23 tháng 8 năm 2010

- Nhật ký -

Mùa hè. Chim chóc. Ánh nắng.Tôi dành cả ngày lê bước quanh công viên Prospect. Làn da mềm mại của tôi, khung xương yếu ớt của tôi. Chống chọi với sự đau khổ. Đó đã là một sự tiến bộ rồi, bởi ba ngày qua tôi chỉ quanh quẩn ở nhà, chỉ mặc một bộ quần áo ngủ thô cứng và điểm thời gian cho đến năm giờ, lúc đó tôi có thể uống một ly rượu. Tôi cố buộc mình nhớ đến sự khổ hạnh ở Darfur. Nhìn nhận mọi việc theo đúng góc độ. Một việc mà tôi nghĩ chỉ làm tội thêm những người dân Darfur mà thôi.

Tuần vừa rồi có quá nhiều việc đã được sáng tỏ. Tôi nghĩ mọi thứ đã được sắp đặt như vậy, rằng tất cả đều xảy ra cùng một lúc, vì thế tôi bị ức chế cảm xúc. Một tháng trước Nick đã mất việc. Cuộc suy thoái có thể sẽ lắng xuống, nhưng có vẻ như không ai biết điều đó cả. Vì thế Nick đã mất việc. Đợt sa thải thứ hai, đúng như những gì anh ấy đã dự đoán - chỉ vài tuần sau đợt đầu tiên. Ối! Chúng tôi vẫn chưa sa thải đủ người mà. Một lũ ngốc.

Ban đầu tôi nghĩ Nick sẽ ổn thôi. Anh ấy lập một danh sách dài dằng dặc những việc mà anh ấy đã luôn mong muốn thực hiện. Một vài trong số đó là những việc lặt vặt như: Anh ấy thay pin đồng hồ và đặt lại giờ, thay ống nước dưới bồn rửa và sơn lại tất cả các phòng chúng tôi đã sơn trước đó mà không thấy thích. Về cơ bản, anh ấy đã làm xong rất nhiều việc. Cũng tốt khi làm lại một số việc vào lúc mà bạn có quá ít việc để làm trong cuộc sống. Rồi anh ấy bắt tay vào những việc to tát hơn: đọc Chiến tranh và Hòa bình. Anh ấy nghĩ đến việc học tiếng Ả Rập. Anh ấy dành rất nhiều thời gian cố cân nhắc xem những kỹ năng nào có thể dùng được trong vài thập kỷ tới. Điều đó khiến trái tim tôi tan nát nhưng tôi vờ như không có chuyện gì, vì anh ấy.

Tôi luôn hỏi Nick: "Anh chắc là mình vẫn ổn chứ?"

Ban đầu tôi thử đặt câu hỏi một cách nghiêm túc, trong khi đang uống cà phê, vừa nhìn vào mắt anh ấy vừa đặt tay mình lên tay anh ấy. Sau đó tôi thử đặt câu hỏi một cách vui vẻ, nhẹ nhàng và tình cờ. Rồi tôi lại thử đặt câu hỏi một cách dịu dàng, khi ở trên giường và vuốt ve mái tóc của anh ấy.

Luôn chỉ có một câu trả lời: "Anh ổn. Anh không thực sự muốn nói về chuyện này."

Tôi đã viết một câu trắc nghiệm hoàn hảo cho những lần trao đổi đó: "Bạn đối mặt với việc bị sa thải như thế nào?"

A. Bạn mặc quần áo ngủ và ăn thật nhiều kem - hờn dỗi cũng là một liệu pháp!

B. Bạn viết những điều xấu xa về ông chủ cũ trên mạng, ở khắp mọi nơi - thật tuyệt vời khi hả được giận!

C. Cho đến khi có công việc mới, bạn cố tìm những việc hữu ích để làm trong khoảng thời gian rảnh rỗi này, như học một ngoại ngữ có ích cho công việc sau này hoặc rốt cuộc cũng bắt tay vào việc đọc Chiến tranh và Hòa bình.

C là đáp án đúng. Đó là lời khen dành cho Nick, nhưng anh ấy chỉ mỉm cười chua chát khi tôi cho anh ấy xem.

