“Mấy năm nay tiền con gửi dì đều quyên tặng với tên con. Chế độ nhà trường cho dì không tệ, dì cũng không có nhu cầu xài tiền. Cha con nhìn thấy con được như bây giờ sẽ rất vui.”

“Hy vọng vậy, nhưng mà là không thể. Ông ấy cả đời tin tưởng toán học mới là con đường đúng đắn. Bàn tay nặng mùi tiền như con chỉ sợ chính là loại người ông ấy khinh thường nhất.” Nói rồi Cố Viên cười, “Mà trên đời này cũng không có mấy thứ mà ông ấy để vào mắt. Dì Tập, dì là một trong những điều ít ỏi đó. Hồi đó ông cứ nói với con là ông không xứng với dì.”

“Không xứng là cái cớ tốt nhất để từ chối người khác.” Tập Lâm ngước mắt nhìn đứa trẻ từng bu quanh mình khi bé, lông mày sắc bén hơn, nhưng mắt mũi lại rất giống người đó. “Sao mắt con đỏ ngầu vậy? Sức khỏe quan trọng hơn công việc.”

“Gần đây con có thể hiểu được một chút tại sao ông ấy lại cáu kỉnh như vậy, mỗi ngày chỉ ngủ ba bốn giờ, tính tình muốn tốt cũng không dễ.”

“Kéo dài bao lâu rồi?”

“Dì đừng lo, con đã đến bệnh viện kiểm tra, CT não tất cả đều bình thường. Tuy bệnh của ông ấy có tỉ lệ di truyền cao, nhưng coi như con may mắn. Có lẽ bao nhiêu vận may của ông ấy đều để lại cho con nên mới ra nông nỗi đó. Có khi con nghĩ, nếu con không đến New York thì kết quả của ông ấy có thể sẽ khác.”

“Anh ấy tự tử không phải vì con đi Mỹ. Anh ấy phải uống thuốc trị bệnh nhưng thật sự không chấp nhận được tác dụng phụ của thuốc. Một người tự phụ như anh ấy sao có thể chấp nhận được sự chậm chạp, trì trệ về tư duy của chính mình? Tự tử lại là sự giải thoát cho anh ấy.”

“Nếu con không đưa ông ấy đến bệnh viện, có thể ông không phải chịu tội như vậy.”

“Nếu đổi con là người khác, cũng sẽ không thể làm tốt được như con. Nếu không phải dì thấy những vết thương trên người con thì không biết con đã chịu khổ bao nhiêu. Lúc anh ấy nhập viện, dì đã đi thăm, thỉnh thoảng có khi anh ấy tỉnh táo, lúc đó anh ấy nói với dì rằng con rời đi là một lựa chọn tốt.”

“May mắn khoảng thời gian cuối cùng đó có dì không chấp nhất những hiềm khích trước kia mà đi thăm ông.”

“Dì chỉ làm những gì một người bạn nên làm. Mà con chỉ là những gì một đứa con nên làm, mà còn làm hết sức hoàn hảo. Những tình tiết trong “Beautiful Mind”* chỉ có trên phim, huống hồ bệnh của ba con còn nặng hơn Nash. Đúng rồi, lần trước dì đi Princeton, có gặp được Nash.” Tập Lâm lấy một khung ảnh trên bàn, “Đây là bức ảnh của dì chụp chung với ông ấy và vợ. Hơn 50 tuổi còn theo đuổi diễn viên, có ấu trĩ lắm không?”

“Dì làm gì cũng không ấu trĩ. Dì từ trước tới giờ chưa bao giờ liên quan tới chữ ấu trĩ cả.”

“Lúc nhỏ miệng con đã ngọt, nhiều năm rồi mà vẫn không thay đổi.”

Cố Viên dùng thìa khuấy tách café đã nguội, “Nửa năm trước dì đã đến phỏng vấn mà sao bây giờ mới liên lạc với con?”

“Dì muốn nhuộm tóc đen lại rồi mới gặp con nhưng mà không có thời gian. Dì sợ con gặp dì rồi nhận không ra đó chứ. Dì Tập của con già rồi.” Tập Lâm lấy găng tay đeo vào, lấy bánh caramel trong lò nướng ra, “Nếm thử xem có còn giống hương vị cũ không? Hồi đó con thích nhất bánh này.”

