[1] đơn vị khối lượng tính bằng “cân” ở trong truyện mình đã chuyển sang đơn vị quốc tế (1 cân TQ = 0.5 cân (kg) quốc tế).
[2] đơn vị tiền tệ tính theo RMB (nhân dân tệ).
[3] thức ăn khô (lương khô – 干粮): thường dùng trong sinh tồn và chiến đấu trong tự nhiên, do tiện lợi khi mang theo và thời gian bảo quản lâu nên được sử dụng rộng rãi. Chẳng hạn như màn thầu, bánh bao… đều là thực phẩm khô trước đây. Bây giờ có bánh quy nén công nghệ cao, thực phẩm khô nén. Vậy nên lương khô trong truyện là màn thầu, bánh bao chứ không phải lương khô nén.
***
Hơn năm giờ ba mươi, trời bắt đầu nhá nhem tối, một mẻ lương khô cuối cùng đã ra khỏi nồi. Cửa hàng màn thầu ở đầu hẻm Như Ý vẫn xếp hàng không dài không ngắn.
Bánh màn thầu bột mì một tệ, màn thầu trộn bột[4] một tệ hai, màn thầu toàn lúa mì hai tệ, bánh đậu đỏ cũng hai tệ.
[4]
Ông hàng xóm mua màn thầu nói lẩm bẩm: “Sao lên giá rồi, ban đầu màn thầu tám hào mà?”
“Bột mì lên giá.” Nhạc Phương Chích nhanh nhẹn đựng hai cái màn thầu nóng hôi hổi đưa tới, nhận một nắm tiền xu ném vào trong hộp tiền.
“Không đếm à?”
“Không cần.”
“Trên phố Tứ Hợp cũng mở quán màn thầu, màn thầu của người ta bán có bảy hào, còn không xếp hàng.”
Nhạc Phương Chích không tiếp lời.
Đằng sau có người giục: “Nhanh lên đi, chúng tôi đang chờ ăn cơm đây.”
Có người pha trò, cười hì hì nói: “Vậy ông lên phố Tứ Hợp mua đi, tại sao lại quay về đây?”
Ông lão cứng cổ: “Tôi thích! Anh quản được chắc!”
“Ông à đừng nổi giận… nói đùa tí thôi mà…” Người kia chữa xấu hổ cho mình.
“Tôi đùa mụ nội nhà anh ấy! Thanh niên ngứa đòn hay thế nào?”
Thím đằng sau cười hòa giải: “Vẫn là màn thầu ở đây ngon mà, nếu không thì sao mọi người đều mua ở đây chứ… đủ số lượng mà không bớt xén… Ôi trời!” Thím hoảng sợ kêu lên một tiếng.
Một bóng người đen thui gầy nhỏ chui ra từ dưới lều tránh mưa. Nghe thấy có người hét, người kia cũng kêu lên một tiếng giống như giật mình, sau đó ngơ ngơ ngác ngác ôm đầu ngồi xổm xuống, run như chim sẻ tháng Chạp.
Là kẻ lang thang trên phố Cát Tường.
Không ai biết cậu từ đâu đến, đã lang thang bao lâu rồi. Trông cậu rất bẩn, bẩn đến mức không nhìn ra mặt mũi, tóc cũng rối tung như tổ quạ, trên người còn có mùi thối khả nghi.
Thím vuốt ngực: “Mẹ ơi, tên điên ở đâu ra vậy?”
Người bên cạnh đuổi cậu ra ngoài: “Đi! Đi! Đừng có lại gần đây!”
Bóng người bẩn thỉu kia lập tức phát ra một tiếng nghẹn ngào như động vật, tập tễnh chạy đi.
Nhạc Phương Chích nói với người trước mặt: “Mấy cái?”
“À, à…” Người kia hoàn hồn lại: “Bốn mươi cái màn thầu trắng, hai bánh nhân đậu.”
Nhạc Phương Chích đựng lương khô cho anh ta, một lồng cuối cùng trên bàn vừa khéo hết, hắn quay lại bếp lò nâng lồng hấp.
Một cái màn thầu hai trăm hai lăm gam, một cái lồng hấp năm mươi cái màn thầu, lại thêm cân nặng của lồng inox, một lồng phải hơn mười lăm cân. Nhạc Phương Chích nhẹ nhàng nhấc lên, đã nâng cả cái lồng hấp lên rồi. Mùi bột mang theo hơi nước lập tức mờ mịt trong không khí.
