nghiêm ngặt.
Tất cả bài thi được gửi đến nơi chấm thi, trước tiên phải “niêm phong, che tên, sao chép” để tránh việc các quan coi thi nhận ra tên tuổi, nét chữ mà gian lận.
Bài thi cũng phải qua nhiều vòng chấm, trước tiên do các quan coi thi đọc lướt qua, bài nào tốt thì ghi lại lời phê, sau đó chuyển cho quan chủ khảo chấm lại.
Sau khi chấm xong tất cả các bài thi, trước khi xướng danh, mới mở niêm phong, ghi lại tên tuổi những người trúng tuyển.
Quá trình chấm thi nghiêm ngặt nên việc công bố kết quả tự nhiên cũng chậm hơn, phải đến ngày mồng năm tháng Chín mới yết bảng, phải đợi đến hai mươi ngày nữa.
Đỗ Hành ban đầu định thi xong sẽ về huyện. Kết quả thi sẽ được gửi đến từng huyện, dù không được tận mắt chứng kiến nhưng cuối cùng cũng biết được kết quả.
So với việc sớm đoàn tụ với gia đình, những điều này cũng chỉ là chuyện nhỏ.
Nhưng Tần Chi Phong khuyên hắn ở lại. Nếu trúng tuyển, nha dịch sẽ đích thân đến nhà thí sinh báo tin, gõ trống khua chiêng. Ngày hôm sau, tri phủ sẽ tổ chức “Lộc Minh Yến” cho các quan coi thi, quan học chánh, các quan chấm thi… và các tân khoa cử nhân đều phải tham dự.
Đỗ Hành suy tính một hồi, nếu thực sự trúng tuyển mà không tham gia Lộc Minh Yến thì quả thực là bất kính. Nếu về huyện rồi lại quay lại phủ thành trước ngày yết bảng, thì việc đi lại mất khoảng mười ngày, về nhà cũng chỉ ở được vài ngày, ngược lại rất vất vả.
Vậy chi bằng ở lại phủ thành chờ xem bảng rồi về.
Vừa trải qua kỳ thi lớn, Đỗ Hành cũng không vội vàng vùi đầu vào sách vở, trong những lúc rảnh rỗi, hắn càng nhớ nhà, liên tục gửi thư về.
Hỏi han Tiểu Mãn, Thừa Ý, việc thu hoạch mùa thu ở nhà, những chuyện vụn vặt linh tinh, không sót một chuyện gì, gần như hỏi han cả Hổ Tử.
Tần Tiểu Mãn ở huyện lúc đầu còn rất hào hứng mở thư hồi âm, nhưng càng về sau thư càng nhiều, càng viết càng dài, cậu chỉ đọc chứ không trả lời.
“Bên ngoài lại gửi thư đến rồi à?”
Tần Tiểu Mãn đang nhét giấy thư vào phong bì, thấy người phụ nữ đứng ở cửa, cậu cất phong bì xuống dưới quầy, cười chào: “Trang nương tử, mau vào ngồi.”
“Ngồi gì, giờ này vắng khách, ta mà ngồi xuống là ngủ gục mất, thôi cứ đứng đi lại cho tỉnh táo.”
Người phụ nữ mặt mày phúc hậu, luôn tươi cười, là chủ cửa hàng thuốc bên cạnh cửa hàng của Tiểu Mãn.
Mỗi khi Tần Tiểu Mãn dẫn Thừa Ý đến cửa hàng chơi, Trang nương tử thấy đều gọi Thừa Ý lại ôm một cái, thường xuyên cho Thừa Ý đồ ăn vặt, cũng rất yêu quý trẻ con.
Hai cửa hàng lại gần nhau, qua lại nhiều tự nhiên cũng thân thiết.
Buổi trưa vắng khách, những người bán hàng thường mang ghế ra, ngồi túm tụm dưới mái hiên hay nơi có bóng râm để trò chuyện.