Một vài tuần sau đó, sự bận rộn kết thúc, sự có ích chấm dứt, như thể một buổi sáng anh ấy thức dậy với dấu hiệu của sự mệt mỏi mơ hồ bật lên thành tiếng. Việc quái gì phải bận tâm chứ? Anh ấy trở nên chán nản. Giờ thì anh ấy xem tivi, tìm kiếm phim khiêu dâm trên mạng, rồi lại xem phim khiêu dâm trên tivi. Anh ấy ăn rất nhiều đồ ăn nhanh, cả chồng vỏ hộp xếp bên cạnh thùng rác đã đầy ắp. Anh ấy không nói chuyện với tôi nữa, như thể nói chuyện sẽ làm anh ấy đau đớn về thể xác và tôi là người phụ nữ xấu xa khi đòi hỏi anh ấy phải nói chuyện.

Anh ấy chỉ nhún vai khi tôi nói với anh ấy rằng tôi đã mất việc. Tuần trước.

"Tệ nhỉ, anh rất tiếc." Anh ấy nói. "Ít ra thì em còn có tiền của em để trông cậy lúc cần thiết."

"Tiền đó là của chúng ta. Tuy vậy, em vẫn thấy thích công việc của mình."

Anh ấy bắt đầu hát bài "Bạn không thể luôn có những gì mình muốn" bằng giọng hát the thé lạc điệu cùng với điệu nhảy có phần vụng về. Tôi nhận ra là anh ấy đang say. Đó là buổi chiều muộn vào một ngày đẹp trời u ám, căn nhà của chúng nồng nặc mùi ngòn ngọt của đồ ăn Trung Quốc đã hỏng. Tất cả những tấm rèm bị kéo lại, và tôi bắt đầu đi từ phòng này sang phòng khác để đẩy thứ mùi đó ra khỏi phòng, vén rèm lên, xua xua đám bụi. Khi tôi bước vào căn phòng làm việc tối om, tôi vấp phải một chiếc túi trên sàn nhà, rồi hết chiếc này đến chiếc khác, như thể một con mèo hoạt hình đang bước vào căn phòng đầy bẫy chuột vậy. Khi bật đèn lên, tôi thấy hàng tá những chiếc túi mua sắm, và chúng đều xuất phát từ những nơi mà chẳng ai thất nghiệp lại dám bén mảng tới. Đó đều là những cửa hiệu quần áo sang trọng dành cho nam giới, nơi mà những bộ vest được cắt may thủ công, nơi mà từng nhân viên bán hàng sẽ treo cà-vạt ở một bên cánh tay và mang chúng đến trước mặt các vị khách đang ngả lưng trên những chiếc ghế bành bọc da. Ý tôi là, những thứ chết tiệt ấy chỉ được làm theo yêu cầu của khách mà thôi.

"Tất cả những thứ này là gì vậy, Nick?"

"Cho buổi phỏng vấn xin việc. Nếu ai đó muốn bắt đầu được tuyển dụng trở lại."

"Anh cần nhiều đến thế này sao?"

"Chúng ta có tiền mà." Anh ấy khoanh tay nhìn tôi cười với vẻ cay nghiệt.

"Ít ra thì anh cũng muốn treo chúng lên chứ?" Một vài túi nhựa đựng đồ đã bị Bleecker nhai rách. Một bãi nôn nhỏ của con mèo nằm gần một bộ vest trị giá ba nghìn đô-la, chiếc áo trắng được may đo dính đầy những dúm lông màu vàng cam vì con mèo đã ngủ trên đó.

"Không hẳn vậy." Anh ấy vừa nói vừa nhăn nhở cười với tôi.

Tôi chưa bao giờ là một người hay cằn nhằn cả. Tôi luôn tự hào về cái sự không hay cằn nhằn đó của mình. Vì thế khi Nick đã ép buộc tôi phải cằn nhằn, tôi như phát điên lên được. Tôi sẵn lòng chung sống với sự luộm thuộm, lười biếng và yếu đuối đến một mức nào đó thôi. Tôi nhận ra rằng tôi giống tuýp người thuộc nhóm A hơn là Nick, và tôi cố cẩn trọng để không áp đặt lên Nick bản tính gọn gàng đến đáng sợ và luôn lên kế hoạch cho mọi việc của mình. Nick không phải kiểu đàn ông có ý thức về việc hút bụi hay dọn dẹp tủ lạnh. Anh ấy thực sự không nhìn ra những công việc như thế. Tốt thôi. Thực sự tốt thôi. Nhưng tôi vẫn thích một tiêu chuẩn sống nhất định - tôi nghĩ cũng công bằng khi nói rằng những túi rác kia quả thực không nên quá đầy, và những chiếc đĩa không nên nằm trong bồn rửa một tuần liền cho tới khi vệt nước sốt của bánh bột ngô khô cáu lại. Tiêu chuẩn ấy chỉ để trở thành một người sống cùng nhà tốt bụng và chín chắn mà thôi. Nick không còn làm bất cứ việc gì nữa, vì thế tôi phải cằn nhằn, và điều đó khiến tôi bực mình: Anh biến em thành một người mà em chưa từng và không bao giờ muốn mình như thế, một kẻ hay cấm cảu, bởi vì anh không thực hiện đến cùng những thỏa thuận rất cơ bản. Đừng như thế này nữa, thế này không ổn đâu.

