Khi tiếp nhận ý chỉ của Hoàng hậu Gia Nhi thì Tiểu Ngọc mới nhớ ra lâu rồi nàng chưa vào cung gặp Gia Nhi.

Lần đầu làm cha mẹ đều sẽ có một cảm giác rằng: Thời gian không đủ dùng!

Nhìn Minh Nhi lớn lên từng ngày, hôm nay so với hôm qua lại có chút khác biệt, Tiểu Ngọc liền vui mừng muốn chết, mỗi ngày đều vây quanh Minh Nhi. Thấm thoát, ngày tháng trôi qua thật nhanh ——

Nếu Hoàng hậu đã có lệnh, thì thần tử dĩ nhiên chỉ có thể tuân theo. Tiểu Ngọc sửa sang lại vẻ ngoài của mình một chút, rồi đi theo xe ngựa tiến cung.

Lúc nhìn thấy Gia Nhi, Tiểu Ngọc lại cảm thấy hơi nghi hoặc —— Gia Nhi gặp phải phiền toái gì sao?

Từ lúc Gia Nhi trở thành Hoàng hậu, Tiểu Ngọc phát hiện nàng càng lúc càng trầm tĩnh, không dễ gì lộ ra vẻ mặt bối rối. Nhưng thoạt nhìn lúc này, Gia Nhi lại có vẻ ngổn ngang tâm sự, vẻ mặt này đã rất lâu rồi chưa từng xuất hiện trên gương mặt nàng.

Đã xảy ra chuyện gì vậy?

Tiểu Ngọc không khỏi bát quái nghĩ đến: Chẳng lẽ Hoàng đế mới có tân sủng, không còn tình cảm với Gia Nhi nữa? Đây là chuyện thường trong hậu cung, song cho dù là loại tranh đấu bí mật trong cung đình này, Gia Nhi cũng không cần gọi mình đến.

Đợi Tiểu Ngọc hành lễ xong, Gia Nhi đặc biệt cho hai bên lui, chỉ để lại hai cung nữ tâm phúc đứng xa xa ở cửa.

“Tiểu Ngọc, lần này ta mời muội tới, là vì hôn sự của Trưởng công chúa.”

Câu nói đầu tiên của Gia Nhi làm cho Tiểu Ngọc mông lung.

Trưởng công chúa —— chính là Tiền Vân Châu hả? Trong Hoàng cung này ngoại trừ nàng, cũng không có ai có khả năng được xưng là Trưởng công chúa. Hôn sự của nàng thì liên quan gì tới chuyện của mình chứ?

Tiểu Ngọc có liên tưởng không tốt: “Chuyện này —— không phải là có liên quan gì tới Thiên Thành nhà muội chứ?”

Công chúa coi trọng thần tử có vợ, Hoàng đế sủng ái Công chúa nên đã ép thần tử bỏ vợ để Công chúa được gả cho hắn —— loại kịch tình cẩu huyết này sẽ không xảy ra ở trên người mình chứ?

Ngẫm nghĩ lại, Thiên Thành dường như còn từng cứu tính mạng Tiền Vân Châu đấy! Song chuyện đó cũng đã lâu, hiện giờ mới nhớ tới lấy thân báo đáp có phải hơi muộn hay không?

Không cần nha ——

Gia Nhi khó hiểu liếc mắt nhìn Tiểu Ngọc một cái: “Việc này đương nhiên không liên quan đến Thiên Thành, muội nghĩ gì thế?”

Trái tim Tiểu Ngọc một lần nữa trở về vị trí ban đầu, nếu Gia Nhi không phải Hoàng hậu, nàng thật muốn nói một câu: “Hoàng hậu làm muội sợ muốn chết —— “

Gia Nhi nói: “Vân Châu Công chúa đã đủ mười sáu tuổi, đã đến tuổi lập gia đình. Tuy rằng nàng cũng không phải là huyết mạch Hoàng thất, mà là theo Tiền vương gia tuyển vào trong cung, nhưng chính là bởi vì như thế, càng không thể bạc đãi nàng.”