Tần Tiểu Mãn thỉnh thoảng cũng thích tham gia, có thể nghe ngóng được không ít tin tức trong huyện, như ở đâu mới mở cửa hàng, nhà ai làm ăn phát đạt…
“Người ta nói thư sinh đa tình bạc nghĩa, nhưng Đỗ tú tài nhà ngươi thì khác, rất quan tâm gia đình. Không giống như chồng ta, đi lấy hàng cả tháng trời cũng chẳng thấy một lá thư.”
Không ít cửa hàng ở con phố này đều do phụ nữ trông nom, nguyên tắc là gia sản không lớn, đàn ông ra ngoài buôn bán.
Tần Tiểu Mãn khiêm tốn nói: “Huynh ấy là người đọc sách, thích viết lách. Ta thì mấy chữ bẻ đôi cũng không biết, thư gửi đến nhiều quá ta cũng đọc không hết.”
Trang nương tử cười, nhìn quanh: “Ý ca nhi nhà ngươi hôm nay không đến cửa hàng chơi à?”
“Nó được đường thúc gọi về chơi với đường đệ rồi.”
Trang nương tử nói: “Ngươi cũng vất vả thật đấy, một mình nuôi con, ngày nào cũng phải đi lại giữa làng với huyện để trông cửa hàng.”
Tần Tiểu Mãn đưa ghế cho bà ta, hai người ngồi dưới mái hiên trò chuyện: “Cha nó sắp về rồi. Tuy cũng đã quen với việc đi lại, nhưng quả thực không tiện lắm. Ta cũng đang định mua nhà ở trong huyện.”
Cửa hàng gạo làm ăn khá, kiếm tiền nhiều hơn cả xưởng giấy. Mấy năm nay lại liên tục quản lý việc kinh doanh, tích góp được một khoản, mong muốn mua nhà của cậu cũng ngày càng mãnh liệt.
“Vậy thì tốt quá.”
Nửa con phố này đều biết phu quân Tần Tiểu Mãn là người đọc sách, thấy hắn thường xuyên qua lại, ôn hòa lễ phép, dung mạo đoan chính, năm ngoái lại còn thi đậu tú tài. Mọi người đều kính trọng những gia đình như vậy.
Trang nương tử là người buôn bán lâu năm, rất biết cách xây dựng quan hệ, tuy không hẳn là muốn nịnh bợ Tần Tiểu Mãn, nhưng cũng nhiệt tình thân thiện hơn hẳn so với những người bán hàng khác.
Đó cũng là lợi ích của gia đình có người đọc sách.
“À, ta nghe nói ở Phúc Tích hạng có căn nhà khá đẹp đang rao bán, chủ nhà ta cũng quen, là một vị lang y lâu năm trong huyện. Gia đình có mấy người con, nhưng rất hòa thuận, con trai đã lập gia đình nhưng không chịu ra ở riêng. Thế nên ông ấy muốn bán căn nhà nhỏ đang ở, đổi lấy căn nhà to hơn cho cả gia đình ở cho rộng rãi.”
Mắt Tần Tiểu Mãn sáng lên: “Thật sao? Nhà đó lớn cỡ nào, kiểu dáng thế nào?”
“Tốt lắm, ngươi biết đấy, Phúc Tích hạng là khu vực khá an ninh, nằm ở vị trí đắc địa trong huyện. Nhà nhị tiến, ở rất thoải mái. Nếu không phải vì muốn đổi nhà tam tiến lớn hơn thì chắc chủ nhà cũng không nỡ bán đâu.”
Sơ đồ cách gọi tên nhà cổ kiểu Trung (từ 1-5 tiến)
Thấy Tần Tiểu Mãn có vẻ hứng thú, Trang nương tử càng nói càng hăng say.
“Nhưng căn nhà tốt như vậy, giá chắc cũng cao.”
Tần Tiểu Mãn cũng hơi lo lắng. Ban đầu cậu chỉ định mua nhà nhất tiến như nhà nhị thúc cậu, cũng coi như rộng rãi rồi.
Nhưng Đỗ Hành nói với cậu rằng hộ khẩu ở huyện Lạc Hà, chắc là sẽ lập nghiệp ở đây. Sau này gia đình có thêm người thì nhà sẽ chật chội, nếu lại phải chuyển nhà thì rất bất tiện.
