Sau khi tốt nghiệp, mỗi lần bọn tôi tề tựu lại đều là do ai đó làm đám cưới.

Chẳng qua, những lúc hội họp khách khứa như vậy cũng sẽ gặp những người không ngờ đến.

Bữa tiệc bắt đầu, tôi theo Minh Vũ đi mời rượu các bàn. Ngồi cạnh Nhạc Hoan Doanh là một người đàn ông nom cao to, lịch sự. Tôi nhận ra, đó là bạn trai tin đồn của chị ấy, Thẩm Thế Quần, sếp Thẩm của công ty quản lý minh tinh tầm cỡ nhất trong nước Giải Trí Thế Hà. Vị này ôn hoà hơn hẳn tôi nghĩ, nói chúc mừng Minh Vũ xong, ông ta còn bắt tay tôi nói: "Trước đây tôi có được đọc bài cô Hoàng viết, nếu có thời gian mời cô ăn bữa cơm."

Tôi vội vàng đồng ý, nói là sẽ xin gặp sau. Đến khi sang bàn của anh em làm truyền thông, tôi phát hiện Triệu Khách cũng đến chứ. Con người này mà cũng tới tham gia kiểu tiệc tùng như hôm nay, Nhạc Hoan Doanh siêu thật.

Từ sau khi tôi từ chức ở "Kinh Khách" có gặp ông ấy mấy lần tại các cuộc họp mặt trong giới, nhưng thấy thì chỉ gật đầu chào rồi đi, không trò chuyện sâu hơn. Lần này cũng vậy.

Ông ấy hoà cùng cả bàn nói chúc tân hôn vui vẻ với cô dâu chú rể, chẳng có thêm câu nào.

Mãi khi tôi theo Minh Vũ mời rượu xong, đổi sườn xám sang bộ khác, đưa cậu ấy tới phòng tân hôn nghỉ ngơi, cuối cùng mới có thời gian vào WC. Lúc đi ra thì vừa đúng trông thấy ông ấy đang cầm điếu thuốc đứng ở lan can cuối hành lang.

Hai bên nhìn nhau, tôi đi thẳng cũng khó, đành phải chào hỏi: "Tổng biên tập Triệu." Ông ấy ngoắc tay: "Cho tôi chút lửa."

Tôi lấy bật lửa mà phù dâu giữ bên mình từ trong túi ra đưa ông ấy. Cái người này cầm bật lửa, xoay tròn điếu thuốc trên tay, song lại không bật quẹt mà cười hỏi: "Hôm nay Nhạc Hoan Doanh định làm thành mấy bài?" "Một bài chủ đề nhân vật, ba bài tin tức, chiều còn có một buổi phỏng vấn với tập thể truyền thông."

Chuyện rõ rành rành chẳng có gì phải giấu, một dịp như thế này, Nhạc Hoan Doanh nhất định phải làm một đợt PR cho Khâu Hàng, vừa là an ủi người hâm mộ, đồng thời củng cố hình tượng, mọi người đều đương ngóng đợi, đương nhiên không thể bỏ qua. Triệu Khách đã là lão làng trong nghề, chẳng nói ông ấy cũng biết.

"Bài chủ đề nhân vật là cô viết?" "Đúng."

Triệu Khách bật cười trầm trầm: "Hồi đó đáng ra không nên đồng ý cho Tăng Nguyên mượn cô viết hộ mấy bài mảng giải trí." Tôi ngây ra, câu này nghĩa là sao?

Tổng biên của các tổ đi mượn người tổ khác viết là chuyện thường, sao anh ta còn phải bàn với Triệu Khách làm gì? Lại nghe Triệu Khách hỏi: "Mấy năm nay viết bài PR viết đã chưa?"

Câu này tôi càng không biết phải đáp thế nào.

Nếu người hỏi không phải ông ấy, thì có thể hiểu là đồng nghiệp đang dè bỉu tôi đánh mất nhiệt tâm ban đầu làm nghề phóng viên, trở thành cái máy PR, nhưng mà với tầm cỡ và kinh nghiệm của ông ấy người ta chẳng đời nào lại chán phèo thế.

"Thạch Kiện tuần trước vừa mở triển lãm, có hỏi thăm cô, cậu ta có mấy tác phẩm cũ được bảo tàng bên phương Tây thu mua rồi, bán giá cũng khá cao."

