Tôi không ngờ chú Hà Nguyên Bình lại đến thăm tôi, còn muốn nói chuyện riêng với tôi. 

Sau khi Tử Đông và Tử Hằng ra ngoài, tôi nói: “Nếu họ lại nhờ vả chú, bảo chú đến đây an ủi cháu, hoặc thuyết phục cháu tha thứ cho mẹ, xin chú hãy từ chối họ, họ không có quyền lợi dụng lòng tốt của chú mãi như thế.”

“Không, không có ai yêu cầu tôi đến đây.” Chú do dự một lát, cuối cùng nói tiếp: “Khả Khả, sự việc không hoàn toàn như cháu hiểu đâu.”

Đây là lần đầu tiên chú ấy gọi tên tôi, trước đó, chú chỉ luôn gọi tôi là cô Hứa, rất lịch sự nhưng vô cùng xa cách, thế nên tôi có chút ngạc nhiên.

“Cho dù thế nào, dì cháu cũng không nên giấu cháu chuyện này, cũng không nên bảo chú giữ im lặng, cháu đã làm phiền chú rất nhiều, con gợi lại cho chú những kỷ niệm không vui.”

“Tôi sống đến từng này tuổi rồi, không phải kỷ niệm nào cũng đáng buồn, Khả Khả à. Lần đầu tiên gặp cháu, cháu nói ra tên mẹ cháu là tôi đã biết cháu đúng là con gái của bà ấy. Hai người giống hệt nhau ở đôi mắt, thậm chí ngay cả ánh mắt cũng giống.”

Tôi gần như nín thở lắng nghe.

“Chúng tôi đã sống gần bốn năm trong ngôi làng nhỏ. Bốn năm đó với những thanh niên thành phố như chúng tôi là gian khổ. Sau đó, rất nhiều người luôn mong mỏi trở về thành phố. Tôi lại khác, thậm chí tôi còn nghĩ, nếu cần ở lại, tôi cũng sẽ chấp nhận.”

Tôi kinh ngạc nhìn chú ấy, rất muốn hỏi: “Chú có yêu mẹ cháu không?” Nhưng vẻ mặt chú ấy bình thản đến nỗi tôi nghĩ câu hỏi này xem ra rất đường đột và bất lịch sự.

“Đến bây giờ, tôi vẫn còn nhớ rõ cô ấy đã kể cho bọn tôi nghe những tình tiết trong cuốn Sông Đông êm đềm, tác phẩm kinh điển gần một triệu năm trăm nghìn chữ, vậy mà cô ấy kể lại hoàn toàn dựa vào trí nhớ, lại kể bằng giọng phổ thông chuẩn và cuốn hút.”

Như vậy có nghĩa là chú ấy đã yêu mẹ. Những gì chú ấy nhớ không chỉ là hành động vô tình của mẹ đã huỷ hoại cả cuộc đời sau này của chú. 

“Hồi đó, tôi rất tò mò và đã hỏi cô ấy, sao cô ấy lại nhớ rõ thế, cô ấy nói rằng rất thích đọc sách, đã đọc cuốn đó mấy lần, trước đây lúc ở nhà, cứ có thời gian rảnh rỗi là ngồi đọc, có lúc đọc không dứt ra được. Sau đó tôi mua cuốn sách ấy, lúc đó mới phát hiện ra, có những chi tiết rất nhỏ mà cô ấy cũng không bỏ sót. Tôi đã từng nghĩ, nếu phải ở lại, ban ngày bọn tôi sẽ đi làm đồng, buổi tối nghe cô ấy đọc sách, lúc nào mệt thì nghe tôi kéo nhị hồ, cuộc sống như vậy cũng rất tốt. Có điều, đó không phải là cuộc sống mà cô ấy muốn.”

Mỗi người đều có ước muốn khác nhau, làm thế nào mới khiến cho chúng ta từ bỏ tất cả, bất chấp tất cả để đi theo một con đường khác? Tôi cũng không biết nữa. 

“Chuyện xảy ra sau đó cũng không phải là do ý của cô ấy. Thời đại các cháu bây giờ khó có thể cảm nhận được, vì thực ra điều đáng sợ nhất khi sống ở nông thôn không phải là gian khổ mà chính là sự tẻ nhạt, nhàm chán, vô vọng. Cô ấy làm thế chỉ vì quá tuyệt vọng và nhớ nhà.”

“Mẹ muốn trở về nhà, điều này cháu có thể hiểu, nhưng sao mẹ có thể hại chú lâm vào tình cảnh ấy?”