Tôi hiểu, tôi hiểu, tôi hiểu, rằng mất việc gây căng thẳng vô cùng, và nhất là đối với một người đàn ông. Người ta nói việc ấy có thể như một cái chết trong gia đình, đặc biệt với một người đàn ông luôn tay luôn chân như Nick. Vì thế tôi đã hít một hơi thật sâu, dồn nén cơn giận dữ của mình vào một quả bóng cao su, và bằng lý trí đá nó vào không trung. "Nào, anh có phiền không nếu em treo những thứ này lên? Chỉ để giữ chúng đẹp đẽ cho anh thôi?"

"Cứ việc tự nhiên."

Cả chàng và nàng đều mất việc, điều đó không ngọt ngào hay sao? Tôi biết chúng tôi may mắn hơn bao người: Mỗi khi cảm thấy bất an, tôi lên mạng và kiểm tra quỹ ủy thác đầu tư của mình. Tôi chưa bao giờ gọi đó là quỹ ủy thác đầu tư cho tới khi Nick gọi nó như thế, thực ra cũng không có nhiều tiền đến vậy. Ý tôi là, cũng được, một khoản cũng khá - 785.404 đô-la mà tôi có trong tài khoản tiết kiệm là nhờ cả vào bố mẹ tôi. Nhưng đó không phải khoản tiền sẽ cho phép bạn thôi không làm việc mãi mãi, lại càng không khi bạn ở New York. Thực chất bố mẹ tôi làm vậy là để đảm bảo cho tôi không phải cân nhắc đến vấn đề tiền bạc khi đưa ra những lựa chọn - về việc học hành, về nghề nghiệp - nhưng cũng không quá sung túc để tôi cho phép mình bòn rút nó. Nick chế nhạo điều này, nhưng tôi cho rằng đó là một nghĩa cử tuyệt vời mà bố mẹ đã dành cho tôi. (Và phù hợp nữa, nếu xét đến việc họ đã sao chép tuổi thơ của tôi vào những cuốn sách ấy.)

Nhưng tôi vẫn cảm thấy ngán ngẩm vì vô công rồi nghề, sự vô công rồi nghề của chúng tôi, khi bố tôi gọi điện và hỏi xem liệu họ có thể ghé qua được hay không. Họ cần nói chuyện với chúng tôi, ngay chiều nay, thực ra là ngay lúc này, nếu được. Đương nhiên là được rồi, tôi nói, và trong đầu tôi nghĩ: Một thứ ung nhọt, một thứ ung nhọt, một thứ ung nhọt.

Bố mẹ tôi xuất hiện trước cửa nhà với vẻ như gắng gượng. Bố tôi mặc bộ đồ được là lượt kỹ càng và bóng lộn, không chê vào đâu được ngoại trừ sự nhàm chán tận trong đáy mắt của ông. Mẹ tôi mặc một trong những chiếc váy tím sáng màu mà bà luôn diện tới những buổi lễ trang trọng hay đi diễn thuyết, thời mà bà còn hay được mời. Bà nói màu này đòi hỏi người mặc phải có sự tự tin.

Cả hai trông rất tuyệt, nhưng có vẻ ngại ngần. Tôi đưa họ đến bên chiếc trường kỷ và chúng tôi ngồi trong im lặng một lát.

"Các con, mẹ các con và ta, có vẻ như chúng ta..." Bố tôi cuối cùng cũng mở lời, rồi dừng lại giữa chừng vì họ. Ông đặt hai tay lên đầu gối mình, khớp gối to nhưng yếu ớt. "Ừm, có vẻ như chúng ta đã rơi vào tình trạng khủng hoảng về tài chính."

Tôi không biết mình nên phản ứng thế nào nữa: sốc, cảm thông hay thất vọng đây? Bố mẹ tôi chưa từng bao giờ chia sẻ bất cứ rắc rối nào với tôi cả. Tôi không nghĩ họ có nhiều điều phải lo lắng.