Tiền Vân Châu là đích nữ của Tiền vương gia, nàng được Ngô thái hậu nhận làm dưỡng nữ rồi phong Vệ Quốc công chúa, nguyên nhân chủ yếu nhất là sau khi Nam Độ Tống Vương Thất Dược liên kết với thế lực lớn nhất là Tiền Vương Ngô Việt. Hôn sự của Tiền Vân Châu, cũng đại diện cho sự coi trọng của Tống vương thất với Tiền gia, cho nên không thể qua loa được.

“Vậy đã chọn được người làm phò mã chưa?” Tiểu Ngọc hỏi.

Gia Nhi gật gật đầu.

“Rồi. Ngô thái hậu rất thương yêu công chúa, đặc biệt bảo ta phái người đi chọn ra vài vị thanh niên tài tuấn trong mấy nhà quyền quý. Đây là phò mã của Công chúa, chiếu theo quy củ thì không cần quá để ý đến gia thế —— song Thái hậu nói, không thể tìm người quá kém, chuyện này đúng là tốn một chút công phu.”

Tiểu Ngọc hiểu được vì sao tìm Phò mã cho Công chúa khó như vậy, câu nói đầu tiên là cao không tới, thấp không xong. Bản thân Tống thái tổ chính là ngoại thích lập nghiệp, cũng sợ hãi ngoại thích giành quyền, cho nên đối với phò mã ngoại thích thông thường đều cho địa vị rất cao, nhưng chính trị lại giới hạn ở mức cao nhất. Tống đại phò mã trên nguyên tắc không giữ chức quan địa phương, không giữ chức quan then chốt. Nếu làm Đô úy phò mã, trên cơ bản là tiền đồ chính trị đời này sẽ coi như đi tong.

Con em đại gia tộc quyền quý, chỉ cần không đi sai bước đều sẽ được làm một chức quan nhỏ, ai ngờ làm phò mã này nói thì dễ nghe nhưng trên thực tế cũng rất uất ức? Những người nghèo hèn có chí khí tài hoa, lại hi vọng thi đậu công danh thay đổi vận mệnh thì lại càng không nguyện làm phò mã một đời không quan vị này. Mỗi lần tuyển phò mã đều là vấn đề khó khăn không nhỏ, gánh nặng lần này lại rơi vào trên người vị Hoàng tẩu Gia Nhi này.

Nhưng Công chúa tuyển Phò mã, ta có thể giúp được chuyện gì? Tiểu Ngọc mờ mịt khó hiểu. Cũng không phải vừa ý Thiên Thành nhà nàng rồi bắt nàng nhường chỗ cho, vậy vì cái gì mà Gia Nhi lại tìm nàng gấp như vậy chứ?

Gia Nhi lấy tay nâng trán, thở dài một tiếng nói: “Tính tình công chúa, muội cũng biết đó —— nhưng chúng ta không ai ngờ rằng, nàng vừa nghe nói tìm Phò mã cho nàng, lại ầm ĩ đòi xuất gia!”

“Hả?” Tiểu Ngọc mở to hai mắt, thẫn thờ hồi lâu.

Công chúa muốn xuất gia?

“Công chúa nói, hiện tại Thái thượng hoàng lớn tuổi đau ốm liên miên, thân thể Ngô thái hậu cũng không được khỏe, nàng làm con nên muốn san sẻ ưu phiền với phụ mẫu, cho nên quyết định xuất gia tu hành, để cầu phúc cho Thái thượng hoàng và Thái hậu. Lần này nàng rất quyết tâm, ai tới khuyên cũng vô dụng!”

Tiểu Ngọc rốt cục hiểu được Gia Nhi vì sao đau đầu, Vân Châu công chúa tuỳ hứng quen rồi, nàng đoán lúc này nàng ấy đang ở trong cung điện của mình khóc lóc om sòm càn quấy đây.

