Trong Tam ngôn nhị phách[1] có một câu chuyện khiến người ta rất cảm động. Dưới cây cầu Thảo Kiều ở Hàng Châu, có một người bán bí đao, người này có một loại năng lực có thể khiến cho linh hồn mình thoát xác. Hàng ngày, anh ta nằm ngủ trên giường, sau đó cử linh hồn mình đi chăm lo việc buôn bán. Một hôm, linh hồn mua vài miếng cá ướp muối phơi khô trên đường, nhờ hàng xóm xách về nhà, người vợ nhận cá ướp từ hàng xóm, dở khóc dở cười, liền mang lát cá khô đánh vào đầu người bán bí đao, miệng nói, người chết lại mang tôi ra làm trò đùa.
[1] Tam ngôn nhị phách là tên gọi chung tuyển tập những tiểu thuyết gắn nổi tiếng thời Minh.
Linh hồn bận rộn cả một ngày, sau khi trở về nhà, phát hiện trên đầu của thể xác của mình đầy vết bẩn cá ướp muối, linh hồn quanh quẩn trước giường, bởi vết bẩn đó mà không thể nào lại gần cơ thể của mình, cuối cùng, linh hồn trừng mắt nhìn cơ thể của mình dần dần lạnh cứng, linh hồn không làm cách nào được, cuối cùng chỉ có thể khóc lớn mà ra đi.
Sau khi biết tất cả hành vi của cô bạn thân đó, tôi luôn nghĩ, tôi chính là thể xác của người bán bí đao. Cô ta nhất thời hứng lên làm tôi chết, hãy tin rằng từ khi ấy cô ta cũng trở thành cô hồn dã quỷ.
Tôi và cô bạn thân luôn coi nhau như thể xác và linh hồn, từ nhỏ đến lớn, trong mắt người ngoài, hai chúng tôi là một đoá hoa song sinh xấu xa, phức tạp, rất nhiều gai độc, chúng tôi từng là ranh giới an toàn của đối phương, tất cả người trong thiên hạ bị đắc tội hết, thì vẫn có thể thấy được nụ cười cổ vũ trên gương mặt của nhau.
Nhưng tính cách hai chúng tôi hoàn toàn khác nhau, nếu lấy đồ ăn ra so sánh, tôi là canh cá, cô ta là canh tôm chua, đều cay như nhau nhưng vị của cô ta ngấm lâu hơn.
Nhiều năm như vậy, đứa chỉ biết đánh nhanh thắng nhanh như tôi, và đứa gáy một tiếng khiến ai nấy đều kinh ngạc như cô ta kề vai sát cánh, tiến về phía trước, chưa từng nghĩ rằng, bạn bè lại có một ngày trở thành đối thủ, tình thế này biến đổi nhanh tới nỗi khiến người ta không kịp phòng bị.
Buổi sáng, cô ta gửi tin nhắn tới, hỏi có thể hẹn gặp ở quán cà phê kiêm quán ăn mà chúng tôi thường đến khi học đại học không.
Tôi lập tức nhìn ra mục đích của cô ta, người này muốn chơi chiêu bài tình cảm dịu dàng, bốn năm học đại học, người chúng tôi quen thuộc nhất không phải thầy giáo và bạn học ở trong khoa mà là chủ cửa hàng tốt bụng và bữa ăn hàng ngày ở cửa hàng này.
Nhưng vô dụng thôi, chắc hẳn cô ta cũng biết, việc đã đến nước này, hôm nay cho dù tôi tới thăm cô ta trong tù, sự cảm thông mang theo cũng sẽ ít đến đáng thương.
Tôi đẩy cửa bước vào, cô ta ngồi ở vị trí cũ của chúng tôi, xem ra rất điềm tĩnh nhưng cô ta càng thể hiện vẻ mặt như vậy, tôi càng biết trong lòng cô ta đã run tới mức long trời lở đất.
Tôi ngồi xuống đối diện cô ta, trào lên trong lòng không phải phẫn nộ hay thù hận, mà là sự khó hiểu sâu sắc, muốn dùng nước lạnh trên bàn hắt lên mặt cô ta, sau đó hỏi, mày đến mức như vậy à? Thế gian có biết bao đàn ông, mày đến mức phải lấy người đàn ông của tao để chứng minh sức hấp dẫn phụ nữ của mày à?
