Có trải nghiệm ban đầu làm nền, khi nhìn thấy ký túc xá đổ nát chẳng khác gì Ninh Xuyên của trường học trong huyện, Lý Cố tỏ ra bình tĩnh hơn rất nhiều. Không có nhiều người ở huyện chọn ở ký túc xá, phần lớn học sinh ở đây vẫn là con em trong huyện. Một bộ phận nhỏ có nhu cầu ở nội trú là từ nông thôn lên, bọn họ vừa không có tiếng nói, cũng chẳng có cha mẹ đi theo hỏi han, cho nên chỉ cần ký túc xá không quá tồi tàn thì chẳng có vấn đề gì lớn.

Lý Cố báo danh, nhận sách, phân lớp, biết được giáo viên chủ nhiệm của mình là một người tên là Hứa Ký Văn. Cái tên này cậu từng nghe Kỷ Hàn Tinh nhắc đến, tóm lại có thể dùng ba chữ “có văn hóa” để hình dung. Lý Cố lại thêm phần mong đợi về cuộc sống mới sắp bắt đầu của mình.

Kết quả là trong lúc trò chuyện với bạn cùng phòng, cậu phát hiện ra lớp này toàn là nhân tài, không chỉ xếp chót toàn khối mà còn bao trọn gói vô số bài thi điểm liệt, thành tích luôn ở vị trí bét bảng một cách ổn định cả tập thể lẫn cá nhân. Lý Cố chỉ coi đó là một trò đùa, thậm chí còn hơi nhẹ nhõm, thầm nghĩ chắc mình không phải làm học sinh dốt nhất nữa rồi, có thể thấy cho đến lúc này, cậu vẫn là một đứa trẻ rất lạc quan.

Một lúc sau, một cậu bé dáng người thấp bé đi tới, cậu ta dùng giọng phổ thông được uốn nắn một cách cố ý tự giới thiệu mình tên là Từ Nguyên. Lý Cố cười toe toét với cậu bé, nói thẳng bằng giọng địa phương. Đôi mắt nhỏ của Từ Nguyên đảo một vòng: “Ê, cậu là người ở đâu vậy?” “Ninh Xuyên.” “Ồ, Ninh Xuyên à…”

Sau đó Từ Nguyên lộ ra vẻ mặt vừa hiểu rõ vừa khó tả, sau này Lý Cố mới biết đó hẳn là một loại cảm xúc phức tạp pha trộn giữa né tránh và đồng cảm, là sự nghèo khó nhìn về một kiểu nghèo khó khác. Từ Nguyên gầy gò, cho dù đặt giữa một đám khỉ trong rạp xiếc, cậu ta cũng là đứa còi cọc nhất. Cậu ta thở dài một tiếng già dặn: “Sao lúc nhập học cậu không nhờ vả ai à? Phân vào lớp này có ích gì chứ?”

“Nhờ vả?”

Từ Nguyên định làm một động tác anh lớn vỗ vai dạy dỗ đàn em, nhưng khổ nỗi chiều cao khiêm tốn, dáng vẻ đưa tay khoác vai Lý Cố trông rất giống khỉ hái đào. Lý Cố ngây ngô cũng chẳng tinh ý, vẫn ngơ ngác nhìn, Từ Nguyên đành rụt tay về, nói: “Lớp 7 không phải là nơi để học hành đâu. Không ai học, cũng chẳng ai dạy, cậu tự hiểu nhé.”

Lý Cố nhất thời không biết nói gì, cậu phải khó khăn lắm mới xin được một suất học lớp sắp xếp từ Ninh Xuyên vào đây, sao có thể không ai dạy, không ai học được chứ, Từ Nguyên nhìn cậu với vẻ mặt nửa cười nửa không, như một thầy bói cao thâm khó dò: “Đúng rồi, nếu thầy giáo yêu cầu cậu tự giới thiệu, nhớ phải nói tiếng phổ thông đấy. Ít nhất cậu phải biết đọc tên mình chứ.” Nói xong khóe miệng cậu ta chợt trễ xuống, đó là một động tác vô ý, như thể vừa gợi lên một hồi ức không vui nào đó. Sau đó, cậu ta dùng giọng phổ thông cứng nhắc dạy Lý Cố đọc: “Lý Cố.”

Lý Cố cười vô tư với cậu ta, nhưng trong lòng vẫn luôn âm thầm niệm lại cách đánh vần mà Kỷ Hàn Tinh đã dạy: “l-i-li, g-u-gu, Lý Cố.” Cậu không phải là người thấu hiểu lòng người, nhưng lại nhận ra điều gì đó từ biểu hiện của Từ Nguyên. Cậu không muốn bị người khác coi thường, ngay cả trong mơ cũng lặp đi lặp lại hai cách phát âm đó.