Nói không chừng còn sử dụng thủ đoạn tuyệt thực gì đó vân vân——

Gia Nhi nói: “Ôi, đầu của ta đau đến sắp nứt ra rồi —— Thái hậu khốn khổ khuyên bảo nàng đã vài ngày rồi mà vẫn không có cách nào khác xoay chuyển tâm ý của nàng. Còn không biết nàng lôi một bộ xiêm áo ni cô từ chỗ nào ra, tự mặc vào cho mình rồi xưng là người ở cõi tiên, phải đến am ni cô bên ngoài ở!”

Ầm ĩ tới mức này cơ à…

Tiểu Ngọc biết Gia Nhi tìm mình tới để làm gì, chính là để kể khổ. Leo lên tới địa vị như nàng, thấy ai cũng phải bày ra dáng vẻ của một mẫu nghi thiên hạ, muốn tìm một người tâm phúc để trò chuyện cũng không có.

Những chuyện như vậy, sao có thể tùy tiện nói với người khác được chứ?

“Tại sao bỗng dưng Công chúa lại muốn xuất gia —— có phải không muốn xuất giá hay không?” Tiểu Ngọc nghĩ tới nghĩ lui, chỉ có lý do này. Có lẽ Tiền Vân Châu cảm thấy ở trong Hoàng cung hoành hành vô cùng vui vẻ quen rồi, nên không muốn xuất giá để chịu sự ràng buộc đi? Nhưng mà nàng làm Công chúa, Phò mã của nàng chỉ có thể tôn kính nàng mà không thể quản thúc nàng một cách qúa đáng được, cho nên sẽ không giống những phu nhân bình thường, sau khi xuất giá thì mất đi tự do.

“Chuyện này ta đã nói với Thái hậu rồi, có lẽ nên tạm hoãn lại việc tuyển Phò mã, thì công chúa sẽ không ầm ĩ như vậy nữa. Nhưng mà công chúa lại nói, cho dù có tuyển hay không tuyển phò mã, thì nàng cũng sẽ xuất gia ——” Gia Nhi dừng một chút, cười khổ nói: “Chẳng lẽ nàng ấy thật tâm thành kính hướng Phật ư?”

Thời Đại Tống, Phật giáo khá là hưng thịnh. Sau khi Bắc Tống xây dựng chính quyền thì Triệu Thái Tổ quay ngược lại hoàn toàn chính sách của Hậu Chu trước đây, để cho Phật giáo bảo hộ thỏa đáng đến tăng cường lực lượng thống trị trong nước, đầu tiên là ngừng phá hủy chùa triền, tiếp đó lại cử tăng nhân đi Thiên Trúc cầu pháp, cũng khắc ấn hàng loạt kinh Phật ở trong nước. Do Triệu Thái Tổ tích cực khởi xướng, nên cơn gió Phật giáo dần dần trở nên lớn mạnh, sau này, các vị Hoàng đế khác cũng một mực trân trọng Phật giáo.

Sau đó, số lượng các chùa miếu tăng lên, hơn nữa ở vùng Giang Nam bên này thì chùa miếu càng nhiều, tổng số các chùa miếu từ lớn đến nhỏ ở Lâm An cũng phải đến hơn trăm ngôi, trong đó có không ít ngôi chùa lâu năm. Kỳ thật, Hoàng gia cũng hay đến những chùa miếu này dâng hương bái Phật, Ngô thái hậu đã từng đưa Tiền Vân Châu đi bái Phật mấy lần —— hiện giờ, có lẽ là Thái hậu đang hối hận muốn chết.

Tiền Vân Châu không phải là Công chúa duy nhất muốn xuất gia, từ thời Bắc Tống đã có Công chúa xuất gia, cho nên nàng không phải người đầu tiên. Nhưng tính tình của nàng có hơi hấp tấp, dù sao cũng chênh lệch quá nhiều so với người xuất gia thanh tâm quả dục, vì thế mọi người mới có phản ứng mạnh với nguyện vọng muốn xuất gia của nàng.

Một tiểu Công chúa hoạt bát đáng yêu như vậy, vì sao đột nhiên tuyên bố muốn làm bạn với Thanh đăng cổ Phật* chứ?