Mặc dù Cố Viên đã không còn thích đồ ngọt từ lâu, nhưng anh vẫn ăn một miệng to, “Tay nghề của dì vẫn tốt vậy, con nhớ hoài hồi năm lần đầu tiên gặp dì, dì tặng cho con một miếng bánh ngọt.”

“Lúc đó con mới tí tuổi, cuộc sống trôi qua nhanh quá. Mẹ con thế nào?”

“Loại người như bà luôn sống rất khá. Gần đây dì có hẹn hò ai không?”

“Sao con lại nhiễm tính tình người Mỹ vậy? Dám hỏi người lớn cái này.”

“Con quen biết nhiều đàn ông độc thân trạc tuổi dì, có lẽ giới thiệu để dì quen biết chút.”

“Một người phụ nữ độc thân ở tuổi 50, sự hạnh phúc của người đó người ngoài không hình dung ra được. Không phải ai cũng cần lập gia đình.”

Tập Lâm từng có hai cơ hội kết hôn, đều cùng là với cha Cố Viên. Lần đầu tiên bị mẹ Cố Viên phá hỏng, lần thứ hai bị một phụ nữ trẻ hơn cô mười tuổi phá hủy.

“Tết dì có kế hoạch gì không?”

“Sinh viên Trung Quốc trong trường có hoạt động, họ đã gửi thư mời cho dì rồi. Đừng lo cho dì, cuộc sống của dì phong phú hơn con nghĩ nhiều. Nhưng mà con đó, khi nào rảnh dẫn bạn gái đến cho dì xem?”

+

Phú Tiểu Cảnh hắt xì liên tiếp mấy cái, “Cô nói xem có phải ai đang nói xấu tôi không?”

“Con gái trẻ nếu không bị người ta mắng sau lưng thì coi như sống thất bại rồi. Cô hay để ý cái nhìn của người khác quá, đời mình sống thoải mái là quan trọng hơn cả.”

“Phòng này của cô không tệ, tôi thích bồn tắm trong nhà cô.”

“Cảnh, tầm mắt cô cao hơn chút có được không, cái nhà này mà tốt cái gì, chỗ ở cũ của tôi mới miễn cưỡng coi là được. Nhà này trống không, mua đồ đạc thì tốn tiền, chẳng lợi hơn ở khách sạn bao nhiêu.”

“Cô còn bao nhiêu tiền?”

“Chưa tới 800.”

“Giao cho tôi, bảo đảm làm nhà cô đầy tràn đồ.”

“Đùa tôi hả.”

+

Phú Tiểu Cảnh đưa Mai đi tới cửa hàng đồ cũ ở New York, buổi tối nhà Mai gần như tập trung toàn bộ đồ gia dụng second hand có giá phải chăng nhất New York.

Rèm cửa Hy Lạp màu xanh lá cây đậm để trên ghế sofa, bên cạnh có chiếc đèn lông vũ có đế màu vàng đậm. Trên lưng ghế sofa là bức tranh tĩnh vật trái cây của Manet, cách đó không xa là tờ Thời báo New York Times ngày Mai ra đời, tờ báo được đóng khung tranh.

“Phú Tiểu Cảnh, sao cô tìm được tờ báo này?”

“Trước đây tôi đã mua cho mình một cái ở đó.”

“Phải nói cô cmn là thiên tài. Tôi không thể tin chỉ có nhiêu đó tiền mà cô mua được bao nhiêu thứ đồ vậy.”

“Tiệm đồ cũ là thiên đường của người nghèo. Nhưng mà khi cô mua nhà thì tôi sẽ thu phí.”

Phú Tiểu Cảnh rửa sạch tay, pha một tách café hòa tan vào chiếc cốc mình mang theo. Cô nhấp ngụm café nóng, bắt tay vào việc nướng bánh quy.

“Nhưng mà Cảnh, không lẽ cô không cảm thấy thiên tài của cô bị hạn chế sao?”

“Cảm ơn đã khen tôi là thiên tài, người ta khen tôi cao lắm là nhân tài thôi.”

“Cô quá giỏi trong việc tìm niềm vui trong cảnh nghèo, chuyện này sẽ giết chết tham vọng của cô, ngăn cô thành người có tiền. Tiểu Cảnh, tôi tin cô, cô là người có tiềm năng để thành người có tiền. Trước mắt có cái đùi to vậy, cô nhất định phải ôm chặt lấy. Nếu cô không muốn ôm thì làm ơn giới thiệu cho tôi, tôi ôm giúp cô, tới lúc có tiền thì chúng ta chia đôi, cô thấy sao?”