Trên bếp còn có mấy cái lồng hấp cũng được hắn nhấc lên: “Có lồng màn thầu táo, một tệ năm một cái.”
“Sao không nói sớm hả.” Người mua màn thầu trắng kia lấy lại tinh thần: “Tôi mua táo là được rồi…”
“Vậy anh còn lấy màn thầu trắng không?” Cuối cùng Nhạc Phương Chích ngẩng đầu lên. Hắn sở hữu đôi mày rậm mắt to, tuy là mắt một mí nhưng hốc mắt rất sâu, bất thình lình nhìn người ta một cái không nặng không nhẹ thế này có thể dọa người ta hú hồn.
“Lấy lấy, thêm mười cái có táo đi.” Người kia vội vàng nói.
“Lấy tròn cho anh bốn mươi mốt cái trắng. Tổng cộng sáu mươi.” Nhạc Phương Chích cười một cái, thái độ khiến người ta hoảng sợ kia lại biến mất. Trông hắn có vẻ ôn hòa, buôn bán sao có thể không ôn hòa được. Đám láng giềng đánh giá hắn là an phận trung thực, nói ít siêng làm.
Hàng phía sau dần dần dài ra, mọi người vẫn đang tán gẫu: “Cái tên điên như thế nhìn đáng sợ quá đi mất, sao không có ai quản nó…”
“Dạo này thấy suốt, không lẽ muốn ở lỳ chỗ này không đi…”
“Lúc trước bên Giang Duyên có một đứa, chém chết hai người đấy.”
“Điên và điên cũng khác nhau. Kia là tên điên võ, tôi thấy đây là tên điên văn…”
“Khó nói. Điên cũng điên rồi, ai biết có thể làm được gì chứ…”
Cuối cùng trời hoàn toàn tối đen, người mua lương khô cũng đi hết. Bên trong lồng hấp còn thừa hai cái màn thầu. Nhạc Phương Chích lấy hộp cơm đựng màn thầu, định bụng làm điểm tâm ngày mai, sau đó dọn dẹp một chút rồi đóng quán.
Hắn liếc nhìn đồng hồ, sắp bảy giờ rồi. Tháng Mười, thành phố phương Bắc đã có dấu hiệu của mùa đông, hễ trời tối là gió sẽ trở nên vừa lạnh vừa buốt.
Nhạc Phương Chích định đi mua ít đồ ăn như thường lệ. Lúc đi đến đầu hẻm, hắn vô thức quay đầu nhìn một cái. Kẻ lang thang điên điên khùng khùng chưa về, không biết chạy đi đâu rồi.
Ra khỏi hẻm Như Ý, bên ngoài là phồn hoa náo nhiệt đập vào mặt.
Dùng giao lộ ở hẻm Như Ý làm ranh giới, phố Cát Tường chia làm hai đoạn. Một dãy phía nam có chợ sáng và chợ đêm, và rất nhiều quán cơm lớn nhỏ – gọi là ăn uống; phía bắc là trung tâm tắm rửa, khách sạn, KTV và rạp hát nhỏ – gọi là vui chơi. Trên thực tế phố Cát Tường vừa không rộng vừa không mới, nơi ở có khá nhiều tòa nhà cũ của những năm 70, 80, có rất nhiều đường phố tương tự ở trung tâm phố cổ. Nhưng nếu bàn về độ phổ biến, gần khu này thì phố Cát Tường đứng đầu luôn.
Con người đi vào trong náo nhiệt, thời tiết hình như cũng ấm áp theo. Hắn đi từ đầu này chợ đêm đến đầu kia, lại từ đầu kia đi về, trong tay đã có thêm mấy túi rau quả to.
Ăn một phần lớn bánh rán lẩu niêu ở Đồng Hương Cư danh tiếng lâu năm, Nhạc Phương Chích chậm rãi xách đồ trở về.
Lúc sắp đi đến đường giao, hắn nghe thấy quán bán món xào đang chửi người, bên cạnh có mấy người nhàn rỗi xem trò vui, mỗi người đều rặt vẻ thích chí.
Nhạc Phương Chích nhìn kỹ, lại là kẻ lang thang kia. Nhân viên phục vụ của quán đồ xào đang cầm chổi quất lên người cậu. Nghe tới nghe lui, hóa ra là lục thùng rác của quán người ta, làm đổ thùng rác, khách đi ra giẫm lên rác bị ngã, quay đầu tìm chủ quán lý luận. Chủ quán lấy người kia ra trút giận.