Cô ta há mồm nhưng không chào hỏi. Nhân viên phục vụ đến, bưng cho tôi cốc trà lúa mạch.

Tôi không uống được cà phê, chỉ uống một ngụm, da liền nổi nốt đỏ từ trên xuống dưới. Bệnh kì lạ này trong những người biết tôi bao gồm cả cha mẹ và kẻ phụ tình kia có thể đều không biết, nhưng cô ta biết.
Tôi cũng biết cô ta uống cà phê đã cho đường lại phải thêm sữa, hơn nữa cho nhiều vô cùng, nhất định phải biến cốc cà phê đen thành màu trắng, dường như như vậy mới yên tâm. Bao lần tôi đã cười điệu bộ ra vẻ không đủ triệt để này của cô ta.
Không còn gì để nói, chúng tôi đều rất ngẩn ngơ, rất trầm mặc, hai đứa đều nhìn ra ngoài cửa sổ, trên sân tennis không xa, những nữ sinh mặc váy ngắn túm huấn luyện viên lại cười đùa hi hi ha ha, gương mặt thô ráp của huấn luyện viên đỏ ửng, từ đầu đến chân đều rất hưng phấn.
Bên lề sân tennis, có hai cô gái tụ vào một chỗ, ôm cây vợt, có thần sắc của kẻ bàng quan, tinh lực dồi dào quan sát xung quanh, thỉnh thoảng bật lên tiếng cười khoan thai, không thật bên tai tôi.
Tôi và cô ta khi đó cũng vậy, cảm giác cái gì cũng đều buồn cười, người đi đường ngã trông buồn cười, người nấc tới nỗi không nén được trông buồn cười, người sống chết vì tình yêu dường như càng buồn cười hơn.
Trong tấm kính, tôi thấy cô ta đang liếc trộm tôi, định nói song lại thôi, ánh mắt dò xét.
Tôi biết cô ta muốn nói gì.
Có lẽ cô ta muốn nói mình thực sự yêu anh ấy, hai người như sấm sét tạo lửa, nhục dục chiến thắng lương tri, nếu tôi vào địa vị của cô ta lúc ấy, nhất định cũng sẽ khuất phục bản năng, lựa chọn làm như thế.
Tôi phá vỡ sự im lặng, ngẩng đầu nhìn cô ta, “Nói đi”.
Cô ta kinh ngạc, “Nói gì?”.
Còn có thể nói cái mẹ gì? Nói gần đây chúng ta nên chơi đêm ở đâu? Tám xem nơi nào có hàng xuất khẩu dư mà giá rẻ không?
Tôi im lặng, chỉ nhìn cô ta, dùng ánh mắt nhiệt tình hỏi han: “Có phải cậu bị cảm giác tội ác giày vò trở nên ngu ngốc rồi không?”.
Cô ta chuẩn bị hồi lâu, sau đó lên tiếng, “Tiểu Tiên, xin lỗi”.

Tôi bắt đầu trở nên cực kì phẫn nộ.
Tôi cầm li nước trên bàn, đập xuống đất, tiếng li vỡ vang lên.
Ông chủ trong quầy thò đầu ra nhìn, phát giác sự khác thường, liền lặng lẽ lui lại.
Tôi nhìn xuống mảnh vỡ dưới đất, nói: “Xin lỗi nhé”.
Sau đó ngẩng đầu nhìn cô ta, “Nếu chiếc li này mở miệng nói với tôi, không sao, tôi tha thứ cho cô. Vậy tôi cũng chấp nhận lời xin lỗi của cậu”.
Mặt cô ta lập tức đỏ lên, “Tiểu Tiên, cậu đừng như vậy”.
Tôi rất bình tĩnh nói: “Không muốn thấy tôi như vậy thì cậu đừng thách thức giới hạn chịu đựng của tôi. Tôi ghét nhất người khác nói xin lỗi với tôi, cậu nói chuyện khác đi…”.
