Vương Thụ Dân không phụ sự mong đợi của mọi người mà đậu vào Lục Trung, đương nhiên cái cụm "không phụ mong đợi" ấy là đã nói quá nói hoa rồi. Theo như lời Vương Đại Xuyên thì là, miễn là học xong cấp Hai và cái thứ cắm trên cái cổ không phải là cái bô thì đều có thể thi đậu được vào cái trường đó. 

Về phần Tạ Nhất, chuyện có hơi khó khăn một tí, phải sau bao ngày chờ đợi sàng lọc hết người này tới người kia thì mới có tin xác nhận là đã đậu Nhất Trung. Thành tích của Tạ Nhất không phải là cao nhất, ấy nhưng so với cả khối thì vẫn thuộc hàng học sinh ưu tú. Ban đầu ai cũng cầm chắc cậu có thể thi vào Nhất Trung, nhưng tới phút chót thì suýt một chút vì nửa điểm mà thi trượt.

Bất quá nói gì thì nói, thi vào cấp Ba hay Đại học đều giống nhau, miễn đậu là được, đủ điểm là tốt rồi, nhiều hơn một chút cũng lãng phí.

Lại nói chuyện chính, việc Tạ Nhất đậu Nhất Trung là một chuyện đáng mừng. Hàng xóm hễ ai nhắc tới Tạ Nhất thì đều tấm tắc khen ngợi không dứt, bảo rằng thằng bé này học hành giỏi giang mai này tiền đồ xán lạn, nhìn tới nhìn lui thì hình như cậu ta là người đầu tiên ở huyện mình đậu vào Nhất Trung thì phải nhỉ?

Ai cũng vui, ngoại trừ Tạ Thủ Chuyết.

Khi Tạ Nhất cúi đầu đưa giấy báo trúng tuyển cho gã, tên đàn ông hiếm khi mới không say xỉn ấy cũng chỉ nhếch miệng một cái, khóe miệng kéo lên nom như một nụ cười khẽ, hoặc cũng có thể là bởi gã ta suốt ngày say xỉn bị cồn làm tê hết thần kinh nên trông mới giống vậy, sau đó không mặn mòi gì mà nói, "Nhất Trung, tốt, học phí không mắc."

Rồi không còn biểu hiện gì nữa.

Dẫu sớm biết trước là thế, nhưng Tạ Nhất vẫn thấy có chút thất vọng. Có đôi khi đêm khuya người vãng, cậu sẽ nghĩ, mình đã bao lâu rồi không gọi người đàn ông này một tiếng "ba" nhỉ? Nếu không phải Hoàng Thái Hương để lại ngôi nhà này thì liệu rằng cha con hai người có tới nông nổi lưu lạc ngoài đường chẳng nhận ra nhau?

Như thể hai kẻ hoàn toàn xa lạ trên đời này.

Sau cùng vẫn là Giả Quế Phương và Vương Đại Xuyên lo liệu mọi chuyện, nấu một bàn tiệc chúc mừng Tạ Nhất thi đậu Nhất Trung. Vương Đại Xuyên bị dị ứng cồn, uống một chút bia thì liền nổi mẫn ngứa gãi không ngừng, nhưng vẫn vui mừng bưng một ly bia lớn, mặt mày đỏ au vỗ vai tạ Nhất, "Làm con nuôi của bác đi, đổi sang họ Vương, gọi Vương Nhất, tên đẹp đó chứ, vừa giàu vừa giỏi." Rồi bị Giả Quế Phương đập cho một cái.

Tạ Nhất cúi đầu cười, ngực chợt nhoi nhói đau, dù có gần gụi nhiều hơn nữa thì cậu vẫn là họ Tạ, hộ khẩu viết rõ ràng chúng ta là người dưng khác biệt.