Định mua nhà thì phải xác định là mua nhà ở lâu dài, như nhà tổ vậy. Bây giờ người ta rất coi trọng việc “lá rụng về cội”, dù khi còn trẻ có đi nơi khác lập nghiệp thì về già cũng sẽ trở về quê hương.
Ngay cả những quan lại ở kinh thành, khi về già cũng phải về quê, cáo lão hồi hương.
Vậy nên, ngay từ đầu chi bằng mua luôn căn nhà lớn một chút, khỏi phải di chuyển sau này cho phiền phức.
Tần Tiểu Mãn cũng thấy lời hắn nói có lý.
Nhà nhị thúc cậu tuy rộng rãi hơn hẳn so với nhà Tần Tiểu Trúc, nhưng nhà họ chỉ có hai đứa con. Từ khi Chi Phong đường ca cưới vợ, con cái cũng sắp chào đời, nhà cửa thực sự chật chội hơn nhiều.
Nhưng nhà họ chọn vị trí tốt, xung quanh đất rộng, nếu thấy chật quá cũng có thể cơi nới thêm.
“Giá cả có thể thương lượng mà, Trương lão lang y rất kính trọng người đọc sách. Nếu bán nhà cho gia đình ngươi, chắc chắn ông ấy sẽ rất vui.”
Tần Tiểu Mãn nghe mà lòng lâng lâng.
Thấy vậy, Trang nương tử nói: “Hay là để ta nói với Trương lão lang y một tiếng, ngươi rảnh rỗi thì qua xem nhà thử xem? Dù sao cũng là nhà muốn bán, cho người ta xem cũng không sao, mua hay không cũng không vấn đề gì.”
Tần Tiểu Mãn gật đầu: “Vậy ta sẽ qua xem thử, nếu nhà phù hợp, chờ tướng công ta về là có thể quyết định.”
“Tốt lắm!”
Hai ngày sau, Tần Tiểu Mãn sắp xếp công việc rồi đến Phúc Tích hạng xem nhà.
Trang nương tử quả thật không hề khoa trương, căn nhà đó kiểu dáng vuông vắn, bước vào trong thấy rất thoáng đãng.
Vườn tược, ao cá, những thứ cần có đều có đủ, lại còn không hề cũ kỹ, có thể thấy chủ nhà trước rất biết giữ gìn nhà cửa.
Chắc chắn Đỗ Hành cũng sẽ thích.
Cậu bắt đầu có chút xiêu lòng, bèn thẳng thắn hỏi giá.
Trương lão lang y nói: “Ta rất quý căn nhà này, nếu không phải vì việc nhà thì ta cũng không bán đi. Giá cả là chuyện nhỏ, quan trọng là tìm được người mua phù hợp. Nghe Trang nương tử nói nhà họ Tần là người hiền lành, nếu phu lang nhà tú tài ưng ý căn nhà này, thì ta sẽ bán với giá ba trăm sáu mươi lượng.”
Tần Tiểu Mãn đã chuẩn bị tinh thần căn nhà này sẽ không rẻ, nhưng khi nghe đến giá thực tế vẫn giật mình.
“Nhà tuy tốt, nhưng số tiền này không nhỏ. Tướng công ta đang đi thi Hương ở phủ thành, chưa về. Để ta bàn bạc với huynh ấy rồi quyết định sau, được chứ?”
Trương lão lang y gật đầu: “Mua nhà đương nhiên là chuyện quan trọng, cần phải có chủ nhà tự mình quyết định.”
Tần Tiểu Mãn rất thích căn nhà này, nhưng cậu cũng không thể tự mình quyết định được, bèn nói: “Nếu trước đó Trương lão lang y tìm được người mua ưng ý thì cũng không cần bận tâm đến chúng ta.”
Trương lão lang y định trả lời thì bỗng có một giọng nói ngạo mạn vang lên: “Căn nhà này tuy cũ kỹ vì có người ở rồi, nhưng nhìn cũng được.”
Vừa dứt lời, bốn người không mời mà đến.
Thấy trong nhà có người, người đàn ông cầm đầu phe phẩy chiếc quạt xếp, miếng ngọc bội trên eo đung đưa: “Nghe nói căn nhà này là của lão lang y, dẫn ta đi xem thử.”