(* - Thanh đăng cổ phật: ngọn đèn xanh le lói và bức tượng phật đã trải qua nhiều niên đại. Câu này muốn ám chỉ kiếp sống tịch mịch và cô quạnh nơi cửa Phật.)

Tiểu Ngọc bỗng nhiên nói: “Hay là, Hoàng hậu dẫn muội đi gặp Công chúa một chút có được không?”

Gia Nhi cảm thấy hơi bất ngờ, nhưng ngẫm nghĩ một lát cũng gật đầu đồng ý. Hiện giờ trong lòng nàng đang rối bời, có thêm một người đến giúp nàng khuyên bảo Vân Châu thay đổi ý định cũng tốt, dù sao thì Tiểu Ngọc và Tiền Vân Châu cũng từng có chút giao tình, để các nàng gặp nhau cũng được.

Hoàng hậu muốn đi thăm hỏi công chúa, chuyện này cũng không là chuyện người nhà bình thường giơ chân bước đi. Tiểu Ngọc nhìn thấy những cung nữ kia hốt ha hốt hoảng mặc lên y quan long trọng cho Gia Nhi, lại đợi đội ngũ chuẩn bị xong nghi thức trước Đông cung, mới có người điều khiển loan giá chuyên dụng ở trong cung tới đây rồi thỉnh Gia Nhi lên xe. Gia Nhi quay đầu lại cười một cách bất đắc dĩ với Tiểu Ngọc, sau đó bước lên xe mà đi.

Tiểu Ngọc cũng được cung nữ dẫn ngồi lên trên một chiếc xe nhỏ, đi theo sau loan giá của Hoàng hậu tới cung điện của Tiền Vân Châu. Nàng hiểu được nụ cười miễn cưỡng của Gia Nhi trước khi trèo lên xe, cũng cảm nhận được nội tâm Gia Nhi có chút u ám.

Cuộc sống ở trong cung điện tầng tầng lớp lớp quy củ này, cho dù Gia Nhi có cảm thấy không vui đi nữa —— thì có thể làm gì được đây?

Dù sao thì con người ta cũng phải vì một số thứ mà vứt bỏ một số thứ khác, không ai có thể sống thập toàn thập mỹ được. Vì nam nhân mà mình yêu, Gia Nhi đã phải từ bỏ một thứ, đó chính là tự do.

Mà Tiền Vân Châu —— Nàng ấy vì cái gì, mà lại chấp nhận từ bỏ danh hiệu Công chúa này?

Cho dù nàng là Trưởng công chúa, muội muội của Hoàng đế, nhưng một khi đã chính thức xuất gia, thì cũng chỉ như một người xuất gia bình thường, không còn bất kỳ phong cáo danh hiệu gì nữa.

Vì sao nàng ấy phải từ bỏ những thứ này?

Trái với dự đoán của Tiểu Ngọc, Tiền Vân Châu không ở trong phòng gào khóc ầm ĩ, mà chỉ lẳng lặng ngồi đọc sách. Nàng nhìn thấy Gia Nhi dẫn theo Tiểu Ngọc đến thăm nàng, kinh hỉ lôi kéo Tiểu Ngọc nói: “Tiểu Ngọc tỷ tỷ, đã lâu không gặp, nghe nói tiểu bảo bảo nhà tỷ rất đáng yêu? Bội Bội nói hắn rất mũm mĩm, còn rất thích pha trò nữa!”

Tiểu Ngọc thấy Tiền Vân Châu trước mặt so với nàng của đêm mấy ngày hôm trước dường như có chút bất đồng, nhưng thay đổi ở chỗ nào lại không thể nói ra được. Có lẽ là thần thái thay đổi chăng?

Trên mặt Tiền Vân Châu vốn luôn nở nụ cười ngây thơ hồn nhiên, nhưng lúc này trong mắt của nàng dường như có mây mù che phủ, có vẻ có rất nhiều tâm sự.