Tôi biết, triển lãm có gửi lời mời tôi, nhưng mà khi đó đương giúp Minh Vũ sửa soạn cho đám cưới không có thời gian, đương nhiên cũng là vì tôi chẳng mấy tha thiết. Khoảng thời gian ấy, Thạch Kiện, Dương Phong, Tư Kỳ, khiến tôi trong một giây phút trông thấy những mặt phức tạp, bất lực cùng xu thời ở con người, thật sự không phải kí ức gì tốt đẹp.

"Thạch Kiện coi như có lòng, cậu ta luôn cảm kích cô, nếu không có bài báo đó, nếu cậu ta cắt hợp đồng với Cao Minh thật, thì cuộc đời cậu ta sẽ khác hẳn."

"Không cần cảm kích, thật ra bài phỏng vấn đó viết không hay." Tôi cúi đầu.

"Cô giận nên nói thế à." Triệu Khách cười rộ.

"Không phải, anh chắc chắn biết bài phỏng vấn đó thậm chí còn không bằng mấy bài rập khuôn khác, hồi đó em viết bị lẫn quá nhiều tình cảm ở trong." Bây giờ cũng vậy, chẳng qua bây giờ tôi chuyên viết kiểu bài nhằm khơi gợi tình cảm.

Tôi dìm bớt cảm xúc xuống, thành thật có sao nói vậy: "Dù sao, Thạch Kiện có được thành tựu ngày hôm nay, em cũng vui thay. Khi trước chỉ là không ngờ anh ta ngay lập tức đồng ý hoà giải, còn chấp nhận tiếp tục hợp đồng. Đợt đó Cao Minh tịch thu giấy tờ tuỳ thân của anh ta, giam lỏng anh ta, còn tới quê anh ta uy hiếp gia đình, rắn mặt đến như thế, tiếp tục hợp đồng thật sự rất rủi ro..."

Triệu Khách đột ngột hỏi: "Đó là lời một phía từ anh ta, làm sao cô biết có thật không?" Tôi lắc đầu, ỉu xìu nói: "Chắc là cảm giác của em."

Trực giác tôi cho là anh ta không nói dối, nhưng mà...

"Cảm giác của cô thì quan trọng gì?" Triệu Khách nói một câu. Thật ra về sau tôi cũng hiểu đạo lý này.

Triệu Khách thở dài: "Lúc đó bị dư luận trên mạng mắng cô có suy nghĩ là tại sao không?" Tôi đã phải trăn trở rất nhiều ấy.

Ông ấy nhướng mắt ngó tôi: "Có phải cô từng nghĩ, tại sao tôi lại bảo cô viết bài phỏng vấn đó? Biết thừa kiểu viết của cô lại để cô nhận một đề tài cần rất nhiều phán đoán thực tế như vậy; biết thừa cô vừa vào nghề, rất dễ bị câu chuyện hoặc lời nói của đối tượng phỏng vấn tác động, bài viết ra không đủ tính khách quan nhưng vẫn để cô chắp bút? Rốt cuộc tôi có mục đích gì? Có phải định tạo đề tài cho "Kinh Khách" hay không?"

Có nghĩ, nhưng cũng chỉ nghĩ thế thôi, có nghĩ ra cũng chẳng có ý nghĩa gì mấy.

Cả hai chúng tôi đều im lặng mất một lúc.

Triệu Khách hỏi: "Hoàng Doanh Tử, cô có biết làm phóng viên cái gì là quan trọng nhất không?" "Sự thực." Chuyện này không phải nghi ngờ.

"Vậy cô có biết, làm phóng viên cái gì là ít quan trọng nhất không?" Triệu Khách nhìn tôi. Hiện tại, tôi cũng đã biết đại khái...

"Chuyện ít quan trọng nhất là cảm giác của cô. Cô là phóng viên, chỉ có sự thực mới là quan trọng." Triệu Khách dõi mắt vào tôi, nói rành mạch từng chữ: "Cô làm phóng viên sớm muộn cũng sẽ hiểu rõ đạo lý này, hoặc cô đã sớm hiểu rồi, chỉ là không tài nào áp dụng trong thực tiễn. Khi ấy tôi sốt ruột, mong cô nhanh chóng trưởng thành, muốn lấy bài phỏng vấn của Thạch Kiện làm bài học cho cô, không ngờ cô bị doạ sợ, rút vào trong vỏ ốc không chịu ra nữa."