“Chẳng ai có thể đoán trước được hậu quả xảy ra, nếu tôi biết tất cả những gì đang đợi mình trước mắt, có lẽ tôi cũng sợ hãi, cũng nản lòng, bất chấp tất cả để biện bạch cho bản thân. Lúc đó tôi chỉ nghĩ là, tôi muốn ở lại là vì cô ấy, nhưng cô ấy chỉ muốn quay về, tôi không đáp ứng được nguyện vọng của cô ấy thì ít nhất cũng không thể phá hoại những cố gắng của cô ấy.”

Tôi hoàn toàn kinh ngạc đến ngẩn người. 

“Nếu tôi bảo rằng chưa bao giờ hối hận thì là nói dối. Không, tôi không phải là thánh nhân, những ngày sau đó, hết lần này đến lần khác, tôi tự hỏi bản thân, cái giá mà mình phải chịu có đáng không? Tôi đã đưa ra rất nhiều đáp án, vô số giả thiết, nhưng tôi biết rõ rằng, lúc đó tôi không còn lựa chọn nào khác.”

Chú ấy đã từng yêu mẹ như vậy, dù chưa hề nói ra một từ nào. Mẹ đã sống một cuộc đời buồn bã, vậy mà cũng đã từng được một người yêu thương đến thế, tôi thực sự bị xúc động mạnh. 

“Vậy sau đó chú có hận mẹ cháu không?”

Chú im lặng rất lâu, sau đó mới nói: “Tôi đã từng hận cô ấy.”

Đương nhiên, có yêu mới có hận, thời gian có thể làm phai nhạt và xoá mờ mọi tình cảm, khiến nhiều chuyện trôi qua nhanh như mây khói, nếu không yêu sâu sắc thì lấy đâu sức lực mà hận. 

“Lúc tuyệt vọng nhất, tôi đã hy vọng mình đừng quen biết cô ấy, nhưng khi nghĩ lại mới thấy, tôi có thực sự muốn như thế không?”

Tôi không kìm chế được tâm trạng, toàn thân run rẩy. Chưa bao giờ tôi nghĩ được rằng, thời đại đã thay đổi nhiều mà sao cảm giác hụt hẫng, tan vỡ của con người vẫn giống nhau đến thế!

“Tất cả đã trở thành quá khứ rồi. Tôi chỉ muốn cháu biết rằng, chuyện ngày xưa dù có khó khăn thế nào, tôi cũng đã cam tâm tình nguyện chịu đựng, thế là đủ. Hiện tại, tuy cuộc sống của tôi không đầy đủ nhưng có thể coi là rất yên bình, tôi không nghĩ rằng cuộc đời này của tôi chỉ có sự giày vò và uất hận. Không phải buồn vì tôi, càng không nên day dứt về chuyện quá khứ, đến một cửa ải nào đó, chúng ta đều cần có sự chọn lựa, học cách buông bỏ.”

“Vì yêu nên lo; Vì yêu nên sợ; Nếu không có yêu thương; Thì không còn lo sợ. Chính là ý này sao? Cháu cảm thấy nếu thật sự buông bỏ được tất cả thì cuộc sống này chẳng còn có ý nghĩa gì nữa, chỉ còn lại sự trống rỗng, hụt hẫng mà thôi.”

Chú ấy có chút bất ngờ, lắc đầu, nói: “Cháu cũng biết đoạn kệ này sao? Tôi đã chép nhiều lần, nhưng thực hiện được điều đó không phải là cảnh giới người thường có thể làm được. Những cái khác tôi không nói đến, tôi không tưởng tượng được nếu cuộc sống này mà không có con bé Từ Hàng thì mình sẽ sống ra sao. Cháu từng nói là con bé đó thật may mắn, nhưng người thực sự may mắn là tôi. Cháu cũng sắp làm mẹ rồi, sẽ nhanh chóng cảm nhận được niềm vui này thôi.”

Sau khi chú Hà Nguyên Bình đi khỏi, tôi đặt tay lên bụng. Ở đó, cái thai đang đạp, tôi đã quá quen với thời gian và cách thức co duỗi của bé. 

Tôi không phải là sinh mệnh mà mẹ tôi mong đợi nhưng cũng lớn lên trong cơ thể mẹ với cách thức giống như vậy. Thế giới ngoài kia có khôn lường thế nào, chúng ta vẫn phải lớn lên, trưởng thành, thử chống chọi với tất cả những điều không lường trước, cảm nhận sự run rẩy của tình yêu, của hy vọng và những niềm vui nho nhỏ. 

Mẹ tôi đã từng được yêu, bà đã phụ bạc lại tình yêu ấy và mang bí mật đó ra đi. 

Cho dù thân thế không được như ý nguyện, tôi cũng đã từng được yêu, cũng từng yêu, tôi làm sao có thể không yêu con gái tôi chứ?