Lúc nói chuyện, Tiền Vân Châu cởi cái vòng khuyên bằng vàng ở trên cổ xuống, đưa cho Tiểu Ngọc nói: “Cái vòng này tặng cho tiểu bảo bảo nhà tỷ, có được không?”

“Công chúa, cái này cũng quá mức quý giá ——” Tiểu Ngọc đang muốn chối từ, thì Gia Nhi đã nói: “Nếu Công chúa đã cao hứng như vậy, thì muội hãy nhận lấy đi.”

“Vậy —— đa tạ ý tốt của Công chúa.” Tiểu Ngọc nhận lấy cái vòng vàng, tán gẫu hai ba câu rồi không lên tiếng nữa. Gia Nhi vốn trông cậy vào Tiểu Ngọc sẽ khuyên nhủ giùm, nhưng bây giờ thấy Tiểu Ngọc không nói lời nào, nàng cũng không tiện chủ động nhắc tới việc này, chỉ đành ngồi một lát rồi rời khỏi cung điện của Vân Châu.

Trở lại Đông cung, giọng Gia Nhi mang theo chút trách cứ nói với Tiểu Ngọc: “Tiểu Ngọc, muội —— ài!”

Tiểu Ngọc cười thần bí, đến gần hai bước, cười trộm nói: “Hoàng hậu nương nương của ta, người có để ý tới Công chúa đang xem sách gì không?”

Sách gì? Gia Nhi phiền lòng muốn chết, làm sao còn chú ý chứ. Nàng nhớ lại một chút: “Hình như là đang xem một tập thơ?”

Tiểu Ngọc nói: “Đúng, nàng đang xem Lý Nghĩa Sơn thi tập, mà trước lúc chúng ta đi, nàng vừa khéo lại lật đến trang thơ 《 Thường Nga 》(1) —— “

“ Vân mẫu bình phong chúc ảnh thâm,

Trường hà tiệm lạc hiểu tinh thẩm.

Thường nga ứng hối thâu linh dược,

Bích hải thanh thiên dạ dạ tâm? “

Gia Nhi được Tiểu Ngọc nhắc nhở, trong lòng khẽ động!

“Ý muội nói, một nữ hài muốn xuất gia, làm sao có thể đọc bài thơ này có đúng không?” Tiểu Ngọc mím chặt môi, cười không ngớt.

(1)- Bài thơ “Thường Nga” của tác giả Lý Thương Ẩn.

Dịch Nghĩa:

Trên tấm bình phong bằng đá cẩm thạch, ánh nến chìm sâu dần

Sông Ngân Hà cũng tắt dần, sao sớm cũng lặn dần

Nàng Hằng Nga có lẽ đang hối hận chuyện ăn cắp linh dược (để được trường sinh)

Đêm đêm trên Cung Trăng vẫn sầu tư (một mình)

=> Giải thích: Hai câu đầu diễn tả cảnh thức suốt đêm, hai câu sau tả tình, làm liên tưởng đến cảnh cô đơn của Thường Nga (Hằng Nga). Đường Nhân Tuyệt Cú Tuyển có bình câu 3 và 4 bằng “Hữu trường sinh chi phúc, vô phu phụ chi lạc”, nghĩa là (nếu) có được cái phúc sống lâu, (thì sẽ) không có cái vui vợ chồng. Hằng Nga liệu có đang hối chuyện trộm linh dược để được trường sinh mà nay vẫn đêm đêm vẫn chịu cảnh cô đơn?

Lý Thương Ần (813-858) là một thi nhân thời Vãn Đường. Thơ ông nhiều tình cảm, tượng trưng và rất cô đọng. Đa số thơ ông đều không có tựa đề. Tựa Thường Nga là do người đời sau đặt ra. Ông còn nhiều bài thơ có tính hoài cổ, hoặc phúng thích chính trị đương thời.

Dịch thơ:

Thường Nga

Đá gấm bình phong ánh đuốc sâu

Ngân hà dần tắt lạc tinh cầu

Hằng Nga chắc hối tiên đan trộm

Biển biếc trời xanh đêm vẫn sầu

(Mai Quân)