“Chẳng ra sao!”

“Cô còn thổi kèn Sax?”

“Nó là quà Tết cho anh ấy, cô thấy thế nào?” Vì Cố Viên có chiếc kèn saxophone cong nên Phú Tiểu Cảnh mua cho anh một chiếc kèn saxophone thẳng ở cửa hàng đồ cũ.

“Không ra gì, cô định đưa cái này cho người bạn trai giàu có, còn là đồ cũ, rốt cuộc cô đang nghĩ gì vậy?”

“Cô biết ai từng thổi cái kèn này không? Hơn nữa năm của kèn này có ý nghĩa kỷ niệm. Dù anh ấy không chơi thì treo lên tường cũng không tồi.”

“Tôi không biết ai từng thổi nó, tôi chỉ biết còn một đống nước miếng sót lại đây.” Mai lấy kính râm trong túi ra, “Ông già kia bán cho cô rẻ tới mức nào? Tặng anh ta, nhất định anh ta sẽ nghĩ cô có khiếu thẩm mỹ đặc biệt.”

Phú Tiểu Cảnh cầm kính râm lên xem xét cẩn thận, “Hiệu này vẫn tốt, bán cho tôi tiếc lắm.” Cô bỏ bánh quy mình nướng vào hộp, “Tạm biệt, chúc cô buổi tối vui vẻ!”

+

Hôm nay là 29 tháng 12 âm lịch, trong nhà chỉ có mình Phú Tiểu Cảnh. Cô từ khách sạn về phố 110. ‘Cục cưng’ để lại mảnh giấy nhắn mẹ cô ta đến thăm, mấy ngày tới cô ta ở lại khách sạn. Phú Tiểu Cảnh lắp camera trong phòng ngủ, một camera khác ở phòng khách. Lắp xong thì nhắn wechat cho ‘Cục cưng’ báo mình đã lắp camera ở phòng khách để chứng minh mình trong sạch, nếu cô ta có vấn đề gì thì báo, có thể tháo xuống, ‘Cục cưng’ không trả lời.

Mở hộp thư, kiểm tra nhận mail. Văn phòng ký túc xá vẫn không trả lời rõ ràng cho cô. Phú Tiểu Cảnh quyết định, nếu tuần tới văn phòng ký túc xá không trả lời thì cô sẽ thuê một căn phòng nhỏ ở Queens, giáo sư Laura đã cho cô một công việc, cô có thể dùng tiền đặt cọc xem như tiền thuốc men cho ‘Cục cưng’ và Mạnh Tiêu Tiêu.

Có một email có tên Irene mời cô tham dự buổi tiệc vào ngày thứ ba tháng giêng. Cô ngẩn người một phút mới nhớ ra cái tên Irene này, nhân vật được tiền hô hậu ủng trong bữa tiệc hôm trước. Cô không trao danh thiếp cho Irene, nhưng cô ấy lại có địa chỉ mail của cô, người liên hệ duy nhất giữa họ là Cố Viên.

Cô có nhiều lý do để từ chối, ví dụ như có lớp học hôm đó. Nhưng địa điểm tổ chức là ở Upper East Side, cho nên chắc hẳn là sẽ đến kịp, hơn nữa cô không ngại tham gia các loại party, đây là cơ hội để quan sát nhiều người một cách danh chính ngôn thuận nhất. Nhưng nếu Irene mời cô vì Cố Viên thì tốt nhất nên báo để Cố Viên quyết định. Cô chuyển tiếp mail cho Cố Viên, uống xong ly café cô vẫn chưa thấy hồi âm.

Còn một email của người đại diện văn học của Laura gửi tới. Mail nói anh ta quan tâm chủ đề nghiên cứu của Phú Tiểu Cảnh, cô cố kiềm chế sự phấn khích của mình, trả lời mail ngay lập tức.

Hai người trò chuyện qua whatsapp, người đại diện hỏi Phú Tiểu Cảnh một số trường hợp. Có lẽ không hài lòng với một số trường hợp nghiên cứu hiện có, người đại diện hỏi cô có ý định khảo sát thực địa với tư cách người tham gia trực tiếp không, như vậy điều tra sẽ càng tốt hơn, phù hợp với thị hiếu của độc giả bình thường. Anh ta uyển chuyển ám chỉ Phú Tiểu Cảnh đây không phải là một việc học thuật, vì vậy nó không mạo hiểm như khi làm luận văn.