Mặc dù thái độ của người kia không mấy thiện cảm, nhưng lão lang y vẫn lịch sự nói câu “mời”, rồi bảo Tần Tiểu Mãn cứ tự nhiên.
Tần Tiểu Mãn thấy người kia khí thế không nhỏ, cậu cũng không vội đi, gọi Đại Tráng đi cùng, muốn xem người khác kiểm tra nhà cửa như thế nào.
Người đàn ông vừa phe phẩy quạt, vừa quan sát xung quanh, ra vào đóng cửa ầm ầm, thỉnh thoảng còn dùng chân đá vào ngưỡng cửa: “Mấy cây cột ở đại sảnh này là gỗ gì?”
“Lúc xây nhà, ta dùng gỗ thông.”
“Gỗ thông á?” Người đàn ông lắc đầu: “Đại sảnh là nơi tiếp khách, dùng gỗ thông có vẻ hơi xoàng xĩnh. Ít nhất cũng phải là gỗ lê vàng chứ.”
Hắn lại ngẩng đầu lên: “Ngói trên mái nhà cũng mọc rêu rồi, cũ kỹ quá.”
Bị chê bai như vậy, sắc mặt lão lang y cũng không được tốt lắm: “Dù sao đây cũng không phải nhà mới xây, nhà nào mà chẳng có chút rêu mốc trên mái.”
Tần Tiểu Mãn lắc đầu, cảm thấy người này không giống như đến mua nhà, mà giống như đến phá đám.
Thấy đi xem nhà với người như vậy không may mắn, Tần Tiểu Mãn bèn không xem nữa.
“Người đó là ai vậy?”
Cậu vừa quay người đi thì người đàn ông kia như nhìn thấy cậu.
“Là khách đến xem nhà.”
Ai ngờ người đàn ông kia lại cười khẩy: “Nhìn bộ dạng nghèo kiết xác lươn kia mà mua được nhà sao? Lão lang y này cũng tốt bụng thật, mèo mả gà đồng gì cũng cho vào.”
“Ngươi nói chuyện kiểu gì vậy, ta có mua hay không thì liên quan gì đến ngươi.”
Tần Tiểu Mãn dừng bước, cau mày đáp trả.
“Ngươi là ai, dám nói chuyện với ta như vậy, ngươi có biết ta là ai không?”
Tên gã sai vặt hay người hầu đi theo hét lớn: “Đây là Vương tú tài!”
Tần Tiểu Mãn cảm thấy bực bội, nhà cậu cũng có tú tài, nhưng cũng không vênh váo tự đắc như thể mình là hoàng đế.
Cậu thấy thật sự xui xẻo, bèn nói với Trương lão lang y: “Chúng tôi xin phép cáo từ trước.”
“Này! Gã nhà quê kia, vô lễ! Cả tú tài mà cũng không biết!”
Trương lão lang y rất khó chịu với người đến xem nhà, nhân phẩm như vậy, cho dù nhẫn nhịn bán nhà cho hắn, sau này chắc chắn cũng sẽ tìm đến gây sự.
Nhưng lại ngại người kia cũng là tú tài, không dám đắc tội, nên chỉ khéo léo từ chối: “Vương tú tài, căn nhà này đã có người đặt mua rồi.”
Vương tú tài trố mắt, lắc đầu nói với Trương lão lang y: “Chẳng lẽ ông định nói là tên kia đặt cọc sao! Gã nhà quê đó mà có tiền mua nhà?”
Trương lão lang y nói: “Đó là phu lang nhà Đỗ tú tài, hiện đang tham gia kỳ thi Hương.”
Vương tú tài nghe xong hơi sửng sốt, sau đó cảm thấy phẫn uất: “Hắn trả bao nhiêu? Ta có thể thêm!”
Trương lão lang y nhắm mắt nói: “Bốn trăm lượng.”
“Căn nhà ọp ẹp này mà đáng giá bốn trăm lượng á?! Đừng hòng lừa ta!”
Trương lão lang y nói: “Vương tú tài cứ thử đi hỏi giá nhà đất ở khu vực Phúc Tích hạng này xem.”
