Trên chuyến phà, hãy nhìn xem, tôi vẫn còn mái tóc dài. Mười lăm tuổi rưỡi. Tôi đã dùng son phấn. Tôi bôi kem Tokalon, tôi cố che lấp đi những vết đỏ trên gì má, phía dưới mắt. Trên lớp kem Tokalon, tôi thoa loại phấn mà da, mác Houbigan. Phấn này của mẹ tôi, bà dùng nó khi đi dự những buổi dạ tiệc của Tòa hành chính. Ngày hôm ấy tôi cũng dùng loại son môi đỏ sậm như màu gì nhỉ, à, như mà quả anh đào. Tôi không biết làm sao mà tôi lại có được thỏi son này, có lẽ đó là do Helene Langonelle đã lấy trộm của mẹ cô ấy cho tôi, tôi cũng không biết nữa. Tôi không có nước hoa, mẹ tôi thì thường dùng nước Cologne và xà phòng Palmolive.

Trên chuyến phà, bên cạnh xe khách, có một chiếc xe limousine to màu đen với một người lái xe mặc chế phục bằng vải coton trắng. Đúng, đó là chiếc oto to kiểu xe tang trong những quyển sách của tôi. Đó là xe Morris Léon-Bollée. Chiếc xe Lancia màu đen của đại sứ quán Pháp tại Calcutta hãy còn chưa bước vào văn học.

Giữa người lái xe và người chủ vẫn còn lớp kính ngăn có rãnh trượt. Vẫn còn những chiếc ghế phụ. Và xe vẫn còn như một căn phòng.

Trong xe limousine có một người đàn ông rất trang nhã đang nhìn tôi. Đó không phải là một người da trắng. Anh ta vận đồ kiểu châu Âu, anh ta mặc bộ quần áo bằng lụa tussor màu sáng như các chủ nhà băng ở Sài Gòn. Anh ta nhìn tôi. Tôi đã quen với việc mọi người nhìn mình. Người ta nhìn những phụ nữ da trắng ở thuộc địa, nhìn cả những cô bé da trắng mười hai tuổi nữa. Từ ba năm nay những người da trắng cũng nhìn tôi trên đường phố và các ông bạn của mẹ tôi thường nhã nhặn mời tôi đến nhà họ dùng bữa lót dạ vào giờ mà vợ họ đi chơi tennis ở câu lạc bộ thể thao.

Tôi có thể lầm, cứ tưởng là mình đẹp như những người phụ nữ đẹp, những người phụ nữ hay được nhìn, bởi vì quả thực là người ta hay nhìn tôi. Nhưng tôi biết đó không phải là chuyện sắc đẹp mà là một thứ khác, chẳng hạn như, vâng, một thứ khác, chẳng hạn như một thứ thuộc về lĩnh vực tinh thần. Tôi muốn trông như thế nào thì tôi tỏ ra thế ấy, kể cả tỏ ra đẹp cũng được, nếu như mọi người muốn tôi đẹp, hay là tỏ ra xinh xắn, xinh xắn chẳng hạn, đối với gia đình, đối với gia đình thôi, không hơn, tất cả những gì mọi người mong muốn ở tôi, tôi đều có thể trở thành. và tin vào điều đó. Tin là tôi cũng rất dễ thương. Chỉ cần tôi tin là điều đó liền biến thành sự thực đối với người nào nhìn thấy tôi và muốn tôi giống như thị hiếu của họ, điều này tôi cũng biết. Như thế, một cách hoàn toàn có ý thức, tôi vẫn có thể dễ thương ngay cả khi bị ám ảnh bởi việc anh út tôi đã bị để cho chết. Đối với cái chết, chỉ có một kẻ đồng lõa thôi, đó là mẹ tôi. Tôi dùng từ “dễ thương” như mọi người thường nói xung quang tôi, xung quanh bọn trẻ.

Tôi đã được cảnh báo. Tôi biết một điều gì đó. Tôi biết rằng không phải quần áo là thứ làm cho phụ nữ trở nên đẹp nhiều hay ít, cũng không phải là các đồ mỹ phẩm, cũng không phải là những của hiếm lạ, là giá cũng những đồ trang sức. Tôi biết rằng vấn đề nằm ở chỗ khác. Tôi không biết nó ở đâu. Tôi chỉ biết rằng nó không ở chỗ mà phụ nữ vẫn tưởng. Tôi ngắm nhìn những phụ nữ trên các đường phố Sài Gòn, trong các vùng quê hẻo lánh. Có những phụ nữ rất đẹp, rất trắng trẻo, họ chăm sóc sắc đẹp của mình cực kỳ kĩ lưỡng khi ở đây, nhất là ở các vùng hẻo lánh. Họ chẳng làm gì hết, họ chỉ giữ mình thôi, họ giữ mình cho châu Âu, cho người tình, cho những kỳ nghỉ ở Italia, những kỳ nghỉ phép dài sáu tháng cứ ba năm một lần, khi mà rốt cuộc họ có thể nói về những chuyện xảy ra ở đây, về cuộc sống thật đặc biệt ở thuộc địa này, về cung cách phục vụ của những người dân ấy, những gia nhân bản xứ ấy, cái cung cách thật hoàn hảo, về rau quả, về các vũ hội, về những biệt thự màu trắng ấy, rộng mênh mông đến mức có thể lạc lối ở bên trong, nơi ở của các viên chức tại những vùng hẻo lánh. Họ chờ đợi. Họ vận đồ vào người chẳng để làm gì. Họ tự ngắm mình. Trong bóng mát của những biệt thự đó, họ tự ngắm mình cho sau này, họ tưởng đang trải qua một cuộc tình lãng mạn, họ đã có những tủ quần áo to chứa nhiều váy áo đến mức chẳng biết dùng để làm gì, những bộ váy áo tích góp lại như thời gian, như một chuỗi dài những ngày chờ đợi. Một vài phụ nữ đã phát điên. Một vài phụ nữ bị bỏ rơi vì một cô gia nhân trẻ trung kín tiếng. Bị bỏ rơi. Có thể nghe được từ này tác động đến họ như thế nào, nghe được âm vang mà từ đó phát ra, âm vang của cái tát mà người đàn ông giáng vào họ. Một vài phụ nữ đã tự sát.

Việc chính phụ nữ tự bỏ quên mình như vậy đối với tôi chẳng bao giờ giống như một sai lầm.

Chẳng việc gì phải cuốn hút dục vọng. Dục vọng có ở trong người đàn bà khêu gợi nó hoặc là nó không tồn tại. Nó đã có ngay từ cái nhìn đầu tiên hoặc nó chẳng tồn tại bao giờ. Nó là sự thông tỏ tức khắc của mối quan hệ tình dục hoặc nó chẳng là gì hết. Điều đó cũng vậy, tôi đã biết từ trước khi trải nghiệm.

Chỉ có Helène Lagonelle là tránh được quy luật của sai lầm. Cô ấy mãi không trở thành người lớn.