Tôi sửng sốt, đây mới là suy nghĩ của ông ấy sao?

Triệu Khách cuối cùng cũng rút điếu thuốc ra châm: "Tôi không cần phải biện bạch cho mình, nhưng tôi không muốn cô hiểu lầm. Bài phỏng vấn đó dù có thu hút sự chú ý cho "Kinh Khách" đi nữa thì cũng chỉ tới một mức nhất định. Dù có định làm vậy thật, Tư Kỳ không tung bài phỏng vấn lên mạng thì hiệu quả cũng không bao nhiêu."

Triệu Khách của hiện tại cùng hình ảnh người tiền bối, người thầy, người bạn khi tôi vừa vào nghề nhập lại thành một.

"Không có tài thì thôi không nói, một phóng viên có tài, mỗi một chữ dưới ngòi bút của cô có thể ảnh hưởng đến vui buồn thậm chí là cuộc đời của một người. Nhưng cũng chính vì như vậy, cô càng không được tuỳ tiện viết. Yêu thích, hờn ghét, buồn thương, ngạo mạn đều sẽ thể hiện trong những lời cô viết ra. Đó là tự do của tác giả sáng tác, không phải là cái phóng viên nên làm. Nếu trên đời này còn một loại người nói ra sự thực, thì đó chính là phóng viên. Là một người làm truyền thông, trừ sự thực khách quan, cô không có tư cách viết dư dù chỉ một chữ. Văn của cô viết tốt, cái này không cần phải nói. Nhưng nếu như không cách nào bỏ bản thân đi, sớm muộn cũng có ngày bị biến thành công cụ để kích động, lôi kéo dư luận. Khi ấy tôi nghĩ bị mắng chút cũng tốt, sai ở đâu đứng lên ở đó. Không ngờ xem ra là quá nóng ruột..."

Cũng không chỉ vì vậy, thời gian đó quá nhiều chuyện diễn ra đồng thời, khiến em hiểu nhầm sự sốt ruột của anh. Thế nhưng, về mặt viết mà nói, em vẫn còn chuyện chưa hiểu được.

"Cái em làm là phỏng vấn nhân vật, thật sự quá khó để vượt thoát khỏi cảm giác của chính mình để viết." Không thể tin cậy đối tượng phỏng vấn là thách thức khổng lồ với tôi.

"Cảm giác của cô là cái cô nhận thức được, làm sao cô biết cái mình nhận thức chắn chắn là đúng? Là không một chiều? Là sự thực?" Tôi không nói được gì thêm.

"Cho nên, khi viết chuyên bài cô phải thu cảm giác của mình, thu nhận thức của mình, thu ý kiến cá nhân của mình lại. Với bài viết mà nói, thái độ của cô hoàn toàn không quan trọng.”

Triệu Khách nói, "Cô được trời sinh ra để làm phóng viên, có lương tri trời sinh, đủ nhạy cảm và quyết đoán. Nhưng để làm một phóng viên giỏi, quan trọng nhất là phải luôn luôn kiên trì với lương trì ở mình, sau đó khi viết phải triệt để bỏ đi bản thân, coi bản thân chỉ như bụi cát. Lúc đó cô còn chưa làm được nửa phần sau, tôi muốn dùng bài phỏng vấn nọ dạy đạo lý này cho cô."

... Bây giờ nói mấy chuyện này đã quá trễ tràng, suốt mấy năm nay tôi không còn viết chuyên bài nữa.

Triệu Khách có vẻ cũng đang nghĩ đến chỗ đó, ông ấy thở dài: "Tôi già thật rồi, lại cất công chạy đến đây để giảng giải cho cô. Sau này cô định thế nào?"

Tôi nhìn mũi chân, nghĩ ngợi: "Tạm thời vẫn vậy thôi ạ, ai đặt gì em viết."

Cái người này gật gật đầu, nói một câu: "Đợi cô bận hết việc xong, tới văn phòng gặp tôi." "... Được."

"Địa chỉ tôi sẽ gửi sau, không phải chỗ trong hồ đồng."

"Á?" Bấy giờ điện thoại của tôi reng lên. Niệm Từ nói: "Doanh Tử, cậu ở đâu thế, bà tớ sắp về rồi, trước khi bà đi muốn gặp bọn mình." Triệu Khách cười cười, vẫy tay đi mất.

======