Kẻ thang lang cuộn mình thành một cục nho nhỏ, ôm đầu, chịu đòn trong im lặng.
Nhạc Phương Chích không nhìn được nữa, đi tới ngăn lại: “Thôi được rồi, nó là tên ngốc.”
Nhân viên phục vụ là tên lỗ mãng, đánh người đến mức điên rồi, nói với Nhạc Phương Chích: “Cút, liên quan đéo gì đến mày!” Nói xong muốn vòng qua Nhạc Phương Chích. Chuyện này không hề dễ dàng, Nhạc Phương Chích vừa cao vừa rắn chắc, đứng ở đó giống như cây cột sắt.
Thấy nhân viên phục vụ không thức thời, sắc mặt hắn sa sầm, duỗi tay túm lấy cái chổi vung tới.
Lúc này chủ quán không biết từ đâu ló đầu ra: “Được rồi được rồi, mau đi dọn dẹp đi.” Lại nói với mấy người hóng chuyện: “Nhìn gì mà nhìn? Mau giải tán giải tán!”
Nhân viên phục vụ hậm hực buông chổi xuống.
Người xung quanh tản đi, Nhạc Phương Chích đi về, kẻ lang thang khập khiễng đi theo. Nhạc Phương Chích không quay đầu, chỉ âm thầm chậc lưỡi, trong lòng tự nhủ: “Đệt, lại dính vào rồi.”
Lúc sắp đến cửa quán, hắn quay đầu lại không thể nhịn được nữa: “Cậu có thể đừng suốt ngày ở chỗ tôi không, trễ nải việc làm ăn của tôi. Nhanh lên, từ đâu đến thì quay về đó đi.”
Kẻ lang thang cúi đầu xoay vòng trên đất, miệng bắt đầu a a không rõ. Nhạc Phương Chích không hiểu lấy một chữ, hắn im lặng một lát, cuối cùng vẫn quay vào trong quán và khóa cửa lại.
Kẻ lang thang xuất hiện ở khu này khoảng hơn nửa tháng trước. Cũng không nói ra được là tinh thần hay trí lực có vấn đề, dù sao nhìn kiểu đó chắc chắn không phải người khỏe mạnh. Mới đầu chẳng ai để ý cậu, thời buổi này lòng người đều lạnh lẽo, thân mình còn không lo nổi, đâu còn có tâm tư quan tâm người khác chứ.
Vả lại, hai đầu phố Cát Tường đều nối liền với đường phố tương tự. Nơi như thế này, mỗi ngày đại đội giữ trật tự đô thị tới tới lui lui không biết bao nhiêu chuyến, chẳng sớm thì muộn cũng sẽ xen vào. Người khác không cần rảnh rỗi mà quan tâm.
Kẻ lang thang gầy gò nho nhỏ, tóc lại dài, thoạt nhìn giống như con gái. Trên phố Cát Tường có gã độc thân, lúc ấy nổi ý đồ xấu, hơn nửa đêm muốn làm người ta ở sau hẻm. Kết quả chuyện xấu không làm được, kẻ lang thang chạy quá nhanh. Gã độc thân nóng vội bắt người nên giẫm một chân vào trong hố, đầu lập tức đập vào đường biên vỉa hè. Người này cũng lạ kỳ, sau khi tỉnh lại đã đi báo áo vì thực sự không nuốt trôi được cục tức này, một hai nói kẻ lang thang đánh gã.
Đồn cảnh sát bắt kẻ lang thang đến hỏi nhưng không hỏi ra được gì cả – điên điên ngốc ngốc mà. Cũng may xung quanh đây đều buôn bán, nhiều quán có camera. Xem camera xong, các cảnh sát khu vực tự nhủ trong lòng, hay nhỉ, ông là đồ dê già, người ta đã đáng thương lắm rồi, đâu ăn hiếp người khác như thế được. Vì vậy sau một cuộc thẩm vấn vừa dọa vừa đe, gã độc thân không chịu được nữa, một năm một mười nhận hết tội.
Lần này cằm của mọi người không khép lại được, cuối cùng bàn bạc sẽ làm theo điều lệ an ninh trật tự. Tuy rằng chỉ sờ mông, mà lại sờ một đứa con trai, nhưng đã đưa người vào đồn cảnh sát thì làm thế nào cũng phải theo điều lệ, nên gã độc thân đã bị giam lại.