*

Chớp mắt một cái không còn áp lực học hành thi cử, Vương Thụ Dân liền như ngựa đứt cương, tới cả Tạ Nhất cũng không nhất mực ôm sách trong tay. Hai thiếu niên suốt ngày dính lấy nhau. Tạ Nhất muốn làm thêm kiếm học phí, Vương Thụ Dân cũng theo sát, thành ra hai người ban ngày cùng vào phụ việc trong một quán cơm nhỏ, tới tối thì rủ nhau ra sân bóng rổ đã cũ ở sau khu chung cư mà tập luyện.

Sự thực chứng minh, thể thao vô cùng có lợi cho sức khỏe và cơ thể. Vương Thụ Dân đã cao tới một thước tám, sắp sửa vượt qua Vương Đại Xuyên, lượng cơm ăn mỗi bữa cũng tăng vùn vụt, khiến Giả Quế Phương mỗi lần đều phải lo lắng dòm chừng bụng con, e nó bị bội thực té ngửa ra chết.

Tạ Nhất suốt ngày dang nắng nên đen đi rất nhiều, cũng quen thêm được một vài người bạn, nhìn chững chặc hẳn ra, nhưng vẫn mi thanh mục tú như cũ. Người lớn mỗi khi nhìn cậu thì lại lấp ló thấy hình dáng Tạ Thủ Chuyết, áo quần phẳng phiu, dáng người thon thả, mắt hàm tình như hoa đào đầu xuân, khiến các cô các bà phải đỏ mặt xấu hổ mấy phen.

Song đẹp thì đẹp, tính tình ngàn vạn lần đừng học theo ba cậu.

*

Thời gian trôi nhanh, dù muốn hay không cũng tới ngày nhập học. Đầu tháng tám, Tạ Nhất xách một bao hành lý đi Nhất Trung học quân sự. Ở bến xe, Giả Quế Phương cứ nắm chặt tay cậu dặn dò liên miên, Nhất Trung không gần nhà như Lục Trung, thiếu niên mới mười lăm mười sáu đã phải một mình rời nhà.

Tạ Nhất ngồi trên xe đò, nhìn cảnh vật nối đuôi nhau bị bỏ lại phía sau thì thất thần, bất chợt nhớ tới Hoàng Thái Hương. Có ở tình huống nào thì mẹ cậu luôn ăn nói nhẹ nhàng, có phong thái của người trí trức, khác với dì Giả. Dì Giả bao giờ cũng nói năng lớn tiếng như thể là đang cãi nhau với người ta, tính tình lại nóng nổi ngay thẳng, lúc nào cũng vội vàng xao động. Hai người họ khác nhau một trời một vực, ấy lại đều là những người mẹ tốt nhất.

Lúc vô tình thì bất ngờ mò thấy thứ gì đó trong chiếc túi bên trái ba lô, lần tay vào lấy thì phát hiện đó là một cuộn tiền, lại nhớ tới khi sắp lên tàu thì dì Giả cứ liên tục nắm cái ba lô của cậu, thế nhưng cậu lại không biết dì đã nhét tiền vào khi nào.

Tạ Nhất ôm ba lô vào lòng với niềm trân trọng nhất, mắt chợt đỏ au lên, cố nhịn để nước mắt đừng rơi.

Nhất Trung nằm ở phía rìa ngoài của Bắc Tân, đi xe nửa tiếng mới đến, là trường học tốt nhất với đội ngũ giáo viên giỏi nhất, học sinh thông minh nhất, cùng tương lai xán lạn nhất. Thế nhưng nơi ấy không có dì Giả bác Vương, không có bà con lối xóm thân thiết nhiệt tình, cũng như không có thiếu niên rạng rỡ như ánh mặt trời kia.

*

Chương trình học quốc phòng chẳng qua chỉ như một nghi thức nhập học, rất nhanh liền kết thúc, nên cũng không có thời gian nghỉ nửa chừng, cứ học liền một mạch. 