…

Ngày đầu tiên đi học, Lý Cố uống hơi nhiều nước trước khi chuông reo. Cậu đi dọc hành lang, phát hiện ra các lớp khác đều đã có giáo viên, học sinh trong lớp ngồi ngay ngắn chờ giáo viên giảng bài. Đi qua lớp 5, lớp 6, căn phòng xó xỉnh phía trước kia hẳn là lớp của cậu, nhưng Lý Cố đã nghe thấy tiếng ồn ào từ xa, nói là chợ cũng thấy ngại thay, phải gọi là cái lò mổ thì còn nghe được.

Chỉ có lớp này là không có giáo viên, Lý Cố cúi đầu bước vào, không thu hút sự chú ý của bất kỳ ai, có lẽ ở đây ai ra vào cũng chẳng có gì lạ. Từ Nguyên từ xa vẫy tay với cậu, giữ cho cậu một chỗ ngồi ở hàng thứ ba từ dưới đếm lên. Lý Cố vẫn còn chút cảm giác thiêng liêng chưa bị dập tắt hoàn toàn, ngượng ngùng nói: “Thầy giáo còn chưa vào xếp chỗ cho tôi, bây giờ tôi ngồi có sao không?”

Từ Nguyên bật cười, nhìn cậu bạn đồng hương của mình với ánh mắt vừa kỳ quái vừa thương hại: “Yên tâm đi, đừng nói là ngồi đây, cậu có ngồi lên bục giảng cũng chẳng có thầy cô nào gọi cậu xuống đâu.”

Lý Cố há hốc mồm còn muốn nói gì đó, kết quả là cậu bạn phía sau ném bịch bài lên bàn, ôi chao, đang chơi bài đây mà, Lý Cố dường như bỗng nhiên hiểu ra mình đến đây là nơi nào rồi.

Có Từ Nguyên nhiệt tình đóng vai tiền bối, Lý Cố nhanh chóng nắm rõ cơ cấu của lớp này – ban đầu có hơn một nửa là học sinh bản địa, nhưng chỉ sau một học kỳ, vừa khai giảng đã chuyển đi kha khá. Lý do không gì khác, có lẽ Hứa Ký Văn rất kém giao tiếp với ban lãnh đạo nhà trường, dẫn đến việc hai đầu gấu của hai khối đều được phân vào lớp của ông ta. Một người tên là Trình Dũng, cao to đen hôi, nhưng tính cách rất hung hăng, nghe nói anh trai hắn ta làm đầu gấu ngoài xã hội, còn hắn ta làm đầu gấu trong trường học, anh em ruột cùng chung chí hướng. Người còn lại tên là Dư Uy, Lý Cố chưa bao giờ nhìn rõ mắt tên này, tóc mái để dài hơn cả con gái, rất phù hợp với hình tượng u buồn yếu đuối đang thịnh hành lúc bấy giờ. Dư Uy được đại ca của trường cấp 3 bao che, nên dù bản thân rất không giống ai nhưng vẫn có không ít người theo đuổi.

Ở cái tuổi ăn chưa no lo chưa tới này, có một tên đầu gấu thì rất dễ phát triển thành một đám đầu gấu nhí, vì vậy cả lớp đều toát ra khí chất “lệch lạc” Lý Cố bị đám học sinh tóc tai che hết cả mắt xung quanh Dư Uy dọa cho sợ, mãi đến khi chuông vào lớp reo đến tiếng thứ ba, một người đàn ông dáng vẻ thư sinh ốm yếu mới từ ngoài bước vào – đây chính là Hứa Ký Văn mà Lý Cố vô cùng kỳ vọng.

Hứa Ký Văn đeo một cặp kính trên sống mũi, gọng kính được quấn bằng len. Ông ta khoảng bốn mươi, năm mươi tuổi, cũng có thể trẻ hơn, nhưng trên gương mặt lại hiện rõ vẻ sầu muộn tích tụ theo năm tháng, khiến khuôn mặt trông già nua hơn. Lý Cố nhìn chằm chằm vị giáo viên mới của mình, nhưng từ sau cặp kính đó, cậu chỉ thấy sự thờ ơ. Tiết học đầu tiên, Lý Cố cứ nghĩ ông ta sẽ nói gì đó, nhưng không, Hứa Ký Văn trực tiếp yêu cầu học sinh lật sách ra bài đầu tiên, đọc từ đầu đến cuối theo sách giáo khoa. Ông ta đã đưa việc đọc chép lên một tầm cao mới, đọc xong sách giáo khoa lại đọc tài liệu ôn tập, đến một dấu câu cũng không tự do phát huy.

Lý Cố cảm thấy kỳ lạ, len lén quan sát xung quanh, dường như mọi người đều đã quen với chuyện này. Người nào chơi bài thì vẫn say sưa tiếp tục, người nào ngủ thì vẫn ngủ ngon lành, chỉ có mình cậu là vẫn ngo cran cổ nhìn Hứa Ký Văn, với một chút chờ mong ngây ngô, giống như một chú chồn đất chưa từng trải sự đời.