Có điều cũng không giam lâu, thứ nhất là chuyện rất nhỏ, thứ hai là người bị hại không nói tiếng nào, thứ ba là tên sống dai này đã bị toác đầu. Vì vậy gần như là giam nhốt lại phê bình giáo dục xong cũng thả ra.
Về phần kẻ lang thang, cậu không làm chuyện gì xấu, lại là một người không có năng lực gánh vác, theo lý thuyết lúc này nên liên hệ với trạm cứu hộ. Ai dè vừa nghe nói gọi điện thoại cho trạm cứu hộ, cậu đã im ỉm chạy ra khỏi đồn cảnh sát.
Kẻ lang thang biến mất vài ngày. Có người nói nhìn thấy cậu ở công viên, có người bảo nhìn thấy cậu ở cửa quán ăn nhanh phương Tây phía nam phố Cát Tường. Về phần cậu sống như thế nào, mọi người cũng nói rất nhất trí, vẫn như cũ thôi, dựa vào cơm thừa canh cặn trong thùng rác để sống.
Kết cục cuối cùng cũng nhất trí, cậu bị người ta đuổi ra ngoài, dù là nhân viên quản lý công viên hay là nhân viên của quán ăn nhanh.
Sau đó cậu lại xuất hiện ở hẻm Như Ý.
Cửa quán Nhạc Phương Chích không có thùng rác, mới đầu kẻ lang thang cũng không ở chỗ hắn. Người này giống như con vật nhỏ, ngoại trừ kiếm ăn trong thùng rác thì cứ ngồi co ro ngơ ngác.
Sáng sớm một ngày, Nhạc Phương Chích giao lương khô cho quán cháo. Lúc đi ngang qua bên cạnh cậu, xe máy bị xóc bởi cái ổ gà trên mặt đất, nắp thùng giữ nhiệt đằng sau mở ra, mấy cái bánh bao cuộn[5] rơi ra ngoài, đúng lúc lăn đến bên chân kẻ lang thang. Hắn toan xuống xe đóng thùng, không ngờ kẻ lang thang nhặt bánh bao cuộn lên, sợ hãi đưa về phía hắn.
[5]
Nhạc Phương Chích không quan tâm mấy cái bánh đó, hắn làm một bếp có thể hấp hơn trăm cái, rơi thì rơi thôi, hắn không muốn nhặt lên.
Cũng chính vào lúc này, lần đầu tiên hắn nhìn thấy đôi mắt của người kia.
To và đen láy, trong ngoài khóe mắt đều nhọn, có nét thanh tú khó mà nói ra được. Nhưng không có tiêu cự, như thể không phải nhìn Nhạc Phương Chích, mà đang nhìn cái gì đó trong không khí.
Nhạc Phương Chích không nhận lấy, cậu lại đưa về phía trước, cánh tay gầy gò bình tĩnh duỗi ra, hơi run rẩy.
Nhạc Phương Chích nhỏ giọng nói: “Không cần nữa, cậu giữ lại ăn đi.” Cũng không phải hắn mềm lòng, chủ yếu là trên cái bánh vừa là đất vừa là bụi, không thể giao đến quán cho người ta được.
Kết quả có vẻ như đối phương không hiểu, thế mà muốn bỏ cái bánh vào trong thùng.
Nhạc Phương Chích tay mắt lanh lẹ, nhanh chóng cản lại: “Không cần nữa, không cần nữa. Ê cậu bị gì vậy? Không nghe hiểu à?”
Có thể là giọng hắn cao quá, kẻ lang thang run rẩy một cái, màn thầu lại lăn xuống, rơi trên đất một lần nữa, lăn vào trong vũng nước nhỏ bên cạnh. Kẻ đáng thương ôm đầu ngồi xổm xuống.
Nhạc Phương Chích vuốt mặt, tự giễu trong lòng: So đo gì với một tên ngốc chứ. Hắn lại lấy hai cái bánh bao cuộn từ trong thùng ra, gói cẩn thận bằng giấy dầu rồi đặt bên chân kẻ lang thang: “Ăn đi.”
Nói xong, hắn ngồi lên xe máy rời đi, giao thức ăn khô xong còn phải trở về bán màn thầu đây.