Tạ Nhất rất nhanh liền phát hiện trung học và phổ thông là hoàn toàn khác nhau. Học sinh Nhất Trung ai nấy đều có một khí chất hết sức đặc biệt. Toàn trường ngập tràng cái khí chất ngồn ngộn ấy. Tất cả họ đều là những người ưu tú nhất, được gia đình và thầy cô nuông chiều, nên kiêu căng tự phụ, coi mình là thiên tài của thế giới.

Bởi vì ai cũng mang trong mình cái suy nghĩ đó nên lớp học không đoàn kết lại chẳng đồng lòng, lúc nào cũng ngầm thi đua với nhau.

Tuần học đầu tiên, Tạ Nhất khủng hoảng nhận ra bạn nam gầy như tre ngồi cùng bàn đã đọc xong sách của cả một học kỳ, bài tập cũng làm quá một nửa, thường xuyên tranh luận với giáo viên bằng cung cách cũng như kiến thức mà cậu chưa bao giờ nghe qua. Cái cằm lúc nào cũng ngước cao, tỏ vẻ rất mực hơn người.

Bài vở chất chồng như núi, thế nhưng bạn nữ mắt to ngồi phía trước chỉ trong một nửa thời gian đặt ra đã hoàn thành, rồi lấy truyện tranh trong hộc bàn ra đọc.

Chương trình học cũng khó vô cùng, Ngữ văn, tiếng Anh, Lịch sử, Địa lý, chính trị, khoa học, vật lý... khiến Tạ Nhất hoa cả mắt, làm cậu chán nản và uể oải không thôi, cảm giác bực dọc khó chịu cứ đè nén trong lòng.

Tạ Nhất dùng thời gian một tháng để làm quen với mọi thứ, bên người cũng chẳng còn ai kia hay réo gọi làm phiền, rủ đi chơi bóng rổ hay chạy bộ... nên dần dà cậu cũng hòa nhập được vào thế giới của bọn con ông cháu cha kiêu ngạo kia, giống họ là nhất mực chuyên tâm vào học hành. Tới cả khi đêm xuống cũng trùm chăn che đầu, nương vào ánh sáng yếu ớt tỏa ra từ đèn pin mà đọc sách.

Cuối tuần bạn học ai cũng gói ghém hành lý về nhà, chỉ có Tạ Nhất là vẫn ở lại, theo lẽ thường mà tới thư viện tự học. Cứ cách hai tuần một lần cậu sẽ gọi cho Vương Thụ Dân, nghe dì Giả lằng nhằng chuyện nhớ giữ gìn sức khỏe, ăn uống đầy đủ, rồi nghe tên thiếu niên kia cằn nhằn là sao không về nhà đi, đoạn lại kể chuyện vui vầy xôm tụ bên Lục Trung.

Kể rằng học sinh trường này đi học dám ăn vụng cả đùi gà, ăn xong còn bạo gan hỏi xin thầy đứng lớp là có khăn giấy không cho miếng chùi miệng đi. Kể rằng bọn cá biệt trường này dám chỉnh cả giáo viên chủ nhiệm, nhốt ông ta trong nhà vệ sinh, báo hại ông ta mấy ngày sau chẳng dám tới trường. Kể rằng đám con gái trường này đi học mà trang điểm và ăn diện ghê lắm. Còn mà đồng phục đó hả? Chỉ có thiên tài mới mặc thôi. Lại kể rằng...

Sau đó Vương Thụ Dân hỏi về chuyện "Nhất Trung trong truyền thuyết" là như nào. Tạ Nhất suy nghĩ một lúc lại đáp, thật ra cũng chẳng có gì để kể cả, đi học xong thì tan học rồi tới lớp tự học. Vương Thụ Dân buồn chán xía một tiếng, cười trêu, ôi đúng là đồ mọt sách mà.