Cô ta lắp ba lắp bắp nói, “Nếu như, nếu như có thể khiến cậu dễ chịu hơn, vậy mình cho cậu biết, mình và anh ấy đã chia tay rồi, thật đấy, từ sau khi bị cậu phát hiện, mình không thể ở bên anh ấy nữa, mình, mình quả thật không chịu nổi… thật đấy, Tiểu Tiên, thật đấy”.
Hai hàm răng tôi nghiến chặt vào nhau, lưng run rẩy, cô ta nhìn ra trạng thái sắp sụp đổ của tôi, cẩn thận e dè cầm chiếc li còn lại trên bàn trước mặt tôi, nắm chặt trong tay.
“Cậu muốn tôi nói gì với cậu?”. Tôi lại có thể mỉm cười, rất dịu dàng hỏi cô ta, “Muốn nghe tôi nói, giỏi quá! Đúng là chị em tốt, dũng cảm vứt bỏ tình yêu vì tình bạn ư?”.
“Mình không có ý đó…”.
“Hay muốn nghe tôi nói, oa! Lần này cậu chơi hơi quá rồi đó, anh chàng đó là người tôi chuẩn bị kết hôn. Nhưng cậu nói cướp liền cướp, cướp rồi lại cảm thấy không thú vị, tình yêu dưới lòng đất mới đủ bùng nổ, đặt lên mặt đất sáng sủa, cũng chẳng còn nhiều thú vị, nghĩ kĩ mà xem, bỏ đi, không đáng, tôi vẫn nên trở về chơi với đứa ngu ngốc Hoàng Tiểu Tiên. Ý cậu là vậy?”.
“Mình nói rồi, mình không có ý đó…”.

“Vậy rốt cuộc cậu có ý gì? Tôi cảm thấy cậu thú vị quá, thực sự đấy, đừng giả vờ. Nào, cậu nói đi, cứ coi đây là chương trình Lỗ Dự có hẹn[2], cậu nói ra suy nghĩ trong lòng mình”.
[2] “Lỗ Dự có hẹn”: Một chương trình talk show của đài Phượng Hoàng, Hồng Kông do MC Lỗ Dự dẫn.
“Cậu như vậy, mình nói thế nào đây?”.
“Nên nói thế nào thì nói thế ấy, cậu còn muốn tôi hai tay chống cằm, chớp chớp mắt nghe cậu nói à?”.
Cô ta đã bị sự cay nghiệt của tôi đả kích, cả người suy sụp dựa vào thành ghế.
Nhưng tôi sớm đã thua không còn mảnh giáp bởi đòn tấn công của cô ta, ngồi trước mặt cô ta, căn bản là một cái xác không hồn.
Tôi thầm nói trong lòng, đừng trách tôi quá cay nghiệt, là sai lầm của cậu đã tạo nên tôi.
“Vậy tôi không nói mấy lời giả tạo đó nữa, tôi nói cho cậu sự thật, cậu đừng cảm thấy đau lòng. Hoàng Tiểu Tiên, không sai, tôi chính là muốn chứng minh cho cậu thấy”.
Tôi sững sờ, cô ta muốn chứng minh cái gì?
“Cậu quá may mắn, Hoàng Tiểu Tiên, bản thân cậu lẽ nào không cảm thấy thế? Chúng ta đều cùng là những cô gái bình thường, nhưng bởi vì cậu dám nói dám làm, nên luôn có thể đạt được nhiều thứ hơn tôi, cậu chưa bao giờ chừa đường lùi cho bản thân, cậu đã từng nghĩ chưa, là dựa vào cái gì? Cậu có gia đình hạnh phúc, ấm áp. Cho dù cậu ở ngoài lăn lộn đến long trời lở đất, cũng có người phần bữa cơm, cốc trà cho cậu, còn tôi có gì? Ranh giới cuối cùng của tôi là cậu, nhưng cậu chẳng đáng tin, Hoàng Tiểu Tiên, hôm nay tôi nói cho cậu biết, là bạn bè, cậu không có tư cách như bản thân cậu tưởng tượng”.