Vương tú tài nghiến răng: “Vậy ta trả bốn trăm hai mươi lượng!”
Nói xong, hắn lấy ra hai mươi lượng bạc: “Đây là tiền đặt cọc, căn nhà này ta mua rồi!”
Trương lão lang y hoảng hốt: “Vương tú tài, ta đã hứa với nhà Đỗ tú tài rồi, cướp đồ của người khác e là không hay đâu!”
Vương tú tài không nói gì, mấy tên gã sai vặt bặm trợn đứng khoanh tay tiến lại gần Trương lão lang y: “Tú tài nhà ta đã ưng căn nhà này là phúc phận của ông rồi, đừng nói nhiều nữa, tên họ Đỗ kia không phục thì cứ việc đến tìm!”
Nói xong, bọn chúng hùng hổ bỏ đi.
Trương lão lang y tức giận đấm ngực, sao lại đụng phải loại thư sinh côn đồ này chứ, giờ phải làm sao đây!
“Chủ tử, người mua kia cũng là tú tài, chúng ta cướp nhà như vậy, liệu có…”
Vương tú tài trừng mắt nhìn tên gã sai vặt: “Đều là tú tài cả, còn phân biệt ai lớn ai nhỏ nữa à? Nhìn phu lang của hắn thì có vẻ cũng chỉ là một tên tú tài nghèo kiết xác, có gì phải sợ.”
“Nghe nói hắn đã đi thi Hương rồi, chỉ sợ…”
Nghe vậy, Vương tú tài đạp thẳng vào mông tên gã sai vặt: “Ngươi tưởng thi Hương dễ đậu lắm à? Đi thi là thành cử nhân rồi chắc? Vậy thì thiên hạ này toàn là hương thân, cử nhân cả rồi!”
Tên gã sai vặt ôm đầu co rúm: “Vâng, vâng.”
Giải thích chút chỗ mấy kỳ thi:
- Thi Hương:
Trước khi thi Hương, sinh viên ở các trường phủ, huyện sẽ được dự một kỳ túc khảo để xác định khả năng. Kết quả của kỳ thi chia làm sáu bậc, từ bậc một đến bậc bốn mới được phép dự thi Hương. Riêng cống sinh và giám sinh của Quốc tử giám (cơ quan đào tạo giáo dục cấp trung ương tại các nước Á Đông thời phong kiến Nho giáo) thì đương nhiên được dự thi Hương, không cần túc khảo. Người tham gia thi Hương gọi là Tú tài.
Danh sách những người thi đỗ ở kì thi Hương được chia làm hai bảng: chính bảng và phó bảng. Loại đỗ lấy thêm được ghi tên phó bảng; còn những người trúng cách (đỗ chính thức) thì tên ghi ở chính bảng. Người đỗ đạt gọi là Hương cống hay Cử nhân, người đứng đầu là Giải nguyên.
- Thi Hội:
Danh sách người thi đỗ được yết bảng vào rằm tháng 4 là mùa hoa hạnh nở nên còn được gọi là hạnh bảng. Người thi đỗ gọi là Cống sĩ, người đỗ đầu gọi là Hội nguyên.
- Thi Điện:
Địa điểm thi Điện thường có bàn viết cho thí sinh, không phải dựng lều chõng như các kỳ thi Hương, thi Hội. Đề thi thường về thời sự chính trị (lễ, hình, nông, công, tài chính,…), bài thi viết khoảng 1000 chữ, nộp trong ngày. Mười bài tốt nhất được các quan duyệt quyển trình lên Hoàng đế, chính tay nhà vua chấm điểm và xếp thứ bậc.
Người đỗ đạt được gọi Tiến sĩ, ba người đứng cao nhất trong lần lượt là Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa, tất cả đều được bổ làm quan tùy năng lực. Những trường hợp từ khước về quê vẫn rất được kính trọng, có rất đông học trò theo học. Người trượt vẫn có thể được bổ làm chức dịch ở địa phương.
=> Vậy thì Đỗ Hành mới hoàn thành 1/3 thui nha, ko biết có thi cao thêm nữa k haha.