Tham gia trực tiếp là một việc nhiều rủi ro, có nghĩa cô phải kết giao với những người đàn ông với thân phận sugar baby. Trong quá trình đó, cô có thể gặp phải những sự cố ngoài ý muốn, sugar daddy mà cô gặp có thể là kẻ buôn ma túy, một kẻ biến thái hay tên lừa đảo. Đối tượng nghiên cứu của cô từng biết có tất cả những loại đàn ông tồi tệ, khó đảm bảo rằng cô không gặp những điều tương tự.

Quan trọng nhất là cô bây giờ là người có bạn trai. Nếu cô không đang quan hệ với Cố Viên thì cô có thể cân nhắc việc đó. Dù sao thì kinh nghiệm thành công trước đây của người đại diện này nói ra rất hấp dẫn, Laura dưới sự hỗ trợ của ông ta mà có được khả năng tài chính bằng việc xuất bản sách. Người trong đời có mấy khi gặp được cơ hội, nếu không nắm bắt được lúc này thì không biết cơ hội như thế sẽ bao giờ xuất hiện tiếp.

Về phía người đại diện kia, ông ta cho Phú Tiểu Cảnh một cơ hội, nếu cô từ chối thì ông ta không cho cô cơ hội thứ hai.

Trong thời điểm này, việc tài chính thoải mái là kích thích lớn với cô. Dĩ nhiên ở New York có những người không ham danh vọng, tiền tài, nhưng chắc chắn đó không phải là cô.

Sau khi đấu tranh tư tưởng kịch liệt, Phú Tiểu Cảnh trả lời cô cần thêm thời gian suy nghĩ. Theo lệ thường, nói cần thời gian suy nghĩ chính là từ chối khéo léo.

Cuối cùng Phú Tiểu Cảnh quyết định làm việc cho đến nơi đến chốn, mở tài liệu mà giáo sư Laura gửi cho cô, viết ý kiến nhận xét từng bản thảo. Giáo sư Laura là người duyệt bản thảo nhiều tạp chí, có quá nhiều bản thảo cần xem xét, Phú Tiểu Cảnh nhận tiền lương của người ta, việc thẩm định những bản thảo này tự nhiên rơi vào người cô.

Vừa gõ được nửa trang, điện thoại có cuộc gọi đến, không phải Cố Viên, mà là La Dương.

Tình ngay lý gian, La Dương từng hẹn hò với cô, hiện giờ là bạn trai của ‘Cục cưng’, cô nên tránh mọi hiềm nghi có thể xảy ra.

Sau khi điện thoại reo đến lần thứ ba, Phú Tiểu Cảnh mới bấm nút trả lời.

- -----

Mỏng không edit cẩn thận phần này vì không quá quan trọng, nhưng vì có liên quan đến giải thích của tác giả nên vẫn để đây cho mọi người tham khảo.

Tác giả có chuyện muốn nói:

- Truyện này hoàn toàn là hư cấu, xin đừng so thực tế với hiện thực, huống hồ là sự vươn lên nhóm du học sinh. Có thể nói, sự khác biệt giữa một du học sinh và một du học sinh đôi khi không nhỏ hơn sự khác biệt giữa con người và con lợn. Nói riêng về nước Mỹ thì phần lớn nền tảng gia đình nhìn chung dựa vào học bổng đầy đủ để sống tốt, nếu bạn có nguyện vọng đi du học thì đừng bị thuyết phục bởi bài viết này, tôi không thể gánh nổi trách nhiệm này.

- Con đường đời của mỗi người là khác nhau. Bất kỳ thay đổi nào trong một biến sẽ dẫn đến một kết quả khác.

Nếu Tiểu Cảnh học ở Tennessee thay vì New York, câu chuyện sẽ không như bây giờ. Nếu cô thuê một căn nhà ở Elmhurst thay vì chia sẻ nhà với phú nhị đại Hứa Vi, mọi chuyện sẽ hoàn toàn khác so với bây giờ. Các nhân vật do mình viết (không giới hạn nhân vật chính) là những ví dụ thuần túy, không điển hình, cũng không có giá trị tham khảo.