"Vấn đề là, bố mẹ đã hành xử vô trách nhiệm." Marybeth tiếp lời. "Mười năm qua bố mẹ đã sống như thể bố mẹ đã kiếm ra khoản tiền tương đương với những gì đã kiếm được trong hai thập kỷ trước đó. Nhưng đâu phải. Chúng ta vẫn chưa kiếm được một nửa số đó, nhưng chúng ta không thừa nhận điều đó. Bố mẹ đã... lạc quan, có thể đó là một cách tích cực để nhìn nhận sự việc. Cả hai ta đã luôn nghĩ rằng cuốn Amy tiếp theo sẽ lại thành công rực rỡ. Nhưng điều ấy chưa xảy ra. Trong khi đó, bố mẹ liên tục đưa ra những quyết định tồi tệ. Bố mẹ đầu tư tiền một cách ngu ngốc. Bố mẹ tiêu xài một cách ngu ngốc. Và giờ thì thế này đây."

"Về cơ bản là bố mẹ đã khánh kiệt rồi." Rand nói. "Ngôi nhà của bố mẹ, và cả ngôi nhà này nữa, tất cả đều bị gán nợ."

Tôi đã tưởng là - đã mặc nhiên là - bố mẹ mua đứt ngôi nhà này cho chúng tôi. Tôi không hề biết rằng họ vẫn đang phải trả góp tiền cho nó. Tôi cảm thấy day dứt vì xấu hổ rằng tôi đang được che chở đúng như Nick đã nói.

"Như mẹ đã nói đấy, bố mẹ đã đưa ra những phán đoán sai lầm nghiêm trọng." Marybeth nói. "Bố mẹ nên viết cuốn Amy tuyệt vời và Lãi suất thế chấp thả nổi. Chúng ta sẽ đưa đáp án sai cho mỗi câu trắc nghiệm. Chúng ta chính là câu chuyện để cảnh báo. Bạn của Amy, Wendy Muốn Nó Ngay."

"Harry Head ở Biển cát." Rand bổ sung.

"Vậy chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo đây ạ?" Tôi hỏi.

"Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào các con." Bố tôi nói. Mẹ tôi lấy ra một cuốn sách nhỏ tự đóng bìa mềm từ trong xắc tay của mình và đặt nó lên bàn trước mặt chúng tôi - những đồ thị hình cột và hình tròn được vẽ bằng máy tính của họ ở nhà. Tôi đau nhói lòng khi hình dung bố mẹ mình tham khảo cuốn cẩm nang dành cho người sử dụng rồi cố làm cho bản đề xuất của họ trông thật hấp dẫn đối với tôi.

Marybeth mở lời: "Bố mẹ muốn hỏi xem liệu có thể mượn tạm một khoản tiền từ quỹ ủy thác đầu tư của con được không, trong lúc bố mẹ cân nhắc những gì cần làm với phần đời còn lại."

Bố mẹ tôi ngồi trước mặt chúng tôi như hai sinh viên trẻ đang háo hức mong chờ công việc thực tập đầu tiên. Đầu gối của bố tôi rung nhẹ cho tới khi mẹ tôi khẽ đặt đầu ngón tay mình lên đó.

"Quỹ ủy thác đầu tư là tiền của bố mẹ, vì thế đương nhiên bố mẹ có thể mượn tiền từ đó rồi." Tôi nói. Tôi chỉ muốn giây phút này trôi qua thật nhanh, vẻ mặt đầy hy vọng đó của bố mẹ khiến tôi không thể chịu đựng nổi. "Bố mẹ tính sẽ cần bao nhiêu tiền, để trả hết mọi khoản và sống thoải mái một thời gian?"

Bố tôi nhìn xuống đôi giày của mình. Mẹ tôi thì hít một hơi thật sâu. "Sáu trăm năm mươi ngàn." Bà nói.

"Ồ." Đó là tất cả những gì tôi có thể nói. Số tiền đó gần như là tất cả những gì mà chúng tôi có.

"Amy, có thể em và anh nên bàn thêm..." Nick nói.

"Không, không, chúng ta có thể cho bố mẹ vay." Tôi nói. "Em sẽ đi lấy cuốn séc."

"Thực ra, nếu con có thể gửi vào tài khoản của bố mẹ ngay ngày mai là tốt nhất. Nếu không bố mẹ sẽ không được phép giao dịch trong vòng mười ngày nữa." Marybeth nói.

Đến lúc đó thì tôi nhận ra rằng bố mẹ tôi đang thực sự vấp phải vấn đề nghiêm trọng.