Thốt nhiên Tạ Nhất nhận ra có gì đó đã thay đổi, hai người cách nhau một nửa thành phố tựa như là đang ở hai chiều không gian khác biệt. Rồi lại lo lắng khi cậu quay trở lại, liệu Vương Thụ Dân có nhận ra cậu nữa không?

Chỉ cần nghĩ tới ánh nhìn lạ lẫm mà thiếu niên đó nhìn mình, Tạ Nhất lại thấy ngực nhói, như có người xẻo rớt một miếng thịt trên người mình xuống.

À, té ra Vương Thụ Dân đã trở thành máu thịt xương da trên người Tạ Nhất mất rồi.

*

Trời mỗi lúc một lạnh, cảm giác lo lắng xao động như tân sinh bất chợt ập đến vào kỳ thi giữa kỳ. Tạ Nhất nhận đề thi thì ngây ra một lúc, có hơn một nửa là cậu không biết làm, đây là chuyện trước kia chưa bao giờ xảy ra.

Cậu đờ đẫn thu dọn bút viết quay về ký túc xá, trên đường nghe thấy một nhóm học sinh đứng trao đổi kết quả với nhau, giật mình nhận ra chẳng một câu hỏi nào mà cậu chắc chắn về đáp án, lại đành cắm đầu đi thật nhanh, cố bỏ ngoài tai những lời nói kia.

Thấy cô nói, cần cù bù thông minh. Thầy cô nói, chỉ cần cố gắng thì mọi thứ đều có thể làm được.

Thế nhưng đôi khi thầy cô cũng có lúc nói dối lừa người, và chỉ có học trò trong hoàn cảnh áp lực mới hiểu được. Rất nhiều lúc, trời cao không có mắt, dù bản thân có cố gắng thế nào cũng không được hồi báo. Thế giới chưa bao giờ là công bằng cả.

Ba ngày sau có kết quả thi, Tạ Nhất nhận được phiếu điểm thì liền ngây ra, trợn mắt nhìn con số xếp hạng 31 đó, tay chân lạnh ngắt đi.

Cả lớp bốn mươi hai người, cậu xếp hàng mươi mươi mốt... Một vị trí quá xa.

Thốt nhiên như có thứ gì trong tim vỡ nát ra, Tạ Nhất nghĩ, té ra một chút vốn liếng thường lấy ra kiêu ngạo nay cũng hết sạch.

Tuổi trẻ sao buồn bã khốc liệt thế...

Tạ Nhất lật bài thi ra, ngồi sửa lại từng chỗ sai, phòng học ầm ĩ như câm lặng đi, không gian to lớn như chỉ còn lại một người, là Tạ Nhất cậu thôi.

Buổi tối, Tạ Nhất về phòng, nhìn hành lý đã được thu xếp gọn gàng để ở dưới giường, cậu vốn định kết thúc kỳ thi xong thì về nhà, gặp Vương Thụ Dân, nhưng... Cậu im lặng một lúc, ngồi xổm xuống, soạn hành trang ra.

*

Cuối tuần vắng lặng đến lạ, Tạ Nhất ngồi một mình trong thư viện, thẫn thờ ra, đến gần quá trưa mới xoa thái dương, quyết định ra ngoài đi lại một vòng, kiếm chút ít gì bỏ bụng.

Khi bước ra cửa khu phòng học thì chợt nghe thấy có người gọi tên, tiếng hô hét inh ỏi như trời sấm sét, rồi chớp mắt một cái có ai đó nhào tới trên lưng Tạ Nhất, khiến cậu phải bước lùi ra sau mấy bước, suýt thì té lăn quay ra đất.

Hơi thở quen thuộc ập vào mặt, làm Tạ Nhất bất ngờ không thôi, chưa kịp phản ứng thì vai đã bị đánh một cái, đối phương nói, "Này, tên bất hiếu kia, mi bỏ vợ trẻ mẹ già ở nhà không lo, đi biền biệt ba năm chẳng bóng dáng, cớ sự làm sao mau mau khai ra cho ta đây tường tận!"