- Nghiên cứu thực địa/công việc thực địa: Việc dịch từ "lĩnh vực" sang lĩnh vực thực sự gây tranh cãi, nhưng vì nghiên cứu thực địa đã trở thành một thuật ngữ độc quyền, tôi chỉ sử dụng nó trực tiếp.

- Ghi chú thêm của Mỏng về nghiên cứu thực địa: Nghiên cứu thực địa (field research), hay còn gọi là nghiên cứu điền dã, là loại hình nghiên cứu khác so với nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và nghiên cứu sách vở. Loại nghiên cứu này có nguồn gốc hình thành từ nhân loại học (anthropology), đôi khi nó được gọi là “phương pháp nghiên cứu tham dự” (participant research), hoặc được coi chính là bộ môn dân tộc học nằm trong nhân loại học.

Thuật ngữ “nghiên cứu thực địa” được nhiều ngành khoa học sử dụng với ý nghĩa là một hình thức tham khảo chung để thu thập hoặc lấy những thông tin mới bên ngoài phòng thí nghiệm hoặc nơi làm việc.

Các phương pháp quan sát tham dự (participant research), thu thập dữ liệu (data collection) và nghiên cứu khảo sát (survey research) là các ví dụ về nghiên cứu thực địa, tương phản với nghiên cứu trong phòng thí nghiệm (experimental or lab research).

- ---

Ghi chú của Mỏng: Bạn nhớ đọc ghi chú này vì nó còn liên quan những chương sau. Bạn có thể search thêm thông tin về bộ phim hoặc nhà bác học này trên GG nhé.

A Beautiful Mind của đạo diễn Ron Howard tái hiện toàn bộ chặng đường gian nan của John Nash, từ khi còn là một sinh viên khoa Toán trường Princeton tới khi đứng trên bục vinh quang này. Trong giây phút tỏa sáng ấy, giáo sư John Nash tìm ra câu trả lời cho phương trình vĩ đại nhất trong cuộc đời mình - phương trình của tình yêu.

Nhân vật chính của A Beautiful Mind được lấy nguyên mẫu từ nhà bác học nổi tiếng người Mỹ - John Nash. Ông được coi là một trong những nhà kinh tế học có ảnh hưởng nhất thế kỷ 20 với những cống hiến to lớn trong nhiều lĩnh vực: kinh tế thị trường, sinh học tiến hóa, trí tuệ nhân tạo… “Nguyên lý trò chơi” ông từng đề xuất trong bản luận án tiến sĩ vẻn vẹn 28 trang khi ông 22 tuổi đã khiến cả thế giới kinh ngạc. Đó cũng là cống hiến quan trọng nhất khiến John Nash giành đề cử và cuối cùng được vinh danh ở giải thưởng danh giá Nobel năm 1994.

Mặc dù được cả thế giới ngưỡng mộ với trí tuệ siêu phàm, trong cuộc sống đời tư, John Nash lại là một người bất hạnh. Ông mắc chứng tâm thần phân liệt dẫn đến gia đình nhiều lần tan tác, chia ly. Cả đời ông chìm trong những con số, những công thức toán học và mắc chứng hoang tưởng nặng. Sinh viên trong trường Princeton thường nhắc đến hình ảnh một vị giáo sư già vẫn hay lang thang trong sân trường cười nói một mình, thỉnh thoảng dừng lại hà hơi lên cửa kính và cắm cúi viết những con số, những công thức toán học.

Vợ ông - bà Alicia Lopez-Harrison dé Lardé từng ba lần ký vào đơn ly dị vì không chịu nổi cuộc sống với một người chồng bất thường như thế. Nhưng cuối cùng, nghị lực và tình thương yêu, bao dung của gia đình và xã hội đã đưa John Nash trở về với cuộc sống. Chứng tâm thần phân liệt của ông dần thuyên giảm một cách đáng kinh ngạc vào những năm cuối đời. Nhiều người cho rằng, đó là nhờ liều thuốc vĩ đại của tình yêu.

“Anh đến đây vì em tối nay. Em là lý do để anh tồn tại. Em là lẽ phải của cuộc đời anh”. Đó là lời kết đầy ngắn gọn và súc tích của nhà bác học vĩ đại John Nash dành cho vợ mình trong buổi lễ trao giải Nobel năm 1994.