Cha mẹ cô bạn thân li hôn khi cô ta học lớp mười hai, cô ta sống cùng cha, cha cô ta tính cách rất trầm mặc, sau khi li hôn thì đam mê vận động ngoài trời, thường buồn bã im lặng, khoác ba lô biến mất một tuần, ban đầu cô bạn thân còn nóng lòng sốt ruột chạy đi tìm tôi, khóc lóc kêu gào phải báo cảnh sát, nhưng sau đó thì quen dần, song giao tiếp giữa hai cha con cũng càng ngày càng ít, về cơ bản chỉ dựa vào trao đổi bằng ánh mắt và động tác.
“Cậu luôn nghĩ thế là đương nhiên, nói năng không suy nghĩ, làm tổn thương người khác, vậy thì cứ tổn thương thôi, dù sao vẫn còn có cha mẹ cậu, có anh bạn trai một lòng một dạ đó của cậu, còn có tôi. Nhưng tôi có gì? Có một khoảng thời gian, tôi chỉ có cậu, chỉ có thể tin tưởng cậu nhưng cậu có quá nhiều thứ, tôi nhiều nhất chỉ là lốp xe dự phòng, là kế hoạch B, là lựa chọn thứ hai. Loại thuận buồm xuôi gió như cậu khiến tôi cảm thấy rất chướng mắt”.
“Vì thế cậu quyết định xuống tay với anh ta?”.
“Có một năm vào sinh nhật tôi, cậu và anh ấy đi du lịch ở Thanh Đảo không kịp về, cậu còn nhớ cậu đã làm gì không? Cậu liền tuỳ tiện gọi điện thoại, nói một câu xin lỗi, rồi trong nửa tiếng sau đó đều nói cậu và anh ta ngọt ngào biết bao. Một mình tôi ở nhà, đến bánh gato cũng lười mua, mười hai giờ, không ai gửi tin nhắn cho tôi, là bạn trai cậu đã gửi tin chúc mừng sinh nhật. Đến nhớ cậu cũng không nhớ ra! Tối hôm đó, tôi liền nghĩ, cậu quá không biết tốt xấu, vậy tôi cũng không cần nể mặt cậu nữa”.
Ngồi đối diện, tôi nhìn thấy sự hận thù rất hoang tưởng trong mắt cô ta, sự hận thù ấy khiến trái tim người khác nguội lạnh.
Hoá ra tình nghĩa bao năm như vậy chỉ là mình tôi tưởng tượng ra.

Tôi lên tiếng một cách khó khăn, giọng nói khàn khàn, “Cậu nói năm đó tôi ở Thanh Đảo không gửi tin nhắn chúc mừng, vậy cậu còn nhớ khi trở về, tôi đưa cho cậu sợi dây chuyền tôi kết bằng hai mươi hai vỏ sò không? Mỗi một vỏ sò trên sợi dây đó đều là tối hôm ấy, tay tôi cầm đèn pin, tìm từng chiếc từng chiếc trên bãi biển. Cầm dây chuyền về, tôi chưa từng thấy cậu đeo nó, lần trước giúp cậu chuyển nhà, cậu chỉ túi đồ, nói không cần, nhờ tôi vứt cho cậu, sợi dây chuyền đó nằm trong túi”.
Cô ta nhìn ra chỗ khác.
“Sinh nhật cậu là bốn năm trước, vậy theo như cậu nói, bốn năm nay, cậu luôn suy nghĩ làm thế nào chứng minh cho tôi xem. Được, để tôi nhớ xem, hôm tốt nghiệp, chúng ta uống nhiều, ở chính trong nhà hàng nhỏ này, tôi kéo tay cậu, khóc nói dù thế nào chúng ta vẫn ở bên nhau, cậu cũng khóc rồi nói, đúng thế, chúng ta phải ở bên nhau mãi mãi. Vậy thì, nước mắt cậu rơi hôm đó là thật hay giả? Tôi không tìm được việc, thất nghiệp ở nhà, đói đến mức bát mì tôm chia làm ba bữa ăn, ớt cay trong thịt vào đều có thể coi như thức ăn, ngại mở miệng với anh ấy, ngại xin tiền gia đình, hàng ngày ăn chực nhà cậu, khi đó cậu nói, cả đời nuôi tôi cũng không vấn đề gì. Sự thông cảm của cậu lúc ấy là thật hay giả? Cậu cãi nhau với người ta trong quán bar, tôi lật bàn, đánh nhau với người ta, quả thật giống như mụ đàn bà chanh chua, bạn trai tôi khuyên, tôi còn gào với anh ấy: Anh tránh ra cho em. Khi ấy, cậu ngồi bên nhìn, là sợ hãi thực sự hay hào hứng đứng ngoài quan sát?”.
Cô ta vẫn im lặng, thần sắc phức tạp.
“Thật lợi hại, cậu thật lợi hại”. Tôi cố gắng nhẫn nhịn nhưng giọng nói đã nghẹn ngào, “Tôi trong nóng ngoài lạnh, cậu trong nham hiểm ngoài mềm yếu, chúng ta quả thật quá khác xa nhau”.
“Đương nhiên cũng có lúc rất tốt đẹp…”. Hốc mắt cô ta cũng đỏ.
“Đừng, đừng bắt tôi nhớ lại những lúc tốt đẹp”. Tôi ngắt lời cô ta, “Nhớ đến tôi sẽ cảm thấy buồn nôn”.
Tôi nhìn mặt cô ta, nhớ đến cái ngày chúng tôi trở thành bạn bè. Năm lớp mười, ngày đầu tiên tập quân sự, tôi và cô ta đều đến muộn, sĩ quan huấn luyện có gương mặt như thạch sùng, tàn bạo chỉ vào góc tường, nói: “Tự ra đứng đi”.
Tôi và cô ta ngoan ngoãn đứng góc tường, nhìn các bạn cùng học lạ hoắc phơi nắng dưới ánh mặt trời, đột nhiên cảm thấy bản thân mình trong hoạ có phúc, tôi quay đầu nhìn cô ta, cô ta đang vô vị dùng mũi chân đá đất, tôi nói với cô ta, này, tớ tên là Hoàng Tiểu Tiên. Cô ta ngẩng đầu nhìn tôi, cười ngây ngô, nói, “Hình như mình sắp cảm nắng rồi”. Lời còn chưa nói xong thì đã ngã lăn ra đất.
Tôi đứng lên, khẽ nói, “Tôi đi trước”.
Cô ta ngây người đứng ở xa, bất động nhìn tôi, trong mắt không phải không có áy náy, nhưng tôi biết sự áy náy ấy quá xa vời.
Lần này chia cách không còn lí do để gặp lại nữa, tất cả những lời tri kỉ và thời gian đẹp đẽ trước kia, tất cả những thứ từng là bằng chứng cho tình bạn thân thiết, hết thảy không ngừng phản cung cùng với sự rời xa của tôi. Đợi khi chúng tôi bảy, tám mươi tuổi gần đất xa trời, có một ngày ngồi trong hoa viên viện dưỡng lão, được các bác sĩ, y tá đến thăm, có thể đột nhiên nhớ ra đối phương không, rồi nhớ tới cuộc nói chuyện ngày hôm nay. Khi ấy, có lẽ tôi sẽ cảm thấy với cuộc đời mà nói, sự căm ghét và hiểu lầm lúc này của chúng tôi chủ quan nhường nào, vốn dĩ, vốn dĩ có thể ở trong hoa viên này, ăn mặc lôi thôi, đầu bù tóc rối, cảm giác tồn tại chẳng còn bao ngày nhưng chí ít có cô ấy ngồi cạnh, có thể nói dăm ba câu.
Nhưng bây giờ, tôi bị suy nghĩ căm ghét ép buộc, nhất định phải là người bước ra khỏi nơi này trước, đến hai từ “tạm biệt” cũng không thể thốt ra, chỉ có thể ước mong sẽ có một ngày, gặp cô ta dưới cửu tuyền, có thể hoà nhã nói một câu, “Hẹn gặp lại cô”.
Cuối cùng, người bán bí đao trơ mắt nhìn thể xác của mình dần dần lạnh giá, linh hồn không còn cách nào, chỉ có thể khóc lớn ra đi.
Chỉ có thể khóc lớn ra đi.